Umami. Tajemnica „piątego smaku”



Umami. Tajemnica „piątego smaku”. Minęły prawie dwa miliony lat od kiedy nasi przodkowie zaczęli gotować. Wydawać by się mogło, że największe kulinarne rewolucje i odkrycia mamy już za sobą – od pierwszych podpłomyków po kuchnię molekularną. Czy jest wobec tego możliwe, że większość z nas nie zdaje sobie sprawy z istnienia piątego smaku?

Słodki, słony, gorzki i kwaśny. Świat smaków przez tysiące lat podzielony był między tę wielką czwórkę. Nikt nie był gotowy na odkrycie piątego smaku! Świadczy o tym choćby fakt, że nie do końca potrafimy go opisać. Z pomocą przyszedł japoński naukowiec, który postanowił nadać mu nazwę: umami. W wolnym tłumaczeniu znaczy to tyle, co „pyszny”!

Co łączy sos sojowy i burgera?

To, że smak umami odkryty został w Azji, nie powinno nikogo dziwić. W tradycyjnej wschodniej kuchni znajdziemy wiele z jego najpopularniejszych źródeł: sos sojowy, grzyby i gęste wywary. Te aromatyczne składniki to tylko jedne z postaci, pod którymi występuje ten intrygujący smak. Zastanawiałeś się czasem, dlaczego połączenie sosu pomidorowego i świeżo startego parmezanu jest tak smaczne?

Dlaczego wołowy burger z plastrem sera i soczystym pomidorem zawojował świat? Wszystkie te składniki zawierają wysokie ilości aminokwasu, który odpowiada za „pyszny” smak umami.




Z Azji na Bliski Wschód

Jeśli obawiasz się, że piąty smak kryje się tylko w tłustych potrawach, którymi delektować się możesz wyłącznie od święta, czas na podróż na Bliski Wschód. Tamtejsi kucharze odkryli sekret umami, opracowując pożywne i zdrowe dania, które mimo braku mięsa i sera pełne są smaku. Wykorzystali w tym celu potencjał pomidorów, ziemniaków i innych warzyw, które odpowiednio przygotowane zachwycają bogatym aromatem.
Poszukiwanie smaku umami to nie tylko dobór odpowiednich składników.

To także właściwe ich traktowanie! Aby wyzwolić jak najwięcej „piątego smaku”, potrzeba czasu. Warzywne wywary, buliony i sosy dorównają smakiem mięsnym odpowiednikom, jeśli tylko damy im szansę. Kuchnia Bliskiego Wschodu obfituje w potrawy, które najlepiej smakują następnego dnia, gdy w pełni połączą się wszystkie smaki.

Soczysty i sycący dahl – gęsta zupa na bazie pomidorów, soczewicy i rozgrzewających przypraw – to doskonały początek dla poszukiwacza umami. Tradycyjne arabskie śniadanie – szakszuka – to kolejny przykład dania, które dzięki aromatycznym pomidorom pełne jest piątego smaku. Jeśli wolisz ziemniaki, przyrządź z nich koftę. Smakowite kuleczki w gęstym sosie curry to podwójny atak „pyszności”!

Jeśli zaś potrzebujesz szybkiej przekąski pełnej umami, postaw na grzyby. Przyprawione w orientalnym stylu pieczarki błyskawicznie znikną z talerza! Aby podkreślić naturalny smak grzybów, podsmaż je na patelni z odrobiną zataru – bliskowschodniej przyprawy na bazie tymianku i sumaku. Znajdziesz ją w ofercie Jasmeen – ekspertów w dziedzinie arabskiej kuchni. Intrygujący, lekko kwaskowy zatar uwypukli nutę „piątego smaku”, sprawiając przy okazji, że na nowo odkryjesz poczciwe pieczarki.

Aktywność po posiłku – kardiologiczne argumenty za świątecznym spacerem

Wielkanocny czas, choć pełen radości i kulinarnych tradycji, może nieść także wyzwania zdrowotne. To właśnie w tym okresie kardiolodzy obserwują…
CZYTAJ

Choroba wieńcowa – jak ją rozpoznać i kiedy zgłosić się do lekarza?

Choroby serca i układu krążenia od lat pozostają jednym z najpoważniejszych wyzwań zdrowotnych naszych czasów. Mimo postępu medycyny, wciąż zbyt…
CZYTAJ

Nowe podejście do terapii przeciwwirusowych – badania Polki mogą pomóc w walce z HIV i SARS-CoV-2

Nowe podejście do terapii przeciwwirusowych – badania Polki mogą pomóc w walce z HIV i SARS-CoV-2. Dr inż. Hanna Orlikowska-Rzeźnik,…
CZYTAJ

Wiosna a alergie – jak sobie radzić w trudnym sezonie? 

Wiosna to wymagający czas dla alergików, ale odpowiednie leczenie, unikanie alergenów i zmiana codziennych nawyków mogą skutecznie zmniejszyć uciążliwe objawy.…
CZYTAJ

Dlaczego odpowiednie tętno jest ważne dla zdrowia? Kiedy tętno staje się niebezpieczne? Jak rozpoznać tachykardię i na co zwrócić uwagę?

Tętno, czyli liczba uderzeń serca na minutę, jest jednym z podstawowych parametrów, które pozwalają ocenić stan zdrowia. Prawidłowe tętno ma…
CZYTAJ

1 na 3 Polaków jest zadowolonych ze stanu swojego zdrowia. Skąd czerpiemy wiedzę o zdrowiu?

Tylko 30% dorosłych Polaków ocenia swój stan zdrowia pozytywnie, jak wynika z badania „Jak chorują Polacy” zrealizowanego na zlecenie Nationale-Nederlanden.…
CZYTAJ

Niecodzienna perspektywa w codziennej pracy – jak wspierać osoby w spektrum autyzmu?

2 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu – dzień, który skłania do refleksji nad tym, jak w codziennym życiu –…
CZYTAJ

Zegar biologiczny nie zna zmiany czasu. Dlatego Twój organizm się buntuje

Już w najbliższy weekend czeka nas zmiana czasu z zimowego na letni. Choć przesunięcie wskazówek zegara o jedną godzinę może…
CZYTAJ

Skuteczne badania USG w klinice U Lekarzy w Warszawie

Ultrasonografia (USG) jest jednym z podstawowych i nieinwazyjnych badań, dzięki któremu można przeprowadzić diagnostykę narządów wewnętrznych i wykryć różne schorzenia,…
CZYTAJ

Kiedy miesiączka boli za bardzo. Endometrioza bez tabu

Bolesne miesiączki, zmęczenie, dyskomfort? Dla wielu kobiet w Polsce to nie tylko “taka uroda”, a objawy endometriozy. Szczęśliwie, świadomość tej…
CZYTAJ

Jedyna na świecie. Puszcza Białowieska. 

Jedyna na świecie. Puszcza Białowieska. 
Rusza kampania informacyjno-edukacyjna dotycząca jedynego w Polsce obiektu przyrodniczego wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Instytut…
CZYTAJ

Dieta ketogenna: zapomniana broń w walce z padaczką

Dieta ketogenna łączona jest głównie z redukcją masy ciała i sposobem na szybkie spalanie tłuszczu. Jej historia ma znacznie głębsze,…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Aktywność po posiłku – kardiologiczne argumenty za świątecznym spacerem

Wielkanocny czas, choć pełen radości i kulinarnych tradycji, może nieść także wyzwania…
CZYTAJ

Choroba wieńcowa – jak ją rozpoznać i kiedy zgłosić się do lekarza?

Choroby serca i układu krążenia od lat pozostają jednym z najpoważniejszych wyzwań…
CZYTAJ

Nowe podejście do terapii przeciwwirusowych – badania Polki mogą pomóc w walce z HIV i SARS-CoV-2

Nowe podejście do terapii przeciwwirusowych – badania Polki mogą pomóc w walce…
CZYTAJ

Wiosna a alergie – jak sobie radzić w trudnym sezonie? 

Wiosna to wymagający czas dla alergików, ale odpowiednie leczenie, unikanie alergenów i…
CZYTAJ

Dlaczego odpowiednie tętno jest ważne dla zdrowia? Kiedy tętno staje się niebezpieczne? Jak rozpoznać tachykardię i na co zwrócić uwagę?

Tętno, czyli liczba uderzeń serca na minutę, jest jednym z podstawowych parametrów,…
CZYTAJ