Historia (bez) kobiet



28 listopada 1918 roku Polki uzyskały prawa wyborcze. Znamienne jest to, że gdy mowa o tamtym wydarzeniu, zwykle pada tylko nazwisko… mężczyzny – Józefa Piłsudskiego. Czy nawet przy takiej okazji kobiety nie zasługują na to, by o nich pamiętać? Nie ma ich na banknotach. Rzadko widujemy je na pomnikach, a ich nazwiska – w nazwach ulic. Niełatwo także znaleźć wzmianki o nich w szkolnych podręcznikach.

Choć budowały Polskę na równi z mężczyznami, pamięć o dokonaniach Polek pozostawia wiele do życzenia. Polskie bohaterki są słabo widoczne w przestrzeni publicznej, a w zbiorowej świadomości Polaków postacie wielkich kobiet zwykle ustępują miejsca mężczyznom. Czy źródeł takiego stanu rzeczy można poszukiwać w szkole?

Szkoła męskoosobowa

Historia w szkolnym wydaniu opowiada głównie o losach mężczyzn. W szkole dominuje historia polityczna, w której kobiety występowały, lecz bardzo długo nie były na pierwszym planie. Stąd w podręcznikach odgrywają role drugoplanowe, prawie nie występują jako główne bohaterki życia publicznego. Zwykle są przedstawiane w tradycyjnych, rodzinnych i kontekstach uznawanych za kobiece.

Uczniowie rzadko mogą przeczytać w podręcznikach o sławnych kobietach. A gdy już przeczytają, dowiedzą się, że były to głównie córki, matki lub żony wybitnych mężczyzn, które swoją wiedzą i umiejętnościami wspierały wpływowych męskich krewnych .

Kobiety inspirują

Według niektórych naukowców mamy w tym wypadku do czynienia z „ukrytym programem szkoły”, w ramach którego utrwalany jest patriarchalny porządek społeczny. Badaczki i badacze twierdzą, że może istnieć związek między tekstami podręczników a funkcjonowaniem współczesnych kobiet i mężczyzn, zarówno w sferze prywatnej, jak i publicznej.




Jeżeli przybliżanie historii wyłącznie przez pryzmat męskich osiągnięć może utrwalać stereotypy i tradycyjne przekonania, to z pewnością może także utrudniać dzieciom poszukiwanie kobiecych wzorców, a w dziewczynkom budowanie wiary w siebie i przekonania, że mogą być kim chcą. Próbują temu zaradzić twórcy programu edukacyjnego „Mogę Być”, którzy postanowili przybliżyć uczniom postacie znanych kobiet.

Celem programu, skierowanego do uczniów szkół podstawowych, jest zainteresowanie dzieci odkrywaniem własnych wzorców i autorytetów, dzięki którym zarówno chłopcy, jak i dziewczynki wybiorą swoje własne ścieżki poszukiwania wiedzy, realizowania swoich pasji i spełniania marzeń.

– W programie „Mogę Być” podkreślamy wagę i siłę wzorców kobiecych, które mogą pomóc dzieciom w budowaniu pewności siebie, przełamywaniu schematów oraz w budowaniu własnego potencjału do realizacji przyszłych celów. Pokazujemy kobiece wzory do naśladowania, które mogą być inspiracją dla dziewczynek i chłopców w każdym wieku –
mówi Danuta Leszko-Rowsell, brand manager marki Barbie®, współorganizatora programu.

Nie tylko Piłsudski

Wśród 40 sylwetek kobiet, przybliżanych uczniom w programie „Mogę być”, znajdziemy m.in. takie postaci jak Maria Skłodowska-Curie, Cecylia Plater-Zyberkówna czy Maria Dulębianka. Badaczki, działaczki społeczne, pisarki – każda z nich może się pochwalić osiągnięciami w różnych dziedzinach. Wszystkie łączy także to, że doczekały dnia, w którym Polki uzyskały prawa wyborcze. Czy w rocznicę tego wydarzenia nie warto o nich przypominać?

1. Iwona Chmura-Rutkowska, Edyta Głowacka-Sobiech, Izabela Skórzyńska, „Niegodne historii”. O nieobecności kobiet w dziejach w kontekście analiz wybranych podręczników do nauki historii w Polsce, Sensus Historiae, ISSN 2082-0860, vol. XII (2013/4)

2. Iwona Chmura-Rutkowska, Edyta Głowacka-Sobiech, Izabela Skórzyńska, „Niegodne historii”? O nieobecności i stereotypowych wizerunkach kobiet w świetle podręcznikowej narracji historycznej w gimnazjum, Poznań 2015

3. Program ukryty to termin używany do określenia tych aspektów uczenia się w szkołach, które są nieoficjalnymi, nieintencjonalnymi lub niezadeklarowanymi konsekwencjami sposobu, w jaki nauczanie i uczenie się są zorganizowane i przeprowadzane w szkołach. [R. Meighan, Socjologia edukacji, Wydawnictwo UMK, Toruń 1993], za: Iwona Chmura-Rutkowska, Edyta Głowacka-Sobiech, Izabela Skórzyńska, „Niegodne historii”. O nieobecności kobiet w dziejach w kontekście analiz wybranych podręczników do nauki historii w Polsce, Sensus Historiae, ISSN 2082-0860, vol. XII (2013/4)

Woda pod lupą nauki: monitoring rzek i jezior stanowi diagnozę środowiska

18 września obchodzony jest Światowy Dzień Monitoringu Wody – jest to okazja, by zwrócić uwagę na znaczenie systematycznej oceny stanu…
CZYTAJ

Multifunkcjonalność w jesiennej pielęgnacji Jakie siły drzemią w retinolu?

Retinol to uwielbiany przez kosmetologów król wszechstronności. Działa regenerująco, odmładzająco i normalizująco – celnie trafiając w niedoskonałości cery. Od wielu…
CZYTAJ

Plebiscyt czas start! Użytkownicy po raz drugi wybierają Znakomitości Roku DOZ.pl

Głosuj i inspiruj! – to hasło tegorocznej edycji Plebiscytu Znakomitość Roku DOZ.pl, jednej z największych inicjatyw branży health & beauty…
CZYTAJ

Światowy Dzień bez Samochodu: transport publiczny kluczem do czystszego powietrza i mniejszych emisji

22 września obchodzimy Światowy Dzień bez Samochodu – wydarzenie, które przypomina, że wybór środka transportu to nie tylko kwestia stylu…
CZYTAJ

Regeneracja i intensywne nawilżenie Jesienne priorytety dla zmęczonych włosów

Po lecie włosy zdecydowanie potrzebują skutecznego nawilżenia i dogłębnej regeneracji. Zdaniem ekspertów kluczem do wzmocnienia oraz przygotowania pasm do jesiennych…
CZYTAJ

Pracownia echokardiografii na NFZ w Augustowie, Kędzierzynie-Koźlu, Mielcu z akredytacją AE PTK.

Pracownie American Heart of Poland w Augustowie, Kędzierzynie-Koźlu, Mielcu posiadają one akredytację Asocjacji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Akredytacja AE PTK…
CZYTAJ

Zupa koperkowa z lanymi kluseczkami

Zupka koperkowa z lanymi kluseczkami Szybka, lekka i pełna smaku – koperkowa z lanymi kluseczkami to idealna propozycja na domowy…
CZYTAJ

Profilaktyka próchnicy u dzieci: proste działania, długofalowe efekty

Pomimo rosnącej świadomości zdrowotnej wśród rodziców i opiekunów, próchnica wciąż pozostaje jednym z najczęstszych problemów stomatologicznych u dzieci. Często rozwija…
CZYTAJ

Szukamy pięknych młodych ludzi, ale to nie wygląd ma znaczenie – Dove i Rossmann zapraszają do projektu „Piękna Generacja”

Ruszyła rekrutacja do wspólnego projektu Dove i Rossmann „Piękna Generacja”. To kontynuacja „Albumu Piękna”, w którym marki Dove i Rossmann…
CZYTAJ

Ruch, który działa korzystnie na mózg – jak aktywność fizyczna wspiera pracę układu nerwowego?

Regularna aktywność fizyczna to nie tylko sposób na utrzymanie dobrej kondycji i zdrowego serca, ale również jedna z metod ochrony…
CZYTAJ

Wiek to tylko liczba. Stulatek opuścił szpital po zawale w doskonałym stanie

Na Oddział Kardiologiczny American Heart of Poland Szpitala Specjalistycznego im. Edmunda Biernackiego w Mielcu trafił pacjent z rozległym zawałem serca,…
CZYTAJ

Przejrzeć na oczy. Zaćma – kto na nią choruje, czy da się jej uniknąć i jak wygląda współczesne leczenie?

Zaćma to choroba, o której słyszał niemal każdy, ale wciąż budzi wiele pytań i wątpliwości. Czy da się jej uniknąć?…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Pracownia echokardiografii na NFZ w Augustowie, Kędzierzynie-Koźlu, Mielcu z akredytacją AE PTK.

Pracownie American Heart of Poland w Augustowie, Kędzierzynie-Koźlu, Mielcu posiadają one akredytację…
CZYTAJ

Ruch, który działa korzystnie na mózg – jak aktywność fizyczna wspiera pracę układu nerwowego?

Regularna aktywność fizyczna to nie tylko sposób na utrzymanie dobrej kondycji i…
CZYTAJ

Wiek to tylko liczba. Stulatek opuścił szpital po zawale w doskonałym stanie

Na Oddział Kardiologiczny American Heart of Poland Szpitala Specjalistycznego im. Edmunda Biernackiego…
CZYTAJ

Przejrzeć na oczy. Zaćma – kto na nią choruje, czy da się jej uniknąć i jak wygląda współczesne leczenie?

Zaćma to choroba, o której słyszał niemal każdy, ale wciąż budzi wiele…
CZYTAJ

Wszystko co warto wiedzieć o cholesterolu – jakie są normy, kiedy się badać?

Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Problem pojawia się wówczas, gdy…
CZYTAJ