Fakty i mity o raku prostaty



15 września obchodzony jest Europejski Dzień Prostaty. Prostata jest jednym z najczęściej atakowanych przez nowotwór narządów u mężczyzn. Według Krajowego Rejestru Nowotworów, rak gruczołu krokowego jest drugim, co do częstości występowania, nowotworem złośliwym u mężczyzn (pierwsze miejsce zajmuje rak płuca). Wokół tego tematu narosło wiele mitów, które rozwiewa dr Stefan W. Czarniecki, ordynator oddziału urologii HIFU CLINIC w Szpitalu św. Elżbiety w Warszawie (Grupa LUX MED).

Przerost prostaty oznacza nowotwór – MIT

Prostata, zwana także gruczołem krokowym lub sterczem, to męski narząd, przez który przebiega cewka moczowa. Jego zadaniem jest produkcja śluzu – głównego składnika męskiego nasienia – w którym zawieszone są plemniki. U wielu mężczyzn po 30. roku życia ten gruczoł zaczyna się powoli rozrastać, choć proces ten przebiega przez długi czas niezauważalnie. Z biegiem lat postępujące powiększenie objętości gruczołu może doprowadzić do uciśnięcia przebiegającej przez jego środek cewki moczowej, a w efekcie m.in. osłabienia strumienia moczu, wydłużonego czasu oddawania moczu, przerywanego strumienia moczu, uczucia zalegania moczu w pęcherzu i nykturią, czyli nocnym oddawaniem moczu.

Łagodny rozrost gruczołu krokowego, często potocznie określany mianem powiększonej prostaty, jest sam w sobie początkowo niegroźny, choć prowadzi progresywnie do uszkodzenia pęcherza, a długotrwale nieleczony w zaawansowanym stadium może nawet doprowadzić do groźnego zablokowania odpływu moczu z układu moczowego. To natomiast może spowodować ostre zatrzymania moczu, ostrą niewydolność nerek, a nawet śmiertelnie groźną sepsę.

Choć w znakomitej większości przypadków rak prostaty nie daje jakichkolwiek objawów, jest kilka wyjątkowo niepokojących symptomów które wymagają pilnej diagnostyki różnicowej – np. pojawienie się krwi w moczu lub nasieniu. W przypadku takich objawów należy koniecznie umówić się na wizytę do urologa, który zdiagnozuje, czy przyczyna jest łagodna, czy konieczna będzie dalsza diagnostyka w kierunku nowotworu.

Rak prostaty = wyrok. FAKT I MIT

W Polsce na nowotwór prostaty choruje co roku ponad 16 tys. mężczyzn, z czego ok. 5 tys. nie udaje się pomóc, głównie z powodu zbyt późnego wykrycia zmian nowotworowych. Tymczasem diagnostyka i metody leczenia tego nowotworu są bardzo nowoczesne i – zastosowane w odpowiednim czasie – dają szansę na szybkie wykrycie zagrożenia i całkowite wyleczenie nawet w 90% przypadków. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, a w razie wystąpienia jakichkolwiek wątpliwości – szybka i precyzyjna diagnostyka.

W przypadku raka prostaty– można skorzystać m.in. z płynnej biopsji z moczu SelectMDx oraz nowoczesnej przezkroczowej biopsji fuzyjnej. Płynna biopsja z moczu SelectMDx pozwala na wykluczenie istotnego klinicznie nowotworu z prawdopodobieństwem 95-99% w sposób całkowicie nieinwazyjny, na podstawie zwykłej próbki moczu. Przezkroczowa biopsja fuzyjna prostaty pozwala trafić nawet w 3-4mm zmiany w gruczole, z redukcją ryzyka powikłań septycznych o nawet 99,99%.

Chodzenie do lekarza jest niemęskie – MIT

Dla wielu panów rozmowy o prostacie to wciąż temat tabu, a mężczyźni, nawet obserwując u siebie niepokojące objawy, nie zgłaszają się do specjalisty po pomoc. Jednym z powodów jest strach lub wstyd przed intymnym badaniem, w tym przez odbyt, który niejednokrotnie jest podstawowym argumentem przeciwko wizycie u urologa. Niesłusznie! Warto pamiętać, że choć istnieje rola dla tego badania w ramach oceny urologicznej, to wraz z pojawieniem się nowocześniejszych metod oceny gruczołu, wartość jego stale maleje. Współcześnie wcale nie jest aż tak nieodłącznym elementem opieki urologicznej, jak by się wydawało.

Można powiedzieć wręcz, że profilaktyka raka prostaty jest oznaką męskości, gdyż zdrowy, dbający o siebie mężczyzna okazuje troskę o swoją rodzinę i najbliższych.

Osoby obciążone genetycznie powinny badać się częściej – FAKT

Jeśli w rodzinie występowały dwa lub więcej przypadki nowotworu prostaty po stronie jednego z rodziców, ryzyko zachorowania znacząco wzrasta. Prawdziwie dziedziczne przypadki raka prostaty rozpoznawane są w obciążonych rodzinach o 6-7 lat wcześniej niż u ogólnej populacji. Warto zatem zwrócić uwagę także na wiek, w którym wystąpiło to rozpoznanie u członków rodziny.

Genetyczne czynniki niestety także wpływają na ryzyko agresywnego przebiegu choroby. Podstawą profilaktycznych badań populacyjnych jest badanie stężenia białka PSA we krwi. Jeśli stężenie PSA przekracza 1ng/ml (w 40 roku życia) lub 2ng/ml (w 60 roku życia) należy wynik ten omówić z urologiem. Warto zaznaczyć że powyższe wartości zaczerpnięte z aktualnych wytycznych EAU (European Association of Urology Guidelines 2022) są całkowicie inne niż normy referencyjne podawane przez laboratoria, którymi nie należy się sugerować.




Operacja jest inwazyjna i niebezpieczna dla osób schorowanych – MIT

Obecnie metody walki z nowotworem prostaty są bardzo nowoczesne. Mało kto nie słyszał jeszcze o robocie da Vinci który w rękach sprawnego urologa pozwala na niespotykaną dotychczas precyzję i bezpieczeństwo zabiegu prostatektomii. Dzięki obrazowi 3D i 10-krotnemu powiększeniu wizyjnemu, pozwala na oszczędzenie krytycznych tkanek podczas zabiegu.

Warto wspomnieć także o Robotic HIFU, czyli niszczeniu komórek nowotworowych za pomocą wysokoskoncentrowanej fali ultradźwiękowej (high intensity focused ultrasound). Ta metoda pozwala na leczenie dokładnie tej części prostaty zajętej nowotworem, resztę pozostawiając całkowicie nienaruszoną, znacząco redukując ryzyka okołozabiegowe. Wśród jej zalet jest wybitnie niska inwazyjność, krótka hospitalizacja (24 h) oraz możliwość przeprowadzenia tego zabiegu nawet u pacjentów obciążonych innymi, poważnymi schorzeniami, które wykluczają np. przeprowadzenie zabiegów pod narkozą.

W przypadku terapii metodą HIFU stosowane jest mało obciążające znieczulenie dolędźwiowe. Nowoczesna chirurgia z wykorzystaniem narzędzi robotycznych daje niższe niż dotychczas ryzyko powikłań, krótszy i bardziej przewidywalny i przyjazny okres rekonwalescencji.

Samemu nie mogę zrobić nic, by nie zachorować – MIT

By zmniejszyć ryzyko zbyt późnego wykrycia choroby nowotworowej w obrębie gruczołu krokowego należy przede wszystkim obserwować swój organizm pod kątem jakichkolwiek objawów. Warto zapisać się na konsultację urologiczną po 40 roku życia. Podczas niej urolog będzie w stanie ustalić, jaki program zindywidualizowanej profilaktyki będzie odpowiedni (często profilaktyczne oznaczenia stężenia PSA można odłożyć do 50 roku życia, zależnie od obciążenia rodzinnego). Zgoła inaczej będą traktowani mężczyźni, u których w rodzinie występuje rak piersi – z dziedziczną mutacją BRCA2.

W przypadku tego akurat nowotworu brakuje obecnie dowodów na znaczący wpływ jakichkolwiek czynników dietetycznych czy też aktywności fizycznej na ryzyko rozwoju tej choroby. Głównymi czynnikami ryzyka są wiek oraz obciążenie dziedziczne, które nie są modyfikowalne.

Z pespektywy ogólnozdrowotnej oczywiście jednak nie bez znaczenia jest zdrowy tryb życia: różnorodna dieta i dbanie o odpowiednią wagę, regularnie uprawiany sport (pomoże nawet ten o niskiej intensywności jak np. nordic walking), umiarkowane spożycie alkoholu, oraz rezygnacja całkowita z tytoniu.

Aktywność po posiłku – kardiologiczne argumenty za świątecznym spacerem

Wielkanocny czas, choć pełen radości i kulinarnych tradycji, może nieść także wyzwania zdrowotne. To właśnie w tym okresie kardiolodzy obserwują…
CZYTAJ

Choroba wieńcowa – jak ją rozpoznać i kiedy zgłosić się do lekarza?

Choroby serca i układu krążenia od lat pozostają jednym z najpoważniejszych wyzwań zdrowotnych naszych czasów. Mimo postępu medycyny, wciąż zbyt…
CZYTAJ

Nowe podejście do terapii przeciwwirusowych – badania Polki mogą pomóc w walce z HIV i SARS-CoV-2

Nowe podejście do terapii przeciwwirusowych – badania Polki mogą pomóc w walce z HIV i SARS-CoV-2. Dr inż. Hanna Orlikowska-Rzeźnik,…
CZYTAJ

Wiosna a alergie – jak sobie radzić w trudnym sezonie? 

Wiosna to wymagający czas dla alergików, ale odpowiednie leczenie, unikanie alergenów i zmiana codziennych nawyków mogą skutecznie zmniejszyć uciążliwe objawy.…
CZYTAJ

Dlaczego odpowiednie tętno jest ważne dla zdrowia? Kiedy tętno staje się niebezpieczne? Jak rozpoznać tachykardię i na co zwrócić uwagę?

Tętno, czyli liczba uderzeń serca na minutę, jest jednym z podstawowych parametrów, które pozwalają ocenić stan zdrowia. Prawidłowe tętno ma…
CZYTAJ

1 na 3 Polaków jest zadowolonych ze stanu swojego zdrowia. Skąd czerpiemy wiedzę o zdrowiu?

Tylko 30% dorosłych Polaków ocenia swój stan zdrowia pozytywnie, jak wynika z badania „Jak chorują Polacy” zrealizowanego na zlecenie Nationale-Nederlanden.…
CZYTAJ

Niecodzienna perspektywa w codziennej pracy – jak wspierać osoby w spektrum autyzmu?

2 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu – dzień, który skłania do refleksji nad tym, jak w codziennym życiu –…
CZYTAJ

Zegar biologiczny nie zna zmiany czasu. Dlatego Twój organizm się buntuje

Już w najbliższy weekend czeka nas zmiana czasu z zimowego na letni. Choć przesunięcie wskazówek zegara o jedną godzinę może…
CZYTAJ

Skuteczne badania USG w klinice U Lekarzy w Warszawie

Ultrasonografia (USG) jest jednym z podstawowych i nieinwazyjnych badań, dzięki któremu można przeprowadzić diagnostykę narządów wewnętrznych i wykryć różne schorzenia,…
CZYTAJ

Kiedy miesiączka boli za bardzo. Endometrioza bez tabu

Bolesne miesiączki, zmęczenie, dyskomfort? Dla wielu kobiet w Polsce to nie tylko “taka uroda”, a objawy endometriozy. Szczęśliwie, świadomość tej…
CZYTAJ

Jedyna na świecie. Puszcza Białowieska. 

Jedyna na świecie. Puszcza Białowieska. 
Rusza kampania informacyjno-edukacyjna dotycząca jedynego w Polsce obiektu przyrodniczego wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Instytut…
CZYTAJ

Dieta ketogenna: zapomniana broń w walce z padaczką

Dieta ketogenna łączona jest głównie z redukcją masy ciała i sposobem na szybkie spalanie tłuszczu. Jej historia ma znacznie głębsze,…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Aktywność po posiłku – kardiologiczne argumenty za świątecznym spacerem

Wielkanocny czas, choć pełen radości i kulinarnych tradycji, może nieść także wyzwania…
CZYTAJ

Choroba wieńcowa – jak ją rozpoznać i kiedy zgłosić się do lekarza?

Choroby serca i układu krążenia od lat pozostają jednym z najpoważniejszych wyzwań…
CZYTAJ

Nowe podejście do terapii przeciwwirusowych – badania Polki mogą pomóc w walce z HIV i SARS-CoV-2

Nowe podejście do terapii przeciwwirusowych – badania Polki mogą pomóc w walce…
CZYTAJ

Wiosna a alergie – jak sobie radzić w trudnym sezonie? 

Wiosna to wymagający czas dla alergików, ale odpowiednie leczenie, unikanie alergenów i…
CZYTAJ

Dlaczego odpowiednie tętno jest ważne dla zdrowia? Kiedy tętno staje się niebezpieczne? Jak rozpoznać tachykardię i na co zwrócić uwagę?

Tętno, czyli liczba uderzeń serca na minutę, jest jednym z podstawowych parametrów,…
CZYTAJ