Czy kontekst klimatyczny w tworzeniu przepisów prawnych umożliwi lepszą adaptację do zmian klimatu?



Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy ma przyjemność zaprezentować zbiór wytycznych, które w procesie kreowania polityk sektorowych czy tworzenia prawa mogą stanowić wsparcie realizacji przez Polskę założeń unijnej polityki klimatycznej. Eksperci zwracają szczególną uwagę na adaptację do zmian klimatu jako kryterium klimatyczne, które powinno stanowić ważny element podczas procesu prawodawczego, co aktualnie nie zawsze jest uwzględniane.

Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych oraz adaptacja do skutków postępujących zmian klimatu to dwa największe wyzwania współczesnego społeczeństwa. W zakresie mitygacji, czyli ogółu działań mających na celu ograniczenie skali lub tempa globalnego ocieplenia, a pośrednio jego skutków, prawodawstwo unijne tworzy grunt pod działania zmierzające do osiągnięcia globalnego celu w zakresie zredukowania emisji i eliminowania paliw kopalnych z procesów gospodarczych. Co jednak w przypadku zmian klimatu, które już są realnym wyzwaniem? Odpowiedzią jest adaptacja. Obecnie Unia Europejska w tej kwestii wyznacza wyłącznie ogólne kierunki w tym obszarze, pozostawiając szczegółowe rozwiązania w gestii państw członkowskich.

Jednym z kluczowych obszarów, w ramach którego należy wykonać znaczną pracę, zmierzającą do uwzględnienia kryterium klimatycznego są regulacje prawne. W odpowiedzi na tak zakreśloną potrzebę, Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy ekspertów Fundacji Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych do pomocy przy opracowaniu wskaźników (wraz z wytycznymi ich monitorowania), które pozwolą na uwzględnienie problematyki adaptacji do zmian klimatu w toku projektowania dokumentów strategicznych i przepisów prawnych. W założeniach stworzony materiał powinien dać także podstawę do oceny efektywności podjętych działań w zakresie dostosowania społeczeństwa, gospodarki oraz środowiska naturalnego do zmieniającej się rzeczywistości.

– Walka ze zmianami klimatu musi mieć dwuwymiarowy charakter. Równolegle powinniśmy skupić się na podjęciu środków zmniejszających poziom emisji gazów cieplarnianych oraz postawić na działania mające na celu wdrożenie odpowiednich strategii i działań legislacyjnych w zakresie adaptacji do negatywnych konsekwencji wywołanych zmianami klimatu. Tylko działania adaptacyjne oparte o przemyślaną strategię oraz ramy prawne są właściwą odpowiedzią na konsekwencje zmian zachodzących w środowisku, a musimy pamiętać, że beneficjentami działań dostosowawczych staniemy się nie tylko my – będą nimi również kolejne pokolenia. Wskaźniki opracowane w ramach projektu badawczego realizowanego przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy w ramach projektu Klimada 2.0 stanowią narzędzie analityczne, które właściwie wykorzystane z pewnością wspomoże proces podejmowania decyzji w zakresie planowania i tworzenia prawa. W ocenie Instytutu może ono dać szansę na wypracowanie takiego kształtu regulacji, który zapewni zwiększenie zdolności przystosowawczych polskiej gospodarki i społeczeństwa do zmian klimatu – wyjaśnia dr inż. Krystian Szczepański, Dyrektor IOŚ-PIB.




Wskaźniki adaptacyjne zaproponowane do wykorzystania w procesie legislacyjnym ujęto według sektorów: środowiskowego, gospodarczego oraz społecznego. Grupa wskaźników środowiskowych uwzględnia obszar rolnictwa, gospodarki wodnej oraz środowiska w zakresie ochrony przyrody
i zachowania różnorodności biologicznej. Wskaźniki gospodarcze dotyczą efektywności energetycznej Polski, energii w zakresie infrastruktury energetycznej, a także przemysłu i transportu. Wskaźniki społeczne skupiają się na budownictwie, mieszkalnictwie, planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zdrowiu oraz turystyce.

Odporność UE na zmiany klimatu do 2050 roku

W czerwcu 2021 r. Komisja Europejska opublikowała Europejskie Prawo o Klimacie (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dn. 30 czerwca 2021 r.), które tworzy „ramy służące osiągnięciu postępów w realizacji globalnego celu w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu ustanowionego w art. 7 porozumienia paryskiego” (art. 1 akapit 2). Dodatkowo Rozporządzenie zobowiązuje państwa członkowskie do zintensyfikowania działań mających na celu osiągnięcie rezultatów w zakresie obranego celu.

Chcąc wyegzekwować realizację założeń, regulacja przewiduje przegląd postępów w realizacji celu poczynionych przez kraje UE. Co ważne, również w ramach porozumienia paryskiego uregulowano prawnie ustalenia stron UNFCCC z 2010 roku w zakresie ograniczenia przyszłego globalnego ocieplenia do wartości znacznie poniżej 2°C w stosunku do poziomu sprzed rewolucji przemysłowej, dając tym samym podstawy legislacyjne do działań w zakresie mitygacji.

Jedno jest pewne. Przystosowanie polskiej gospodarki i społeczeństwa zarówno do adaptacji do zmian klimatu, jak i docelowego ich ograniczenia ich efektów, wymaga opracowania stosownych strategii i stworzenia ram prawnych, umożliwiających praktyczną realizację założeń strategicznych. Niezwykle ważne jest włączenie do tego procesu narzędzi analitycznych, które wykorzystują wskaźniki adaptacyjne, określają zasady ich monitorowania i sposób interpretacji pozyskanych wyników.

Dyskusja będąca przyczynkiem do dalszych prac nad tymi rozwiązaniami jest niezwykle istotna. Dzięki niej, tworzący prawo będą mogli projektować akty normatywne w sposób zapewniający Polsce osiągnięcie ambitnych celów adaptacyjnych, ale też i mitygacyjnych wyznaczonych przez Unię Europejską.

Jesienne bieganie i nie tylko! Z nową kolekcją od Gatta Active

Funkcjonalna, komfortowa i stylowa – to przymiotniki, które najlepiej opisują najnowszą kolekcję od Gatta Active. Stworzona z myślą o pasjonatach…
CZYTAJ

Izotoniki to nie to samo co energetyki. Czy mimo to dzieci mogą pić napoje izotoniczne?

- Obserwuję w gabinecie, że zarówno rodzice, nauczyciele jak i inne osoby z otoczenia dzieci nie rozróżniają napojów energetycznych i…
CZYTAJ

Cyfrowy wirus: jak technologia wpływa na kryzys samobójstw wśród młodzieży i dlaczego cyfrowy detoks to krok do rozwiązania problemu

W dobie powszechnego zalewu informacji, którymi jesteśmy torpedowani każdego dnia, coraz częściej docierają do nas wiadomości o samobójstwach wśród młodzieży.…
CZYTAJ

Jak skutecznie wzmocnić odporność i uniknąć nawracających infekcji? Poznaj wskazówki farmaceuty!

Chociaż o odporność powinniśmy dbać przez cały rok, to zazwyczaj dopiero w sezonie jesienno-zimowym myślimy o tym, jak ją wzmocnić.…
CZYTAJ

Przepyszne przepisy z tuńczykiem

Smażona dynia z Insalatissime z tuńczykiem i soczewicą Składniki na 4 porcje: 4 x Rio Mare Insalatissime z tuńczykiem i…
CZYTAJ

Rio Mare i Fundacja WWF Polska kolejny raz RAZEM DLA OCEANÓW

Już blisko 90% ryb w produktach Rio Mare w skali globalnej pochodzi ze zrównoważonych połowów. To efekt współpracy firmy z…
CZYTAJ

YES zachęca kobiety do głosowania

Pod hasłem “Głosuję. Decyduję.” firma YES zachęca kobiety do wzięcia udziału w wyborach parlamentarnych. Symbolem głosowania jest pin stworzony specjalnie…
CZYTAJ

Światowy Dzień Choroby Alzheimera – jak wspierać bliskiego w chorobie otępiennej?

Każdemu z nas, niezależnie od wieku, zdarzają się problemy z pamięcią. Jeśli jednak zauważymy, że takie sytuacje – zwłaszcza u…
CZYTAJ

Wracamy z urlopu. Co należy suplementować po wakacjach

Badanie opublikowane w Journal of the American Medical Association donosi, że około jedna piąta wszystkich pasażerów samolotów zapadła na infekcje…
CZYTAJ

Czego potrzebują nasze loki? Cud, miód… i aloes

Delikatne skręty, burza loków lub romantyczne fale. Każdy z typów kręconych włosów wymaga szczególnie troskliwej pielęgnacji. Eksperci podpowiadają, że najcenniejsze…
CZYTAJ

Cyfrowa krzywda – realne wołanie o pomoc

Krzywda wyrządzona w sieci boli tak samo, jak ta wyrządzona w realu. Nastolatki zdają się być mistrzami w wyrządzaniu sobie…
CZYTAJ

Rower a nawierzchnia, czyli jak znaleźć idealne połączenie? Zainspiruj się marką STORM

Rower to coraz chętniej wybierany środek transportu, ale też sposób na aktywność fizyczną czy krajoznawcze wycieczki. Zanim jednak wyruszysz w…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Jak skutecznie wzmocnić odporność i uniknąć nawracających infekcji? Poznaj wskazówki farmaceuty!

Chociaż o odporność powinniśmy dbać przez cały rok, to zazwyczaj dopiero w…
CZYTAJ

Światowy Dzień Choroby Alzheimera – jak wspierać bliskiego w chorobie otępiennej?

Każdemu z nas, niezależnie od wieku, zdarzają się problemy z pamięcią. Jeśli…
CZYTAJ

Wracamy z urlopu. Co należy suplementować po wakacjach

Badanie opublikowane w Journal of the American Medical Association donosi, że około…
CZYTAJ

Problem z zajściem w ciążę? Przyczyną może być endometrioza

W 96% przypadków endometrioza skutkuje obniżeniem płodności. U co trzeciej kobiety zgłaszającej…
CZYTAJ

Innowacyjne testy na endometriozę łatwiej dostępne

Nie lata, a od kilku do kilkunastu dni – tyle wystarczy, by…
CZYTAJ