Światowy Dzień Recyklingu, czyli o współczesnym wyzwaniu, z którym mierzymy się od tysiącleci



Chociaż pierwszy Światowy Dzień Recyklingu odbył się 18 marca 2018 roku z inicjatywy Bureau of International Recycling, samo pojęcie nie jest niczym nowym i towarzyszy ludzkości niemal od zawsze. Po dziś dzień wysuszone odchody zwierząt to doskonały materiał na opał czy do budowy masajskiej chaty. I chociaż przetwarzanie odpadów jest obecne w wielu kulturach od setek lat, to nasz konsumpcyjny styl życia i nadprodukcja dóbr od czasów rewolucji przemysłowej sprawiły, że recykling stał się dużo większym wyzwaniem niż kiedykolwiek wcześniej.

Główną zasadą w postępowaniu z odpadami jest zapobieganie ich powstaniu, a następnie ponownie wykorzystanie przy jednoczesnej minimalizacji nakładów na ich przetworzenie. Umożliwia to ograniczenie wykorzystania surowców naturalnych i zasobów, które są niezbędne do ich wytworzenia oraz zagospodarowania powstałych z nich odpadów. A tych jest coraz więcej.

Life in plastic is (not) fantastic

Ilość plastiku, która nas otacza, stale rośnie. Co ciekawe, twórca popularnych „reklamówek”, Sten Gustaf Thulin wierzył, że jego wynalazek pozwoli chronić środowisko, stanowiąc alternatywę dla papierowych toreb, których produkcja przyczynia się do wyrębu drzew. Niestety, aż 40% produkowanych „foliówek” używanych jest tylko raz.
Ale torby foliowe to zaledwie wierzchołek tworzonej przez nas góry śmieci, która negatywnie wpływa nie tylko na nasze życie, ale również na wszystkie ekosystemy, a w konsekwencji na życie przyszłych pokoleń.

Odpady są nie tylko niebezpieczne dla środowiska, ale powodują również ogromne straty gospodarcze.

Niewykorzystywanie „pozostałości” oznaczają marnowanie pracy i innych zasobów, takich jak grunty czy energia, potrzebnych do wydobycia surowców, produkcji, dystrybucji i konsumpcji.

– To, czy odpady nadal będą stanowić wyzwanie dla społeczeństwa, zależy nie tylko od tego, ile będziemy ich wytwarzać, ale przede wszystkim od tego, w jaki sposób będziemy nimi gospodarować – uważa dr hab. inż. Krystian Szczepański, Dyrektor IOŚ-PIB. – Poddanie recyklingowi 1 kg papieru, pozwala uniknąć prawie 1 kg emisji dwutlenku węgla i metanu.

Pustynia Atakama w północnym Chile stała się niechlubnym symbolem tego, jak destrukcyjny jest przemysł tekstylny, który w ramach zagospodarowania produktów, które nie zostały sprzedane, utworzył na jej terenie składowisko odpadów. Są to ubrania zarówno zużyte, jak i nowe, wycofane, które nie zostały sprzedane lub posiadają drobne wady produkcyjne. Szacuje się, że rokrocznie na pustynię Atakama trafia nawet 60 tys. ton „starych” ubrań. Wiele z nich wykonana jest z poliestru, co oznacza, że mogą rozkładać się nawet 200 lat.




A jak sytuacja wygląda w Polsce?

Zakład Monitoringu i Prognozowania w Gospodarce Odpadami w Instytucie Ochrony Środowiska – Państwowym Instytucie Badawczym przygotowuje szereg opracowań z zakresu gospodarowania odpadami w Polsce. Jak wynika z raportu „Gospodarka opakowaniami i odpadami opakowaniowymi w Polsce w 2021 r.” tylko w danym roku wytworzono 9 917,57 tys. ton opakowań jednorazowego i wielokrotnego użytku przez 1 872 podmioty wprowadzające opakowania. 9 917 570 ton to waga odpowiadająca masie niemal 52 200 okazom płetwala błękitnego. 85% wytworzonych opakowań to opakowania jednorazowego użytku. Jednocześnie, jak wynika z danych złożonych w sprawozdaniach przez organizacje odzysku opakowań, tego samego roku procesom odzysku poddano jedynie 525,48 tys. ton odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych i 1 228,40 tys. ton z papieru i tektury.

– Jak wynika z naszych wyliczeń 74% odpadów komunalnych, wytworzonych w systemie gminnym w 2021.r., zostało zagospodarowane mechanicznie, z czego 59% w instalacjach o statusie instalacji komunalnej. W kwestiach sposobu dalszego postępowania z odpadami komunalnymi wytworzonymi w procesie mechanicznego przetwarzania, 10,9% z nich podlega dalszemu recyklingowi – komentuje dr inż. Beata Waszczyłko-Miłkowska, Kierownik Zakładu Monitoringu i Prognozowania w Gospodarce Odpadami w IOŚ-PIB.

To, co ląduje w koszu to nie śmieć, a surowiec

Odpady nie tylko zanieczyszczają glebę, wody gruntowe i powietrze, ale powodują także emisję dwutlenku węgla i metanu do atmosfery, przyczyniając się tym samym do zmian klimatu.

W obliczu rosnących potrzeb społeczeństwa i kurczących się zasobów naturalnych na świecie, głównym wyzwaniem staje się odpowiedzialna produkcja, pozwalająca „wytwarzać więcej, równocześnie zużywając mniej”. Aby temu sprostać, musimy zmienić zarówno sposób produkcji i konsumpcji towarów, jak również nasze podejście do odpadów. Cały łańcuch wartości (ang. value chain), od etapu projektowania produktu i opakowania po wybór materiałów, musi zostać zaplanowany od nowa, z myślą o zapobieganiu powstawaniu odpadów.

Natomiast pozostałości z jednego procesu powinny zostać wykorzystane jako nakłady w innym. Wymaga to jednak wspólnego wysiłku i zaangażowania wszystkich interesariuszy: konsumentów, producentów, polityków, władz lokalnych, zakładów przetwarzania odpadów itd. Odpady to nie tylko problem, któremu należy przeciwdziałać, ale też cenne zasoby, które należy jak najefektywniej wykorzystywać. Taki sposób myślenia daje nadzieję, że zużycie zasobów naturalnych nie wykroczy poza możliwości regeneracyjne przyrody.

Bardzo ważnym elementem tego procesu jest edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju (EZR), która dostarcza wiedzy na temat wpływu codziennych wyborów na przyszłość naszej Planety. Decyzje, takie jak: zakupy artykułów spożywczych, ubrań, wybór środka transportu, sposób korzystania z wody i prądu, ograniczenie ilości produkowanych odpadów czy ich właściwa segregacja, to kluczowe elementy zrównoważonego rozwoju. EZR pomaga uświadomić, że poprzez zmianę nawyków i sposobu myślenia, wpływamy nie tylko na nasze otoczenie, ale także na klimat oraz przyszłość naszą i następnych pokoleń.

1 Waga płetwala błękitnego sięga 190 ton

Skuteczna terapia zaburzeń lipidowych. Czym jest program lekowy i kto może z niego skorzystać?

Zaburzenia lipidowe, znane również jako dyslipidemia, to problem, który dotyka coraz większą liczbę osób. Szacuje się, że w Polsce dotyczy…
CZYTAJ

Świadoma suplementacja sportowców – jakość, czystość, odpowiedzialność

Wybór suplementów diety, szczególnie w środowisku sportowym, odgrywa fundamentalną rolę. Sportowcy, podlegający regularnym kontrolom antydopingowym, muszą ufać, że produkty, które…
CZYTAJ

Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach (EAAD) został ustanowiony w 2008 r. przez Komisję Europejską i jest obchodzony corocznie w dniu 18 listopada w całej Europie.

W ramach EAAD i WAAD na całym świecie organizowane są wydarzenia kierowane do społeczeństwa oraz specjalistów medycznych, propagujących wiedzę na temat…
CZYTAJ

Żylaki to problem milionów Polaków. Jak skutecznie zapobiegać i leczyć?

Żylaki to powszechny problem zdrowotny dotykający niemal połowę dorosłej populacji w Polsce. Częstotliwość występowania niewydolności żylnej jest wyższa niż cukrzycy…
CZYTAJ

Jak holistyczne podejście do zdrowia poprawia nasze samopoczucie?


W życiu wielu kobiet pojawiają się momenty, gdy stres zaczyna odbijać się nie tylko na zdrowiu fizycznym, ale także na…
CZYTAJ

Relacja ze spotkania prasowego, 5 edycji kampanii #lubiesiebie, z udziałem znanych ambasadorek.

W warszawskiej restauracji PRIMITIVO Kuchnia i Wino odbyło się spotkanie prasowe dedykowane 5. edycji kampanii #lubiesiebie, której inicjatorem jest dr…
CZYTAJ

Na cukrzycę choruje cała rodzina. Jak wspierać bliską osobę z cukrzycą?

Cukrzyca, choć jest chorobą nieuleczalną, gdy jest wyrównana, daje szansę na aktywne życie. Jednak, by tak się stało, niezbędne wręcz…
CZYTAJ

Retinoidy i witaminy w beauty-planie 3 kluczowe potrzeby skóry

Schyłek roku to czas podsumowań i ustalania beauty-planów. Jesień jest królową zmian. To właśnie teraz najuważniej obserwujemy stan skóry i…
CZYTAJ

Rola mikrobiomu i diety w utrzymaniu zdrowych jelit

Mikroorganizmy zamieszkują zarówno środowisko zewnętrzne, jak i wnętrze ludzkiego organizmu. Ich zespoły tworzą mikrobioty, które zasiedlają różne obszary ciała, jak…
CZYTAJ

Movember – kobiety cichymi bohaterkami walki o zdrowie mężczyzn

W listopadzie na ulicach królują wąsy, a w mediach i rozmowach coraz częściej pada jedno hasło – Movember. To międzynarodowa…
CZYTAJ

Jakość powietrza w Polsce uzależniona jest nie tylko od działalności człowieka

Jakość powietrza w Europie znacznie się poprawiła w ciągu ostatnich dziesięcioleci, ale zanieczyszczone powietrze nadal stanowi największe zagrożenie dla zdrowia…
CZYTAJ

Jak wybierać odpowiednie kosmetyki do pielęgnacji stref intymnych?

Zdrowie intymne zaczyna się od odpowiedniej pielęgnacji i świadomego wyboru kosmetyków. Choć często skupiamy się na codziennym oczyszczaniu, pielęgnacja delikatnych…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Skuteczna terapia zaburzeń lipidowych. Czym jest program lekowy i kto może z niego skorzystać?

Zaburzenia lipidowe, znane również jako dyslipidemia, to problem, który dotyka coraz większą…
CZYTAJ

Świadoma suplementacja sportowców – jakość, czystość, odpowiedzialność

Wybór suplementów diety, szczególnie w środowisku sportowym, odgrywa fundamentalną rolę. Sportowcy, podlegający…
CZYTAJ

Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach (EAAD) został ustanowiony w 2008 r. przez Komisję Europejską i jest obchodzony corocznie w dniu 18 listopada w całej Europie.

W ramach EAAD i WAAD na całym świecie organizowane są wydarzenia kierowane…
CZYTAJ

Żylaki to problem milionów Polaków. Jak skutecznie zapobiegać i leczyć?

Żylaki to powszechny problem zdrowotny dotykający niemal połowę dorosłej populacji w Polsce.…
CZYTAJ

Jak holistyczne podejście do zdrowia poprawia nasze samopoczucie?


W życiu wielu kobiet pojawiają się momenty, gdy stres zaczyna odbijać się…
CZYTAJ