Cyfrowy wirus: jak technologia wpływa na kryzys samobójstw wśród młodzieży i dlaczego cyfrowy detoks to krok do rozwiązania problemu



W dobie powszechnego zalewu informacji, którymi jesteśmy torpedowani każdego dnia, coraz częściej docierają do nas wiadomości o samobójstwach wśród młodzieży. Eksperci problem porównują już do wirusa, który w zastraszającym tempie rozprzestrzenia się u dzieci i nastolatków, najbardziej narażonych na migające i kolorowe obrazy oraz podatnych na nowoczesne technologie. A okazuje się, że źródło tego śmiercionośnego „wirusa” każdy z nas ma na wyciągnięcie ręki – to ekran smartfonu, tabletu, telewizora czy komputera, zaś jedyna dotychczas wynaleziona skuteczna szczepionka to cyfrowy detoks.

Z raportu Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że co 40 sekund ktoś na świecie odbiera sobie życie. Znaczący odsetek wśród takich ludzi stanowią niestety osoby młode. Tylko w 2022 roku w oparciu o dane z komend wojewódzkich policji z całego kraju w Polsce zanotowano 2031 prób samobójczych wśród nastolatków. Co najmniej 150 targnięć się na własne życie niestety miało swój tragiczny finał. W 2021 roku próby samobójcze podjęło 1496 dzieci i nastolatków poniżej 18. roku życia, a aż 127 z nich skończyło się śmiercią. Jeszcze w 2020 roku wskaźnik samobójczych prób oscylował w granicach 800, co przekłada się na wzrost w ciągu zaledwie dwóch lat aż o 150 procent. W ujęciu dziesięcioletnim wzrost tej statystyki jest zatrważający – co najmniej dziesięciokrotny.

Fala młodych samobójców

W ciągu dekady prób samobójstw wśród dzieci i młodzieży było blisko 7 tysięcy. A według danych Komendy Głównej Policji jedna na sześć prób samobójczych podjętych przez osoby małoletnie przyniosła najgorszy z możliwych skutków. Z zatrważających danych funkcjonariuszy wynika, że najmłodsi z samobójców byli w przedziale wiekowym między 7 a 12 lat.

Niestety, zdaniem ekspertów skala problemu jest dużo większa, bowiem dane KGP pokazują tylko te próby oraz śmierci samobójcze, o których zostały powiadomione organy ścigania. Faktycznie może być ich nawet kilka razy więcej, co specjaliści podsumowują jednoznacznie – bez wątpliwości mamy już do czynienia z pandemią samobójstw wśród dzieci i młodzieży w Polsce.

Globalny problem dostrzega Światowa Organizacja UNESCO, która w środku tegorocznych wakacji wystosowała oficjalny apel o wprowadzenie zakazu używania smartfonów w szkołach. Agenda ONZ ds. edukacji, nauki i kultury jasno wskazuje, że istniejące dowody potwierdzają, iż nadmierne korzystanie z telefonów komórkowych pogarsza wyniki w nauce, a długi czas z oczami wpatrzonymi w ekran ma negatywny wpływ na stabilność emocjonalną dzieci i może prowadzić do drastycznych kroków.

Cichy i nieustępliwy morderca

Z szacunków UNESCO wynika, że tylko co czwarty z 200 przeanalizowanych systemów edukacyjnych na świecie wprowadził zakaz korzystania w szkołach z telefonów komórkowych, dlatego wystosowano apel do pozostałych krajów. Taki krok już zapowiedziała między innymi Holandia, zaś Francja ma to za sobą. W Polsce decyzje w tej kwestii są na razie w sferze rozważań i dywagacji, choć eksperci mówią stanowczo, że nie ma co czekać.

– UNESCO uzasadnia ten apel troską o zdrowie i rozwój dzieci, ponieważ technologie stosowane w nadmiarze szkodzą, a nie edukują, choć mają uczyć, a nie uwsteczniać. Nadmierne korzystanie z ekranów wywołuje efekty uboczne w postaci depresji, myśli samobójczych czy samookaleczeń – mówi Daniel Dziewit, terapeuta uzależnień. Wtórują mu inni.

– Nie każde uzależnienie widać na pierwszy rzut oka. Alkoholik zwykle wygląda niezdrowo, nie najlepiej pachnie, bywa że mówi od rzeczy, narkoman zachowuje się dziwnie, a jego wygląd z miesiąca na miesiąc jest coraz gorszy. Inaczej rzecz się ma z uzależnieniem od hazardu czy od „smartphonoholiny”. Tu objawy są zdecydowanie bardziej akceptowane społecznie. Dzieciak skupiony na sobie, cichy, zamknięty w pokoju, grzeczny, może uśpić czujność rodziców. Jednak brak objawów zewnętrznych nie oznacza pokoju we wnętrzu młodego uzależnionego. W jego głowie trwa wojna, w której z każdym kolejnym dniem traci coraz więcej swego terytorium wolności, radości życia, społecznych kompetencji. Młody uzależniony nie rozumie, że konieczność zabrania mu smartfona z ręki to walka o jego życie, a nie złośliwość dorosłego – dodaje Rafał Porzeziński, instruktor terapii uzależnień i twórca oraz prowadzący telewizyjny program „Ocaleni”.

Niestety według polskich terapeutów problemu pandemii samobójstw na świecie nie widzi Światowa Organizacja Zdrowia. – WHO robi wszystko, aby temat ten wyciszać. Zdaniem naukowców należy tak pisać o zjawisku samobójstw, aby w efekcie o tym nie pisać. Poradniki WHO sprowadzają się do sugestii czy wręcz wymagania, żeby nie używać słowa pandemia. Pomimo tego, że z roku na rok samobójstw przybywa i przybywać będzie – podkreśla Daniel Dziewit.




Zabójczy proces epidemii

Walczący z uzależnieniami grzmią, że skoro Światowa Organizacja Zdrowia w dobie pandemii koronawirusa kreowała zabójczą narrację poprzez codzienne raporty ilu ludzi zmarło na koronowirusa, będzie miała teraz odwagę mówić, ilu ludzi odebrało sobie życie po to, aby ten pandemiczny proces samobójczy zahamować. Uświadamianie ludzkości o rozprzestrzeniającej się epidemii cyfroholizmu, to jedno, o wiele ważniejsze są sposoby docierania do młodzieży znajdującej się w kryzysie chęci dalszego życia oraz znalezienie panaceum na ich dramatyczne decyzje.

– Cyfrowi ludzie nie lubią ograniczeń. Szczególnie najmłodsi, czyli dzieci. Jeśli dałeś dziecku zabawkę, która jest jak studnia bez dna i nagle chcesz ją odebrać, to sprzeciw będzie ogromny. W wielu przypadkach oderwanie od monitora nie jest możliwe – zaznacza Daniel Dziewit.

Ekspert dodaje, że beneficjentów jest mniej niż konsumentów cyfrowego smoczka. Otumanione cyfrowe dzieci porzucają dotychczasowe pasje i odnajdują nowe. Jedną z nich są dopalacze, inną narkotyki i cała masa wątpliwych suplementów zdrowia oraz fałszywego poczucia szczęścia.

Decyfryzacja cyfroholików

Przytłaczająca ogromem fala depresji, zaburzeń i prób samobójczych ma swoje źródło w szeroko rozumianym „big techu”. Terapeuci obrazują, że możemy przyjąć to za koszt, efekt uboczny, cenę za wygodę. Efekt to tabletka za tablet, czyli najpierw zabawa, potem rzekoma edukacja, wreszcie substancje stymulujące organizm do normalnej aktywności. Terapeuci tłumaczą, że tak produkuje się chorych uzależnionych i rodziny współuzależnionych. Stąd też coraz powszechniejsze zjawisko smutku, braku poczucia sensu, celu i braku nadziei. Takie cyfrowe i nowoczesne społeczeństwo nie ma szans być jednocześnie zdrowe.

Na szczęście rodzajów decyfryzacji i sposobów leczenia cyfroholizmu w Polsce z roku na rok jest coraz więcej. Zdobywającym rosnącą popularność jest natychmiastowy detoks w wyspecjalizowanych do tego celu ośrodkach. Jedną z takich placówek jest Prywatne Centrum Terapii Dla Młodzieży Reset, które ma swoją siedzibę w pod Warszawą. Przyjeżdżają tu dorośli z pytaniem, co mają zrobić ze swoim dzieckiem, które przestało chodzić do szkoły, leży w łóżku ze smartfonem w ręku lub przy biurku przed tabletem, coraz rzadziej wychodzi z pokoju, zasłony są od świtu do nocy zaciągnięte, a nastolatek na propozycje odstawienia komputera i wyjścia do ludzi reaguje agresją lub straszy samobójstwem.

Terapia prowadzona jest stacjonarnie, a odstawienie jest nagłe. Reakcje po odcięciu pacjenta bywają podobne: agresja, niepokój, gniew, frustracja, poczucie pustki, zamknięcie się w sobie. Potem powolny powrót do siebie, do ludzi. Finalnie detoks ma wymiar psychoedukacyjny, motywacyjny i konstruktywny. Prowadzi do odbudowania kondycji psychicznej i fizycznej, a młody człowiek będący do niedawna na granicy śmierci, wraca do świata żywych.

Farmaceuta radzi, jak przygotować apteczkę na co dzień i w podróży, żeby skutecznie reagować w nagłych sytuacjach

Zarówno w warunkach domowych, jak i podczas wyjazdów wakacyjnych, istotne jest posiadanie właściwie skompletowanej apteczki. Jej zawartość powinna umożliwiać szybką…
CZYTAJ

Profesor Andrzej Bochenek nie promuje żadnych leków ani suplementów – ostrzega przed oszustwem!

W trosce o zdrowie pacjentów oraz w odpowiedzi na liczne sygnały dotyczące nieuczciwego wykorzystywania wizerunku profesora Andrzeja Bochenka, kardiochirurg z…
CZYTAJ

Dbaj o swoje znamiona – dlaczego warto wykonać dermatoskopię i chronić skórę przed słońcem?

Latem chętniej wystawiamy skórę na słońce, spędzając wolne chwile na świeżym powietrzu. Warto jednak pamiętać, że ekspozycja na promieniowanie UV…
CZYTAJ

Nawilżenie, fotoprotekcja i wyrównanie kolorytu skóry-Co spakować do wakacyjnej kosmetyczki?

Lipiec to synonim wakacji i wyjątkowej, letniej atmosfery… zwiastun podróży, chwil na plaży i wśród malowniczych górskich szczytów. To już za…
CZYTAJ

5 powodów, by sięgać po owoce jagodowe. Dietetyczka Grupy LUX MED: „To nie tylko smak lata”

Truskawki, maliny, borówki czy jeżyny kojarzą nam się z letnim słońcem i słodkim smakiem dzieciństwa. Jednak owoce jagodowe to coś…
CZYTAJ

Higienistka stomatologiczna ostrzega: pomijanie wieczornego mycia zębów z aparatem ortodontycznym to poważny błąd!

Decyzja o podjęciu leczenia ortodontycznego to ważny krok w kierunku osiągnięcia wymarzonego, zdrowego uśmiechu. Jednak wraz z założeniem aparatu pojawiają…
CZYTAJ

Brak snu jak 0,5 promila alkoholu. Ekspertki o bezsenności

Bezsenność i zaburzenia snu to problem, z którym zmaga się nawet co trzeci dorosły Polak. Choć często bagatelizujemy brak snu,…
CZYTAJ

Upały a choroby układu krążenia – jak dbać o serce w gorące dni?

Wysokie temperatury, choć dla wielu kojarzą się z letnim wypoczynkiem, mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia - zwłaszcza dla osób…
CZYTAJ

E-papierosy pod lupą dentysty: co dzieje się w jamie ustnej po vapowaniu?

Używanie e-papierosów zdobyło w ostatnich latach ogromną popularność, jako alternatywa dla tradycyjnego palenia tytoniu. Choć początkowo uważano je za mniej…
CZYTAJ

Dieta onkologiczna: fakty i mity

Jak pokazują badania aż 65% pacjentów onkologicznych traci na wadze jeszcze przed pierwszą wizytą u specjalisty, a w trakcie leczenia…
CZYTAJ

Światowy Dzień Mikrobiomu 2025: jesteśmy coraz bardziej zainteresowani mikrobiotą, ale nasza świadomość jest wciąż niewystarczająca

Z okazji Światowego Dnia Mikrobiomu warto przyjrzeć się rosnącemu zainteresowaniu społeczeństwa mikrobiotą i jej wpływem na zdrowie. Dane z trzeciej…
CZYTAJ

Dlaczego nazywamy jelita drugim mózgiem? „To właśnie tam powstaje do 95% serotoniny!”

Czy Twój brzuch wie więcej niż myślisz? Coraz częściej mówi się o jelitach nie tylko jako o centrum trawienia, ale…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Farmaceuta radzi, jak przygotować apteczkę na co dzień i w podróży, żeby skutecznie reagować w nagłych sytuacjach

Zarówno w warunkach domowych, jak i podczas wyjazdów wakacyjnych, istotne jest posiadanie…
CZYTAJ

Profesor Andrzej Bochenek nie promuje żadnych leków ani suplementów – ostrzega przed oszustwem!

W trosce o zdrowie pacjentów oraz w odpowiedzi na liczne sygnały dotyczące…
CZYTAJ

Dbaj o swoje znamiona – dlaczego warto wykonać dermatoskopię i chronić skórę przed słońcem?

Latem chętniej wystawiamy skórę na słońce, spędzając wolne chwile na świeżym powietrzu.…
CZYTAJ

5 powodów, by sięgać po owoce jagodowe. Dietetyczka Grupy LUX MED: „To nie tylko smak lata”

Truskawki, maliny, borówki czy jeżyny kojarzą nam się z letnim słońcem i…
CZYTAJ

Brak snu jak 0,5 promila alkoholu. Ekspertki o bezsenności

Bezsenność i zaburzenia snu to problem, z którym zmaga się nawet co…
CZYTAJ