Powrót do szkoły – gdy oprócz zeszytów dziecko ma spakowany w plecaku stres i napięcie



Powrót do szkoły po wakacjach bywa dla dzieci równie trudny, jak dla nas powrót z urlopu do pracy. A może jest nawet trudniejszy, bo przerwa od nauki trwa przecież ponad 2 miesiące i skutecznie wybija nasze pociechy z codziennej, szkolnej rutyny. Jak pomóc dziecku odnaleźć się w szkole na nowo? Co rodzice powinni robić, a czego unikać, by dodatkowo nie stresować swoich pociech? Na te pytania odpowiada Magdalena Kępka-Panek, psycholog z Poradni Zdrowia Psychicznego HARMONIA, Grupy LUX MED.

Gdy dziecko nie chce iść do szkoły

Dzieci bardzo często utożsamiają koniec wakacji z końcem wolnego czasu. Radość na myśl o powrocie do szkoły to scenariusz spotykany, ale dość rzadki i raczej dotyczący uczniów młodszych klas, którzy nie jeszcze przytłoczeni nadmiarem obowiązków. Nawiązują oni pierwsze przyjaźnie i to właśnie wizja spotkania się z rówieśnikami sprawia, że z optymizmem mówią o powrocie w szkolne ławy.

Niestety, starsze dzieci stresują się nadchodzącymi obowiązkami, muszą na nowo przyzwyczaić się do wstawania, gdy zadzwoni budzik i do zupełnie nowej rutyny dnia. Poczucie bycia ocenianym, wymagania stawiane przez nauczycieli, ale także przez rodziców, mogą powodować presję i nie być dla dziecka przyjemne.

Dodatkowo w ostatnich latach uczniów stresowały także pandemia, nauka zdalna i strajki – te elementy mogły zaburzyć poczucie bezpieczeństwa względem systemu szkolnictwa. Może więc zdarzyć się, że dzieci, które w poprzednich latach miękko wchodziły w nowy rok szkolny, dziś odczuwają silny #stres.

– Pomyślmy o tym, jak o powrocie do pracy po dłuższym urlopie – dla dorosłych też zazwyczaj jest to początkowo trudne, a kilka dni adaptacji do środowiska jest czymś zupełnie normalnym i potrzebnym. Dzieci również, a może szczególnie, potrzebują czasu, by na nowo odnaleźć się zarówno w szkolnych obowiązkach, jak i w grupie rówieśniczej – wskazuje Magdalena Kępka-Panek, psycholog z Poradni Zdrowia Psychicznego HARMONIA, Grupy LUX MED.

Nie skracajmy dzieciom wakacji

Czasami rodzice mogą wpaść na pomysł, aby zacząć „przyzwyczajać” dziecko do szkoły już kilka dni przed rozpoczęciem roku szkolnego. Budzą je wcześniej, normują rytm dnia, musztrują. Jednak zdecydowanie nie powinno się dzieciom skracać wakacji i wprowadzać w domu niepotrzebnie nerwowej atmosfery.

– Lepiej ten czas przeznaczyć na skompletowanie uczniowskiej wyprawki, aby w połowie września nie okazało się, że naszemu dziecku brakuje nowego stroju na w-f czy butów. Kluczowe jest jednak wsparcie emocjonalne, czyli zapewnienie dziecka, że może na nas liczyć w każdej sytuacji i wytłumaczenie, że szkoła jest jednym z wielu obszarów naszego życia – ważnym, ale nie jedynym, a oceny nie zawsze są najważniejsze – zaznacza ekspertka.

Kiedy pora się niepokoić?

Niechęć do wstawania z łóżka, marudzenie, że trzeba iść do szkoły to zjawisko zupełnie naturalne przez kilka pierwszych dni roku szkolnego. Tak naprawdę adaptacja do szkoły po wakacjach może trwać nawet 2-3 tygodnie.

– Niepokoić powinniśmy się zacząć wtedy, kiedy po upływie tego czasu dziecko nadal jest przybite i przygnębione. Jeśli do tego dochodzą objawy „z ciała”, tj. bóle brzucha, zaparcia lub biegunki – może to sygnalizować, że stres jakiego doświadcza dziecko jest nadmierny i należy zaopiekować taką sytuację. To są sygnały, których nie wolno bagatelizować. Uważnością powinniśmy się wykazać również wtedy, gdy zmiany w zachowaniu i samopoczuciu ucznia są nagłe i dalekie od tego, co dla niego „typowe”. Czujność rodzica oraz jego reakcja jest wtedy niezwykle ważna – należy poszukać przyczyn i sposobów wsparcia dziecka – komentuje Magdalena Kępka-Panek.




Im dalej w edukację tym więcej stresu?

Na pewno wiele uwagi rodzice powinni poświęcić siedmiolatkom. Im trudniej zaadaptować się w nowej sytuacji, bo dla nich jest to pierwsze zderzenie ze szkołą i zupełnie nową rzeczywistością na wielu poziomach. Niełatwo mają także czwartoklasiści, którzy muszą zmierzyć się z nowymi przedmiotami i zmianą nauczycieli. Oczywiście im dziecko jest starsze, tym poziom nauczania staje się wyższy i bardziej wymagający.

Jednak tak naprawdę, wiele zależy od indywidualnej sytuacji dziecka, jego potrzeb, możliwości, usposobienia i odporności na stres. – Większą troską należy także otoczyć dzieci, które po wakacjach będą musiały zmierzyć się nie tylko z powrotem do szkoły, ale również z dodatkową zmianą np. w wyniku przeprowadzki, rozwodu rodziców czy utraty kogoś bliskiego. Wtedy zawsze adaptacja do szkoły może być trudniejsza i dłuższa – podkreśla ekspertka.

Miejmy na uwadze, że dzieci są bardzo wrażliwe, dlatego wiele czynników może wpływać na ich zachowanie. Czujność, empatia i wyrozumiałość opiekunów i nauczycieli ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa psychicznego dzieci. W pierwszych dniach września warto jeszcze uważniej obserwować dziecko, poświęcać mu więcej czasu, odpowiadać na wszystkie pytania, a także samemu inicjować rozmowy.

Eksperci radzą, by nie pytać ogólnikowo: „Jak było w szkole?”, tylko zadawać bardziej szczegółowe pytania, np. „Co miłego cię dziś spotkało?”, „Z kim się bawiłeś/aś?” – to pozwala pogłębiać relację rodzic-dziecko szkolne. Jeśli cokolwiek nas zaniepokoi, warto skontaktować się z wychowawcą i szkolnym psychologiem, by szybko dojść do źródła problemu i rozwiązać go.

Farmaceuta radzi, jak przygotować apteczkę na co dzień i w podróży, żeby skutecznie reagować w nagłych sytuacjach

Zarówno w warunkach domowych, jak i podczas wyjazdów wakacyjnych, istotne jest posiadanie właściwie skompletowanej apteczki. Jej zawartość powinna umożliwiać szybką…
CZYTAJ

Profesor Andrzej Bochenek nie promuje żadnych leków ani suplementów – ostrzega przed oszustwem!

W trosce o zdrowie pacjentów oraz w odpowiedzi na liczne sygnały dotyczące nieuczciwego wykorzystywania wizerunku profesora Andrzeja Bochenka, kardiochirurg z…
CZYTAJ

Dbaj o swoje znamiona – dlaczego warto wykonać dermatoskopię i chronić skórę przed słońcem?

Latem chętniej wystawiamy skórę na słońce, spędzając wolne chwile na świeżym powietrzu. Warto jednak pamiętać, że ekspozycja na promieniowanie UV…
CZYTAJ

Nawilżenie, fotoprotekcja i wyrównanie kolorytu skóry-Co spakować do wakacyjnej kosmetyczki?

Lipiec to synonim wakacji i wyjątkowej, letniej atmosfery… zwiastun podróży, chwil na plaży i wśród malowniczych górskich szczytów. To już za…
CZYTAJ

5 powodów, by sięgać po owoce jagodowe. Dietetyczka Grupy LUX MED: „To nie tylko smak lata”

Truskawki, maliny, borówki czy jeżyny kojarzą nam się z letnim słońcem i słodkim smakiem dzieciństwa. Jednak owoce jagodowe to coś…
CZYTAJ

Higienistka stomatologiczna ostrzega: pomijanie wieczornego mycia zębów z aparatem ortodontycznym to poważny błąd!

Decyzja o podjęciu leczenia ortodontycznego to ważny krok w kierunku osiągnięcia wymarzonego, zdrowego uśmiechu. Jednak wraz z założeniem aparatu pojawiają…
CZYTAJ

Brak snu jak 0,5 promila alkoholu. Ekspertki o bezsenności

Bezsenność i zaburzenia snu to problem, z którym zmaga się nawet co trzeci dorosły Polak. Choć często bagatelizujemy brak snu,…
CZYTAJ

Upały a choroby układu krążenia – jak dbać o serce w gorące dni?

Wysokie temperatury, choć dla wielu kojarzą się z letnim wypoczynkiem, mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia - zwłaszcza dla osób…
CZYTAJ

E-papierosy pod lupą dentysty: co dzieje się w jamie ustnej po vapowaniu?

Używanie e-papierosów zdobyło w ostatnich latach ogromną popularność, jako alternatywa dla tradycyjnego palenia tytoniu. Choć początkowo uważano je za mniej…
CZYTAJ

Dieta onkologiczna: fakty i mity

Jak pokazują badania aż 65% pacjentów onkologicznych traci na wadze jeszcze przed pierwszą wizytą u specjalisty, a w trakcie leczenia…
CZYTAJ

Światowy Dzień Mikrobiomu 2025: jesteśmy coraz bardziej zainteresowani mikrobiotą, ale nasza świadomość jest wciąż niewystarczająca

Z okazji Światowego Dnia Mikrobiomu warto przyjrzeć się rosnącemu zainteresowaniu społeczeństwa mikrobiotą i jej wpływem na zdrowie. Dane z trzeciej…
CZYTAJ

Dlaczego nazywamy jelita drugim mózgiem? „To właśnie tam powstaje do 95% serotoniny!”

Czy Twój brzuch wie więcej niż myślisz? Coraz częściej mówi się o jelitach nie tylko jako o centrum trawienia, ale…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Farmaceuta radzi, jak przygotować apteczkę na co dzień i w podróży, żeby skutecznie reagować w nagłych sytuacjach

Zarówno w warunkach domowych, jak i podczas wyjazdów wakacyjnych, istotne jest posiadanie…
CZYTAJ

Profesor Andrzej Bochenek nie promuje żadnych leków ani suplementów – ostrzega przed oszustwem!

W trosce o zdrowie pacjentów oraz w odpowiedzi na liczne sygnały dotyczące…
CZYTAJ

Dbaj o swoje znamiona – dlaczego warto wykonać dermatoskopię i chronić skórę przed słońcem?

Latem chętniej wystawiamy skórę na słońce, spędzając wolne chwile na świeżym powietrzu.…
CZYTAJ

5 powodów, by sięgać po owoce jagodowe. Dietetyczka Grupy LUX MED: „To nie tylko smak lata”

Truskawki, maliny, borówki czy jeżyny kojarzą nam się z letnim słońcem i…
CZYTAJ

Brak snu jak 0,5 promila alkoholu. Ekspertki o bezsenności

Bezsenność i zaburzenia snu to problem, z którym zmaga się nawet co…
CZYTAJ