„Czarne złoto” dla zdrowia i urody – skarb polskiej natury. Co warto wiedzieć o borowinie?



#Borowina nazywana niekiedy „czarnym złotem” należy do jednego ze skarbów polskiej przyrody. Mimo to dla wielu z nas pozostaje substancją mało znaną. Warto to zmienić, ponieważ zawarte w niej składnik sprawiają, że może stanowić cenne wsparcie z walce z wieloma schorzeniami, a ta pochodząca z Polski odznacza się wyjątkowo bogatym składem. O dobroczynnych właściwościach borowiny, zabiegach z jej wykorzystaniem, metodach pozyskiwania tego cennego składnika, a także szczegółach, na które warto zwrócić uwagę przy doborze produktów do samodzielnego użytku, opowiadają eksperci Uzdrowiska Ustroń Grupy American Heart of Poland.

Czym dokładnie jest borowina i jak się ją pozyskuje?

Borowina to specjalny rodzaj torfu, który powstaje w długotrwałym procesie rozkładu roślin przez mikroorganizmy. Jej złoża powstały około 10 000 lat przed naszą erą i znajdują się w całej Europie Środkowo-Wschodniej, przy czym to właśnie te zlokalizowane w Polsce słyną ze szczególnej czystości i wysokiej jakości. Borowinę wydobywa się najczęściej metodą odkrywkową, a następnie poddaje odpowiedniej obróbce, która pozwala wykorzystać ją w leczniczych zabiegach uzdrowiskowych czy do produkcji kosmetyków.

– Borowina ze złoża Zabłocie jest naturalnym surowcem leczniczym zaliczanym do kopalin leczniczych. Posiada świadectwo potwierdzające jej właściwości wydane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH, Zakład Tworzyw Uzdrowiskowych Wykorzystywana jest do kąpieli borowinowych, zawijań całkowitych i częściowych tak zwanych fasonów borowinowych. Takie porcje zabiegowe są również przygotowane do sprzedaży. Przed jej wydobyciem ze złoża pobierana jest najpierw próbka, która jest sprawdzana pod kątem mikrobiologii. Codziennie przed przygotowaniem kąpieli borowinowej i innych zabiegów, torf jest wstępnie oczyszczany na sicie i umieszczany w zbiorniku mieszającym, gdzie za pomocą pomp jest rozdrabniany i łączony w odpowiedniej ilości z wodą. Tak przygotowany torf pozostawia się do napęcznienia. Napęczniały torf przelewamy do drugiego zbiornika, podgrzewamy i transportowany do gabinetów zabiegowych – opowiada Grzegorz Białek, koordynator Działu Technicznego Uzdrowiskowego Instytutu Zdrowia, Uzdrowisko Ustroń, Grupa American Heart of Poland.

Lecznicza siła „czarnego złota”

Borowina jest bogata w takie składniki jak bituminy, pektyny, celuloza, kwasy huminowe, które działają przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, stymulują procesy przemiany materii i powodują wzrost oddychania tkankowego. Są w niej również substancje czynne biologicznie typu hormonalnego, enzymy, antybiotyki.

Najważniejsze działanie lecznicze borowiny polega na wykorzystaniu jej właściwości termicznych, co sprzyja zwiększeniu przemiany materii oraz przekrwieniu głęboko położonych struktur. Pomaga to w zmniejszeniu bólu i niwelowaniu przykurczy stawowych, sprzyja rozluźnieniu mięśni i oczyszczaniu organizmu z toksyn. Za sprawą swoich właściwości ujędrniających i nawilżających jest także cennym sprzymierzeńcem w walce o młody wygląd i zdrową skórę.

– Borowina zawiera m.in kwasy huminowe, które są uważane za naturalne antyoksydanty, czyli substancje neutralizujące działanie wolnych rodników przyspieszających starzenie się skóry. Kwasy humusowe nadają skórze lekko kwaśny, korzystny odczyn, wspomagając naturalny płaszcz wodno-lipidowy. Kwasy humusowe powodują także głębokie oczyszczanie skóry i jej długotrwałe nawilżanie. Dodatkowo ten leczniczy torf wpływa na przemiany węglowodanów, białek, tłuszczów, kwasów nukleinowych oraz stymuluje odnowę tkanek – podkreśla Ewa Rybicka, dyrektor Uzdrowiskowego Instytutu Zdrowia, Uzdrowisko Ustroń, Grupa American Heart of Poland.

Niskie torfy, wysoka jakość – czyli na co zwracać uwagę

Decydując się na zabiegi czy kosmetyki z borowiny, warto sprawdzić, z jakiego rodzaju torfów się ona składa. Nie każda borowina jest bowiem taka sama – kluczowe znaczenie mają tutaj m.in. warunki środowiska oraz rodzaj i skład zbiorowisk roślinnych. Bogatsze w substancje organiczne są tzw. torfy niskie. Jednym z czynników wpływających na wysoką jakość torfu jest także bezpośrednie sąsiedztwo wody. Przy zakupie borowiny do domowego użytku warto również sprawdzać, w jakim kraju został wydobyty torf i wybierać produkty polskiego pochodzenia.

– Tzw. torfy niskie tworzą się w dolinach rzek oraz jezior z roślin takich jak turzyce i olchy. Mają one ciemną barwę, są zbite i bogate w substancje organiczne. Torfy wysokie powstają w zagłębieniach bezodpływowych, na wododziałach i w miejscach wyżej położonych, przez co zasilane są wyłącznie wodami opadowymi. Charakteryzują się jaśniejszą barwą oraz są uboższe w składniki pokarmowe. Składają się w dużej mierze z mchów i wrzosów. Tzw. torf przejściowy odznacza się cechami pośrednimi pomiędzy tymi dwoma typami – tłumaczy Jan Waligóra, kierownik Ruchu Uzdrowiskowego Zakładu Górniczego, Uzdrowisko Ustroń, Grupa American Heart of Poland.



Idealna odnowa biologiczna przed latem

Z zabiegów leczniczych na bazie borowiny można korzystać przez cały rok – zimą docenimy jej właściwości rozgrzewające, natomiast w okresie wiosny i lata jej właściwości detoksykujące i ujędrniające pomogą nam w walce o zdrową skórę. Zanurzenie ciała w zawiesinie borowinowej sprzyja nie tylko oczyszczeniu organizmu, pomaga także rozluźnić mięśnie, zredukować napięcia i wyciszyć zmysły – warto zatem uwzględnić taki pomysł w planach na wakacyjny relaks.

Podczas zabiegu dochodzi do intensywnego pocenia się, ciało rozgrzewa się jednak powoli i – co ważne – zanurzone jest tylko do wysokości serca. Dzięki temu kąpiel borowinowa może być też doskonałą alternatywą sauny dla osób, które chcą oczyścić ciało z toksyn, ale ciężko znoszą poczucie duszności. Po skorzystaniu z takiej kąpieli przyjemne poczucie rozgrzania i rozluźnienia utrzymuje się jeszcze przez dłuższy czas – warto zatem tak zaplanować zabieg, by po jego ukończeniu móc oddać się odpoczynkowi i relaksowi.

Grupa American Heart of Poland to sieć ponad 20 ośrodków medycznych, w tym: szpitale wieloprofilowe, kardiologia, kardiochirurgia, chirurgia naczyniowa, przychodnie, laboratoria, Uzdrowisko Ustroń, Centrum Badawczo-Rozwojowe. Specjalizujemy się w leczeniu chorób cywilizacyjnych, jesteśmy liderem w Europie Środkowej w zakresie usług sercowo-naczyniowych, zapewniając dostęp na terenie całego kraju do najwyższej klasy procedur medycznych w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia. 21 lat doświadczenia, ponad 50 000 hospitalizacji rocznie, ponad 175 000 pacjenteów rocznie.

Uzdrowisko Ustroń, należące do Grupy American Heart of Poland jest największym i najbardziej znanym kompleksem uzdrowiskowym w Europie. Uzdrowisko Ustroń to doświadczona kadra, w tym lekarze światowej sławy, współpracujący z Polsko-Amerykańskimi Klinikami Serca. Przygotowaliśmy dla naszych pacjentów specjalne programy rehabilitacyjne, ze względu na najczęściej występujące problemy zdrowotne oraz choroby cywilizacyjne. W Medical & Spa oferujemy również profesjonalne zabiegi leczniczo-pielęgnacyjne.

Mikroflora w jamie ustnej – mały ekosystem, wielkie znaczenie

Kiedy myślimy o mikroflorze, zwykle mamy na myśli jelita. Tymczasem równie złożony i ważny ekosystem mikroorganizmów funkcjonuje w naszej jamie…
CZYTAJ

Rola roweru i transportu publicznego w dążeniu do neutralności klimatycznej – Światowy Dzień Roweru 2025

Z okazji Światowego Dnia Roweru, obchodzonego 3 czerwca, warto przypomnieć o licznych korzyściach płynących z jazdy na rowerze. Raport Europejskiej…
CZYTAJ

29 maja to Światowy Dzień Układu Pokarmowego. Niestety, o mikrobiocie nadal wiemy zbyt mało

Z okazji Światowego Dnia Układu Pokarmowego eksperci zwracają uwagę na kluczową rolę mikrobioty jelitowej w utrzymaniu zdrowia człowieka. Ten złożony…
CZYTAJ

Koniec z bólem i dyskomfortem: laserowe leczenie żylaków to Twoje rozwiązanie!

Żylaki to powszechny problem, który dotyka coraz więcej osób. Niezależnie od tego, czy są to poszerzone, sine żyły na nogach,…
CZYTAJ

Moda czy zdrowie? Jak mądrze wybielać zęby i dbać o piękny uśmiech w sezonie weselno-komunijnym i nie tylko

Śnieżnobiały uśmiech staje się modny i szczególnie pożądany w okresie ślubno-komunijnym. Coraz więcej osób, przygotowując się do ważnych uroczystości, uwzględnia…
CZYTAJ

Wiosenny niezbędnik na piknik i grilla

Wiosna i lato to czas, gdy gotowanie przenosi się na świeże powietrze. Grill w ogrodzie, piknik w parku, a może…
CZYTAJ

Wiosenny grill bez stresu – wszystko gotowe, zanim przyjdą goście

Są takie dni, kiedy wszystko toczy się we własnym tempie. Stół ustawiony gdzieś w ogrodzie, w powietrzu unosi się zapach…
CZYTAJ

Światowy Dzień Tarczycy: Niedoczynność i nadczynność tarczycy – co musisz wiedzieć?

Z okazji Światowego Dnia Tarczycy lek. Claude Mawa, specjalista medycyny rodzinnej Grupy LUX MED, przypomina o roli tego niewielkiego, ale…
CZYTAJ

Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej 2025: Harmonia z naturą i zrównoważony rozwój

22 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2000 roku, aby upamiętnić przyjęcie Konwencji o…
CZYTAJ

Nadwaga a zdrowie: 4 nieoczywiste schorzenia związane z otyłością, które warto znać

22 maja przypada Europejski Dzień Walki z Otyłością. Z tej okazji warto przypomnieć, jak poważne konsekwencje dla zdrowia niesie nadmierna…
CZYTAJ

Rola jelit w układzie odpornościowym – jak decydują o naszym samopoczuciu i ochronie przed infekcjami?

Jeśli nie zadbamy o nasze jelita, możemy doprowadzić do ich rozszczelnienia, co otwiera drzwi dla chorób autoimmunologicznych, alergii, przewlekłych zapaleń,…
CZYTAJ

Ciche zagrożenie, które można opanować. 17 maja obchodzimy Światowy Dzień Nadciśnienia Tętniczego

Nadciśnienie tętnicze nazywane jest „cichym zabójcą” - przez długie lata może bowiem nie dawać objawów, a nieleczone prowadzi do poważnych…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

29 maja to Światowy Dzień Układu Pokarmowego. Niestety, o mikrobiocie nadal wiemy zbyt mało

Z okazji Światowego Dnia Układu Pokarmowego eksperci zwracają uwagę na kluczową rolę…
CZYTAJ

Koniec z bólem i dyskomfortem: laserowe leczenie żylaków to Twoje rozwiązanie!

Żylaki to powszechny problem, który dotyka coraz więcej osób. Niezależnie od tego,…
CZYTAJ

Światowy Dzień Tarczycy: Niedoczynność i nadczynność tarczycy – co musisz wiedzieć?

Z okazji Światowego Dnia Tarczycy lek. Claude Mawa, specjalista medycyny rodzinnej Grupy…
CZYTAJ

Nadwaga a zdrowie: 4 nieoczywiste schorzenia związane z otyłością, które warto znać

22 maja przypada Europejski Dzień Walki z Otyłością. Z tej okazji warto…
CZYTAJ

Rola jelit w układzie odpornościowym – jak decydują o naszym samopoczuciu i ochronie przed infekcjami?

Jeśli nie zadbamy o nasze jelita, możemy doprowadzić do ich rozszczelnienia, co…
CZYTAJ