22 marca obchodzimy Światowy Dzień Wody. Jak zmiany klimatu wpływają na zasoby wodne?



W lipcu 2017 r. mieszkańcy Rzymu i turyści go odwiedzający o mały włos nie doświadczyliby racjonowania wody. Przyczyną takiego stanu była długotrwała susza. Spowodowała ona znaczące obniżenie poziomu wody w Jeziorze Bracciano, z którego zaopatrywany w wodę jest Rzym. Przyczynił się też do tego zły stan infrastruktury wodociągowej w mieście, powodujący nawet 40% straty wody! Z podobnymi problemami mierzymy się w Polsce. 22 marca obchodzimy Światowy Dzień Wody, co stanowi dobrą okazję do zastanowienia się nad tym, w jaki sposób zmiany klimatu wpływają na zasoby wodne.

Skąd miasta czerpią wodę?

Zaopatrzenie miasta w wodę pitną może odbywać się z ujęć wód powierzchniowych i podziemnych, w zależności od lokalnych uwarunkowań hydrologicznych. Większość miast zaopatrywana w wodę jest z ujęć podziemnych, głębinowych, na które zmiany klimatu nie wpływają bezpośrednio. Niektóre z polskich miast, jak Warszawa, Przemyśl czy część Aglomeracji Śląskiej, zaopatrywane są w wodę z ujęć powierzchniowych. Inne, np. Poznań i Gorzów Wielkopolski, z wód podziemnych, które zlokalizowane są w dolinach rzecznych, tzw. ujęć infiltracyjnych.

Ujęcia wód powierzchniowych oraz infiltracyjne ujęcia wód podziemnych są szczególnie narażone na skutki zmian klimatu. Długotrwałe okresy bezopadowe przyczyniają się do suszy i wpływają na zasoby tych wód. Może to skutkować obniżeniem poziomu wody w rzece i w całej dolinie rzecznej, co z kolei spowoduje, że urządzenia do poboru wody nie będą w stanie prawidłowo funkcjonować. A to oznacza, że do sieci wodociągowej nie będzie mogła trafić taka ilość wody, która odpowiada faktycznym potrzebom miasta. W efekcie może dojść więc do sytuacji ograniczenia w dostawach wody – najpierw dla przemysłu, a w dalszej kolejności dla mieszkańców miasta.

Podczas upałów czerpiemy więcej wody

Zmiany klimatu skutkują zwiększeniem liczby dni gorących i upalnych również w Polsce. Udowodnili to eksperci IOŚ-PIB w swoim raporcie „Zmiany temperatury i opadu na obszarze Polski w warunkach przyszłego klimatu do 2100 roku”.

Tego typu przekształcenia siłą rzeczy będą przekładać się na większe zapotrzebowanie na wodę. Znaczący wpływ mają nawet niewielkie zmiany pogodowe. Dla przykładu, w Nowym Jorku wzrost temperatury powietrza o 1°C powyżej 25°C powoduje zwiększenie zużycia wody przez jednego mieszkańca o 11 litrów. W polskich miastach, gdzie zużycie wody jest mniejsze niż w USA (Polska – 96 l/osobę/dobę, USA – 330 l/osobę/dobę), wzrost ten jest na poziomie kilku litrów. Znaczny wzrost zużycia wody może spowodować, że urządzenia do jej poboru nie będą w stanie zapewnić mieszkańcom miasta odpowiedniej ilości wody, co zaowocuje przerwami w jej dostawie. Taka sytuacja miała miejsce w czerwcu 2019 r. w Skierniewicach. Zużycie wody wzrosło wtedy o ¼. W efekcie, lokalne władze zaapelowały o niekorzystanie z wody wodociągowej do podlewania ogrodów przydomowych.




Nie tylko susza

Susza może stanowić utrudnienie dla funkcjonowania elektrociepłowni miejskich, które w procesach technologicznych wykorzystują wody powierzchniowe. Niski stan wód spowoduje ograniczenia w pozyskiwaniu odpowiedniej ilości wody, co z kolei przyczyni się do ograniczenia w pracy zakładu. Ponadto susza ma wpływ na obniżenie poziomu wody, a to skutkuje pogorszeniem jej jakości. Wzrastają stężenia rozpuszczonych w wodzie szkodliwych składników. Wzrasta też temperatura wody, co wpływa na zmniejszenie rozpuszczalności tlenu i tym samym na pogorszenie chemicznych i biologicznych właściwości zbiorników wodnych.

Zagrożeniem dla jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w rejonach zurbanizowanych mogą być również powodzie. Rzeka rozlewając swoje wody, zostaje zanieczyszczona m.in. fekaliami i substancjami ropopochodnymi. Większe zanieczyszczenie wody oznacza bardziej skomplikowane procesy jej oczyszczania i tym samym – wyższe koszty eksploatacyjne. Wzrost temperatury skutkuje ograniczeniami funkcjonalności systemów uzdatniania wody i np. zmniejszeniem efektywności chlorowania.

Co należy zrobić, by uchronić się przed brakiem wody?

Jak uniknąć problemów z zaopatrzeniem w wodę w warunkach zmieniającego się klimatu? Przede wszystkim należy racjonalnie gospodarować zasobami wodnymi, o czym przekonują eksperci IOŚ-PIB w ramach projektu Klimada 2.0. Mowa tutaj o zmianach na każdym etapie: począwszy od zasilania w wodę po jej zastosowanie i wykorzystanie. W miastach występuje duże uszczelnienie powierzchni, wody odpadowe „szybko” odprowadzane są do systemów kanalizacyjnych. Obecnie woda deszczowa wykorzystywana jest w miejskich systemach wodociągowych w znikomym stopniu. Należałoby więc wprowadzić zmiany w funkcjonowaniu tych systemów – a zatem mniej wykorzystywać wodociągową, na rzecz „deszczówki”.

Należy także wprowadzać rozwiązania dla wykorzystania tzw. „szarej wody”, czyli wody zebranej z umywalek, wanien i pryszniców, wstępnie oczyszczonej i w celu powtórnego jej użycia w ograniczonym zakresie np. w toaletach.

Przed zmianami klimatu nie jesteśmy w stanie się uchronić. Musimy się liczyć z tym, że ekstremalne zjawiska pogodowe związane z tymi zmianami coraz częściej będą występowały w Polsce. Zmiany te będą miały wpływ na zasoby wody, jej jakość i dostępność w miastach. Powinniśmy postawić na oszczędność wody w codziennym życiu, wykorzystywanie „deszczówki” lub „wody szarej”. Ważne jest też przystosowanie infrastruktury do trudniejszych warunków eksploatacji, a także tworzenie terenów zieleni i rozszczelnienie powierzchni, by wody opadowe mogły być infiltrowane. Należy pamiętać, że aby łagodzić skutki zmian klimatu dla zasobów wody w miastach, potrzebne są rozwiązania, które pozwolą chronić te zasoby w całym obiegu wody.

Jesienne bieganie i nie tylko! Z nową kolekcją od Gatta Active

Funkcjonalna, komfortowa i stylowa – to przymiotniki, które najlepiej opisują najnowszą kolekcję od Gatta Active. Stworzona z myślą o pasjonatach…
CZYTAJ

Izotoniki to nie to samo co energetyki. Czy mimo to dzieci mogą pić napoje izotoniczne?

- Obserwuję w gabinecie, że zarówno rodzice, nauczyciele jak i inne osoby z otoczenia dzieci nie rozróżniają napojów energetycznych i…
CZYTAJ

Cyfrowy wirus: jak technologia wpływa na kryzys samobójstw wśród młodzieży i dlaczego cyfrowy detoks to krok do rozwiązania problemu

W dobie powszechnego zalewu informacji, którymi jesteśmy torpedowani każdego dnia, coraz częściej docierają do nas wiadomości o samobójstwach wśród młodzieży.…
CZYTAJ

Jak skutecznie wzmocnić odporność i uniknąć nawracających infekcji? Poznaj wskazówki farmaceuty!

Chociaż o odporność powinniśmy dbać przez cały rok, to zazwyczaj dopiero w sezonie jesienno-zimowym myślimy o tym, jak ją wzmocnić.…
CZYTAJ

Przepyszne przepisy z tuńczykiem

Smażona dynia z Insalatissime z tuńczykiem i soczewicą Składniki na 4 porcje: 4 x Rio Mare Insalatissime z tuńczykiem i…
CZYTAJ

Rio Mare i Fundacja WWF Polska kolejny raz RAZEM DLA OCEANÓW

Już blisko 90% ryb w produktach Rio Mare w skali globalnej pochodzi ze zrównoważonych połowów. To efekt współpracy firmy z…
CZYTAJ

YES zachęca kobiety do głosowania

Pod hasłem “Głosuję. Decyduję.” firma YES zachęca kobiety do wzięcia udziału w wyborach parlamentarnych. Symbolem głosowania jest pin stworzony specjalnie…
CZYTAJ

Światowy Dzień Choroby Alzheimera – jak wspierać bliskiego w chorobie otępiennej?

Każdemu z nas, niezależnie od wieku, zdarzają się problemy z pamięcią. Jeśli jednak zauważymy, że takie sytuacje – zwłaszcza u…
CZYTAJ

Wracamy z urlopu. Co należy suplementować po wakacjach

Badanie opublikowane w Journal of the American Medical Association donosi, że około jedna piąta wszystkich pasażerów samolotów zapadła na infekcje…
CZYTAJ

Czego potrzebują nasze loki? Cud, miód… i aloes

Delikatne skręty, burza loków lub romantyczne fale. Każdy z typów kręconych włosów wymaga szczególnie troskliwej pielęgnacji. Eksperci podpowiadają, że najcenniejsze…
CZYTAJ

Cyfrowa krzywda – realne wołanie o pomoc

Krzywda wyrządzona w sieci boli tak samo, jak ta wyrządzona w realu. Nastolatki zdają się być mistrzami w wyrządzaniu sobie…
CZYTAJ

Rower a nawierzchnia, czyli jak znaleźć idealne połączenie? Zainspiruj się marką STORM

Rower to coraz chętniej wybierany środek transportu, ale też sposób na aktywność fizyczną czy krajoznawcze wycieczki. Zanim jednak wyruszysz w…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Jak skutecznie wzmocnić odporność i uniknąć nawracających infekcji? Poznaj wskazówki farmaceuty!

Chociaż o odporność powinniśmy dbać przez cały rok, to zazwyczaj dopiero w…
CZYTAJ

Światowy Dzień Choroby Alzheimera – jak wspierać bliskiego w chorobie otępiennej?

Każdemu z nas, niezależnie od wieku, zdarzają się problemy z pamięcią. Jeśli…
CZYTAJ

Wracamy z urlopu. Co należy suplementować po wakacjach

Badanie opublikowane w Journal of the American Medical Association donosi, że około…
CZYTAJ

Problem z zajściem w ciążę? Przyczyną może być endometrioza

W 96% przypadków endometrioza skutkuje obniżeniem płodności. U co trzeciej kobiety zgłaszającej…
CZYTAJ

Innowacyjne testy na endometriozę łatwiej dostępne

Nie lata, a od kilku do kilkunastu dni – tyle wystarczy, by…
CZYTAJ