Ocenianie – zabija potencjał?



Ocenianie. To ono zabija potencjał i gasi najjaśniejsze iskry. Pewnie i tobie nieraz zdarzyło się zrobić coś, czego sama nie pochwalasz, na przykład zjeść wieczorem, po dniu pełnym emocji, cały kubeł lodów. Ale czy to naprawdę oznacza, że jesteś grubaską i łasuchem? W codziennym życiu takich epitetów pada wiele, czasem zupełnie wyrwanych z kontekstu, część z nich powoduje, że czujemy się źle, ale – jako dorośli – potrafimy obrócić je w żart, czy zwyczajnie zracjonalizować.

„Przecież zjedzenie większej ilości słodyczy raz do roku jeszcze nie oznacza, że jestem łasuchem!”. Gorzej, gdy słyszy je dziecko, które jak gąbka chłonie wszystko.Kiedy maluch słyszy „Jesteś do niczego! w odpowiedzi na to, że źle pościelił łóżko, nie zrozumie, że chodzi tylko o nieodpowiednio wykonane zadanie, ale uzna, że faktycznie do niczego się nie nadaje i nawet tak błahej rzeczy, jak posłanie łóżka, nie potrafi wykonać.

Ważne jest, by rodzice przykładali wagę do komunikatów formułowanych do dziecka. Mają oni największy wpływ na kształtowanie jego osobowości. To przede wszystkim od nich zależy, czy będzie ono pewne siebie, samodzielne i zdolne do podejmowania decyzji. Dziecko, u którego od najmłodszych lat kształtowało się zdrowe poczucie wartości w przyszłości będzie otwarte, optymistyczne, ufne i z lekkością przejdzie przez życie.

Ważne, by pracować nad tym od najmłodszych lat (już od niemowlęctwa!) w domu, ale i zwracać uwagę na personel placówek, pod których opiekę oddajemy malucha (mamy tutaj na myśli żłobki, przedszkola, wreszcie szkoły). Dziecko, które często słyszy (od rodziców czy opiekunów), że jest beznadziejne o wiele ciężej przejdzie przez życie – w obawie o odrzucenie, wykpienie i krytykę.

Nie wykształtuje sobie także umiejętności wyciągania faktów w oderwaniu od oceny własnego ja. Jeśli zatem mały Jaś w dzieciństwie słyszał, że jest głupi, to jako dorosły Jan ciężko będzie mu przyznać, że choć jedno zadanie na 10 zrobił źle, to po prostu się pomylił. Jan ponownie uzna, że jest bezwartościowym dorosłym.

Łatwo będzie uznać Jana za mięczaka i prześmiewczo podejść do problemu, jednak sęk w tym, byśmy jako ludzie wreszcie zaczęli porozumiewać się językiem… serca.

Nie możemy zapominać, że to my, nasz język, kształtujemy ludzi pełnych kompleksów, by później ich za to krytykować. „Język serca” – tak ideę porozumienia bez przemocy nazywał doktor Marshall B. Rosenberg. Podkreślał on w wielu swoich publikacjach, że tylko rozmowa oparta o współczucie, wyzuta z ocen i krytyki może być fundamentem prawdziwego zrozumienia, a w przypadku procesu wychowawczego stanowić ogromne „paliwo” rozwoju młodego człowieka. „Spostrzegaj! Mało jest zadań równie ważnych i świętych jak spostrzeganie” – powiedział  Frederick Buechner.




W całym procesie wyciąganych na wyrost ocen najważniejsze jest właśnie spostrzeganie. To, by mały Jaś usłyszał precyzyjnie sformułowany komunikat: „Tym razem niedokładnie pościeliłeś łóżko” zamiast „Jesteś do niczego, nie umiesz nawet łóżka pościelić!”. Rozgraniczenie spostrzeżeń i ocen to pierwszy, najważniejszy element porozumienia bez przemocy.

– Nie powinno się ono mieszać z oceną. Spostrzeżenie to oparte na faktach zauważenie tego, co naprawdę się stało. Kiedy jednak łączymy je z oceną, zmniejszamy prawdopodobieństwo, że do naszego odbiorcy dotrze właśnie ten komunikat, który zamierzaliśmy przekazać.

Jest to istotne w szczególności w przypadku dzieci, które o wiele intensywniej przeżywają i odbierają rzeczywistość niż doświadczeni dorośli. Jak zaznacza psycholog Agnieszka Dudka z Kameralnego Żłobka BeBaby opartego na idei porozumienia bez przemocy, dzieci rozumieją o wiele więcej niż nam się wydaje:

„Dzieci chłoną jak gąbki. Nam, dorosłym się często wydaje, że dzieci nie rozumieją czegoś, dlatego pozwalamy sobie mówić przy nich różne, często bardzo nieodpowiednie rzeczy. Tymczasem ważmy słowa, opinie o dziecku, i nie tylko o dziecku, przy dziecku.”

Uczmy zatem nasze pociechy języka miłości, dbając o to, by nawet krytyka miała motywującą, uczącą formę. A kiedy obowiązki rodzicielskie przejmują inni opiekunowie zadbajmy, by wybrana przez nas placówka miała w swojej kadrze wykwalifikowanych pedagogów wiedzących, jak istotne jest porozumiewanie się z dzieckiem z empatią już od najmłodszych lat.

Agnieszka Dudka – psycholog współpracująca z Kameralnym Żłobkiem BeBaby, której najwięcej radości przynosi możliwość towarzyszenia ludziom w odkrywaniu ich potencjału i pokonywaniu barier w rozwoju. Uważa, że nie da się prowadzić satysfakcjonującego życia – ani osobistego, ani zawodowego – bez rozpoznania własnych wartości i potrzeb, właściwego ich komunikowania otoczeniu oraz podążania za nimi. Wspiera osoby, z którymi współpracuje, w rozwoju umiejętności rozmawiania, motywacji i radzeniu sobie ze stresem.

Woda pod lupą nauki: monitoring rzek i jezior stanowi diagnozę środowiska

18 września obchodzony jest Światowy Dzień Monitoringu Wody – jest to okazja, by zwrócić uwagę na znaczenie systematycznej oceny stanu…
CZYTAJ

Multifunkcjonalność w jesiennej pielęgnacji Jakie siły drzemią w retinolu?

Retinol to uwielbiany przez kosmetologów król wszechstronności. Działa regenerująco, odmładzająco i normalizująco – celnie trafiając w niedoskonałości cery. Od wielu…
CZYTAJ

Plebiscyt czas start! Użytkownicy po raz drugi wybierają Znakomitości Roku DOZ.pl

Głosuj i inspiruj! – to hasło tegorocznej edycji Plebiscytu Znakomitość Roku DOZ.pl, jednej z największych inicjatyw branży health & beauty…
CZYTAJ

Światowy Dzień bez Samochodu: transport publiczny kluczem do czystszego powietrza i mniejszych emisji

22 września obchodzimy Światowy Dzień bez Samochodu – wydarzenie, które przypomina, że wybór środka transportu to nie tylko kwestia stylu…
CZYTAJ

Regeneracja i intensywne nawilżenie Jesienne priorytety dla zmęczonych włosów

Po lecie włosy zdecydowanie potrzebują skutecznego nawilżenia i dogłębnej regeneracji. Zdaniem ekspertów kluczem do wzmocnienia oraz przygotowania pasm do jesiennych…
CZYTAJ

Pracownia echokardiografii na NFZ w Augustowie, Kędzierzynie-Koźlu, Mielcu z akredytacją AE PTK.

Pracownie American Heart of Poland w Augustowie, Kędzierzynie-Koźlu, Mielcu posiadają one akredytację Asocjacji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Akredytacja AE PTK…
CZYTAJ

Zupa koperkowa z lanymi kluseczkami

Zupka koperkowa z lanymi kluseczkami Szybka, lekka i pełna smaku – koperkowa z lanymi kluseczkami to idealna propozycja na domowy…
CZYTAJ

Profilaktyka próchnicy u dzieci: proste działania, długofalowe efekty

Pomimo rosnącej świadomości zdrowotnej wśród rodziców i opiekunów, próchnica wciąż pozostaje jednym z najczęstszych problemów stomatologicznych u dzieci. Często rozwija…
CZYTAJ

Szukamy pięknych młodych ludzi, ale to nie wygląd ma znaczenie – Dove i Rossmann zapraszają do projektu „Piękna Generacja”

Ruszyła rekrutacja do wspólnego projektu Dove i Rossmann „Piękna Generacja”. To kontynuacja „Albumu Piękna”, w którym marki Dove i Rossmann…
CZYTAJ

Ruch, który działa korzystnie na mózg – jak aktywność fizyczna wspiera pracę układu nerwowego?

Regularna aktywność fizyczna to nie tylko sposób na utrzymanie dobrej kondycji i zdrowego serca, ale również jedna z metod ochrony…
CZYTAJ

Wiek to tylko liczba. Stulatek opuścił szpital po zawale w doskonałym stanie

Na Oddział Kardiologiczny American Heart of Poland Szpitala Specjalistycznego im. Edmunda Biernackiego w Mielcu trafił pacjent z rozległym zawałem serca,…
CZYTAJ

Przejrzeć na oczy. Zaćma – kto na nią choruje, czy da się jej uniknąć i jak wygląda współczesne leczenie?

Zaćma to choroba, o której słyszał niemal każdy, ale wciąż budzi wiele pytań i wątpliwości. Czy da się jej uniknąć?…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Pracownia echokardiografii na NFZ w Augustowie, Kędzierzynie-Koźlu, Mielcu z akredytacją AE PTK.

Pracownie American Heart of Poland w Augustowie, Kędzierzynie-Koźlu, Mielcu posiadają one akredytację…
CZYTAJ

Ruch, który działa korzystnie na mózg – jak aktywność fizyczna wspiera pracę układu nerwowego?

Regularna aktywność fizyczna to nie tylko sposób na utrzymanie dobrej kondycji i…
CZYTAJ

Wiek to tylko liczba. Stulatek opuścił szpital po zawale w doskonałym stanie

Na Oddział Kardiologiczny American Heart of Poland Szpitala Specjalistycznego im. Edmunda Biernackiego…
CZYTAJ

Przejrzeć na oczy. Zaćma – kto na nią choruje, czy da się jej uniknąć i jak wygląda współczesne leczenie?

Zaćma to choroba, o której słyszał niemal każdy, ale wciąż budzi wiele…
CZYTAJ

Wszystko co warto wiedzieć o cholesterolu – jakie są normy, kiedy się badać?

Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Problem pojawia się wówczas, gdy…
CZYTAJ