Początek wiosny to dobry moment, by popracować nad naszą codzienną rutyną i wprowadzić do niej więcej zdrowych elementów – coraz wyższe temperatury sprzyjają aktywności na świeżym powietrzu, a sezon na świeże warzywa i owoce pozwala w zdrowy sposób urozmaicić dietę. W ramach wiosennych porządków warto też przyjrzeć się swoim nawykom. Jak zadbać o nasz organizm, by długo cieszyć się jego kondycją, na co zwracać uwagę, czego unikać, a także z jakich programów profilaktycznych możemy skorzystać bezpłatnie, mówili specjaliści Klubu Pacjenta w Bielsku-Białej, w tym m.in. prof. Andrzej Bochenek.
Jak tłumaczy Małgorzata Doros, naczelnik Wydziału Obsługi Klientów i Profilaktyki Narodowego Funduszu Zdrowia, na stan naszego zdrowia wpływają cztery grupy czynników: środowisko życia, obciążenia genetyczne, organizacja opieki zdrowotnej oraz styl życia. I to właśnie ten ostatni czynnik, który zależny jest od nas samych, ma największe przełożenie na kondycję naszego organizmu. Śmiało można zatem powiedzieć, że nasze zdrowie jest w naszych rękach. Jak zatem w praktyce dbać o nie na co dzień?
Po pierwsze ruch
Podstawą zdrowego organizmu jest systematyczna, wszechstronna aktywność fizyczna. Uprawiana regularnie podnosi nie tylko sprawność, ale też odporność organizmu i wpływa pozytywnie na naszą kondycję psychiczną. Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia dla osób dorosłych wskazane jest 50 – 300 minut umiarkowanej lub 75 – 150 minut intensywnej aktywności fizycznej tygodniowo. Wraz z nadejściem wiosny warto pomyśleć szczególnie o aktywności na dworze, gdy powietrze zyskuje na jakości po zakończeniu sezonu grzewczego, a słońce wspiera produkcję witaminy D w naszym organizmie.
– Zachęcam do uprawiania sportu w każdym wieku, choć oczywiście intensywność poszczególnych aktywności powinna być dostosowana do możliwości naszego organizmu. Zwracajmy też przy tym uwagę na to, jak nasze ciało zachowuje się podczas wysiłku fizycznego. Jeśli często pojawia się u nas wówczas uczucie duszności, ból i pieczenie w klatce piersiowej, koniecznie skonsultujmy się z lekarzem – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Andrzej Bochenek, wybitny kardiochirurg, współzałożyciel Grupy American Heart of Poland.
Zdrowie na talerzu
Prawidłowa dieta ma ogromny wpływ na profilaktykę wielu chorób, jak chociażby cukrzycy, miażdżycy, czy nowotworów. Co powinno częściej gościć na naszych talerzach, a czego lepiej jest unikać?
– Warzywa i owoce powinny stanowić przynajmniej połowę wszystkich spożywanych przez nas produktów. Warto, by w diecie znalazły się również produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, ryby i chude mięso oraz produkty mleczne (najlepiej fermentowane). Obowiązkowo pamiętajmy też o odpowiednim nawodnieniu – woda to również jeden z niezbędnych składników pokarmowych, który trzeba dostarczać organizmowi regularnie i w odpowiednich ilościach – tłumaczy Ewa Glońska-Strączek, pielęgniarka, pedagog zdrowia i psychodietetyk Grupy American Heart of Poland.
– Unikajmy natomiast gotowych dań typu fast-food, słodyczy, alkoholu, napojów słodzonych. Starajmy się też kupować produkty z niską zawartością soli i nie dosalać potraw. Zamiast tego używajmy ziół – mają one cenne składniki i poprawiają smak potraw – dodaje.
Uwaga na stres i używki
Bardzo istotnym czynnikiem zwiększającym prawdopodobieństwo wystąpienia chorób układu krążenia (które zajmują pierwsze miejsce pod względem śmiertelności, zarówno w Polsce jak i w skali globalnej) jest palenie papierosów. Drugim elementem, który destrukcyjnie wpływa na nasze zdrowie jest długotrwała ekspozycja organizmu na stres.
– Nie jesteśmy w stanie całkowicie wyeliminować stresu z naszego otoczenia. Jest on nieodłącznym elementem naszego życia. Ważne jest jednak to, w jaki sposób na niego reagujemy – czy sięgamy wówczas po papierosa „dla uspokojenia” czy może jednak wybieramy zdrowsze formy odreagowania, jak chociażby spacer – podkreśla prof. Andrzej Bochenek, współzałożyciel Grupy American Heart of Poland.
Bezpłatne wsparcie NFZ
Z pomocą w profilaktyce zdrowotnej przychodzi nam Narodowy Fundusz Zdrowia, który oferuje bezpłatne narzędzia ułatwiające wdrożenie dobrych zmian w codziennym życiu. Za pośrednictwem portalu https://diety.nfz.gov.pl/ każdy może uzyskać odpowiednio dopasowany plan żywieniowy. Z kolei gotowe zestawy ćwiczeń znajdziemy w programie Akademia NFZ.
– Diety dostępne w naszym portalu są układane przez fachowców, z myślą o potrzebach różnych grup wiekowych i w oparciu o łatwo dostępne produkty. Aby uzyskać 28-dniowy spersonalizowany plan żywieniowy wystarczy się po prostu zarejestrować – wyjaśnia Małgorzata Doros.
– Wśród innych programów Narodowego Funduszu Zdrowia, z którymi warto się zapoznać, polecamy też np. Moje Fizjo+, Profilaktyka 40 PLUS czy akcję Środy z profilaktyką. Aby zadbać nie tylko o własne zdrowie, ale również bezpieczeństwo i życie innych, warto również zapoznać się z aplikacją mojeIKP, która zapewnia wsparcie, by w nagłym wypadku skutecznie udzielić pierwszej pomocy – dodaje.
prof. dr hab. n. med. Andrzej Bochenek
