Ekoświęta, czyli Święta „bez wyrzutów” (i wyrzucania)



Zbliżający się okres świąteczny to czas, w którym wiele osób wpada w sidła nadmiernego konsumpcjonizmu. Wszechobecne reklamy i promocje kuszące nas z każdej strony, ozdoby i choinki sprawiają, że zaczynamy działać impulsywnie i pod wpływem emocji zapominamy o zdrowym rozsądku i o tym, jakie skutki będą miały nasze konsumenckie decyzje. W tym roku, według badania firmy Deloitte , przeciętna polska rodzina wyda na świąteczne zakupy 1 318 zł. Chociaż jest to 29% mniej, niż wydaliśmy rok temu, można podejrzewać, że wynika to z faktu, że w związku z pandemią tegoroczne Święta będziemy obchodzić w mniejszym gronie. Nie mniej, warto pamiętać, że nasze decyzje zakupowe wpływają nie tylko na zasobność naszego portfela, ale także, a może nawet przede wszystkim, na stan naszej Planety.

Świąteczny koszyk zakupowy Polaków w tym roku różni się od tego z lat ubiegłych. Chociaż nie zamierzamy nadmiernie oszczędzać na prezentach (zaledwie 8% mniej niż 2019 roku), planujemy wydać zdecydowanie mniej na podróże (spadek o 70%) oraz jedzenie (spadek o 33%). Z pewnością duży wpływ na to ma sytuacja epidemiologiczna w naszym kraju.

– Jak wynika z raportu „Konsumenci a gospodarka obiegu zamkniętego” kupujemy dużo za dużo nie licząc się z kosztami ekologicznymi – aż 40% badanych przyznało, że kupuje więcej, niż naprawdę potrzebuje. Dotyczy to nie tylko dóbr konsumenckich, ale również jedzenia, co jest szczególnie widoczne w okresie świątecznym. Chcąc dobrze ugościć najbliższych, najczęściej przeszacowujemy ilość planowanego jedzenia i robimy zbyt duże zakupy. Polskie gospodarstwo domowe wyrzuca tygodniowo średnio 4 kg jedzenia, co w skali kraju daje blisko 3 mln ton rocznie. To tak, jakby w każdej sekundzie polscy konsumenci wyrzucali do śmieci 92 kg jedzenia, czyli 184 bochenki chleba. To marnotrawstwo w czystej postaci – komentuje dr inż. Krystian Szczepański, Dyrektor IOŚ-PIB, realizującego projekt Klimada 2.0.

Marnotrawstwo odbija się nie tylko na domowym budżecie, ale ma swoje konsekwencje ekonomiczne, społeczne i środowiskowe wykraczające poza wymiar indywidualny.

Produkcja żywności stanowi obciążenie dla środowiska, między innymi poprzez nakłady wody i energii, które są marnotrawione wraz z wyrzuconą żywnością. Wyrzucenie do kosza 1 kg wieprzowiny wiąże się ze zmarnowaniem ok. 6 000 litrów wody użytej do jej wyprodukowania, a 1 kg wyrzuconego chleba to 1 600 litrów wody . Dodatkowo, gnijąca na wysypiskach żywność, emitując w procesie rozkładu gazy cieplarniane do atmosfery, stanowi obciążenie dla środowiska naturalnego.




Święta bez wyrzutów, czyli jak ograniczyć wyrzucanie jedzenia

Suto zastawiony stół to nieodzowny element Świąt. Zdarza się, że przygotowujemy zdecydowanie zbyt dużo jedzenia w stosunku do rzeczywistego zapotrzebowania i apetytu naszych gości. Ostatecznie ląduje ono w koszach na śmieci, co w dzisiejszych czasach jest stratą, na którą nie możemy sobie pozwolić. Jak temu zapobiec?

Przed świątecznymi zakupami sporządźmy listę, której będziemy się trzymać niezależnie od kuszących nas niskich cen i okazji specjalnych w sklepach. Pozwoli nam to uniknąć sytuacji, w których kupujemy kolejny taki sam produkt, którego nie będziemy w stanie spożyć w odpowiednim terminie. W miarę możliwości kupujmy na pobliskich targach, pamiętając o tym, jaką odległość musi pokonać jedzenie, zanim trafi na talerz. Dzięki temu ograniczymy ślad węglowy i negatywny wpływ transportu produktów na środowisko.

Poza tym produkty sprzedawane lokalnie na targach i bazarach często pochodzą z ekstensywnych upraw oraz ekologicznych hodowli, a do tego są dużo smaczniejsze i zdrowsze.

Robiąc świąteczne porządki, warto wziąć pod uwagę również szafki w kuchni i lodówkę, zwracając szczególną uwagę na ich organizację. Przy porządkowaniu artykułów spożywczych warto stosować zasadę FIFO, czyli „pierwsze weszło, pierwsze wyszło”.

W ten sposób zminimalizujemy ryzyko przeterminowania produktów. Bardzo istotne jest również zwracanie uwagi na określenia terminów ważności umieszczonych na opakowaniach – „najlepiej spożyć przed” i „należy spożyć do”, to nie to samo. Pierwsze z nich określa tzw. datę minimalnej trwałości.

Minimalnej, czyli nie ostatecznej. Oznacza to, że dobrze przechowywany produkt nawet krótko „po terminie” nie ulega zepsuciu, a może jedynie zmienić się jego konsystencja czy też kolor. Warto takiej żywności dać szansę. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku terminu przydatności do spożycia poprzedzonego określeniem „należy spożyć do”, który wskazuje, do kiedy spożycie danego produktu jest bezpieczne.

Samo serwowanie potraw również ma znaczenie. Wydając posiłek, warto nakładać gościom mniejsze porcje bądź zasugerować im samodzielne nałożenie. W ten sposób unikniemy niedojedzonych resztek, które trafią do kosza.

Jeśli mimo dobrego planu po Świętach pozostało nam jedzenie, rozdajmy je zaproszonym gościom lub zamroźmy. Możemy też podzielić się posiłkiem z potrzebującymi, oddając jedzenie w ramach akcji zbierania żywności organizowanych np. przez Banki Żywności bądź do lokalnej Jadłodzielni.

Zmiana naszych konsumenckich przyzwyczajeń nie tylko „od święta” to korzyść nie tylko dla naszego portfela, ale przede wszystkim dla naszej Planety. Niech zbliżające się Święta będą pierwszym krokiem do tej zmiany.

Aktywność po posiłku – kardiologiczne argumenty za świątecznym spacerem

Wielkanocny czas, choć pełen radości i kulinarnych tradycji, może nieść także wyzwania zdrowotne. To właśnie w tym okresie kardiolodzy obserwują…
CZYTAJ

Choroba wieńcowa – jak ją rozpoznać i kiedy zgłosić się do lekarza?

Choroby serca i układu krążenia od lat pozostają jednym z najpoważniejszych wyzwań zdrowotnych naszych czasów. Mimo postępu medycyny, wciąż zbyt…
CZYTAJ

Nowe podejście do terapii przeciwwirusowych – badania Polki mogą pomóc w walce z HIV i SARS-CoV-2

Nowe podejście do terapii przeciwwirusowych – badania Polki mogą pomóc w walce z HIV i SARS-CoV-2. Dr inż. Hanna Orlikowska-Rzeźnik,…
CZYTAJ

Wiosna a alergie – jak sobie radzić w trudnym sezonie? 

Wiosna to wymagający czas dla alergików, ale odpowiednie leczenie, unikanie alergenów i zmiana codziennych nawyków mogą skutecznie zmniejszyć uciążliwe objawy.…
CZYTAJ

Dlaczego odpowiednie tętno jest ważne dla zdrowia? Kiedy tętno staje się niebezpieczne? Jak rozpoznać tachykardię i na co zwrócić uwagę?

Tętno, czyli liczba uderzeń serca na minutę, jest jednym z podstawowych parametrów, które pozwalają ocenić stan zdrowia. Prawidłowe tętno ma…
CZYTAJ

1 na 3 Polaków jest zadowolonych ze stanu swojego zdrowia. Skąd czerpiemy wiedzę o zdrowiu?

Tylko 30% dorosłych Polaków ocenia swój stan zdrowia pozytywnie, jak wynika z badania „Jak chorują Polacy” zrealizowanego na zlecenie Nationale-Nederlanden.…
CZYTAJ

Niecodzienna perspektywa w codziennej pracy – jak wspierać osoby w spektrum autyzmu?

2 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu – dzień, który skłania do refleksji nad tym, jak w codziennym życiu –…
CZYTAJ

Zegar biologiczny nie zna zmiany czasu. Dlatego Twój organizm się buntuje

Już w najbliższy weekend czeka nas zmiana czasu z zimowego na letni. Choć przesunięcie wskazówek zegara o jedną godzinę może…
CZYTAJ

Skuteczne badania USG w klinice U Lekarzy w Warszawie

Ultrasonografia (USG) jest jednym z podstawowych i nieinwazyjnych badań, dzięki któremu można przeprowadzić diagnostykę narządów wewnętrznych i wykryć różne schorzenia,…
CZYTAJ

Kiedy miesiączka boli za bardzo. Endometrioza bez tabu

Bolesne miesiączki, zmęczenie, dyskomfort? Dla wielu kobiet w Polsce to nie tylko “taka uroda”, a objawy endometriozy. Szczęśliwie, świadomość tej…
CZYTAJ

Jedyna na świecie. Puszcza Białowieska. 

Jedyna na świecie. Puszcza Białowieska. 
Rusza kampania informacyjno-edukacyjna dotycząca jedynego w Polsce obiektu przyrodniczego wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Instytut…
CZYTAJ

Dieta ketogenna: zapomniana broń w walce z padaczką

Dieta ketogenna łączona jest głównie z redukcją masy ciała i sposobem na szybkie spalanie tłuszczu. Jej historia ma znacznie głębsze,…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Aktywność po posiłku – kardiologiczne argumenty za świątecznym spacerem

Wielkanocny czas, choć pełen radości i kulinarnych tradycji, może nieść także wyzwania…
CZYTAJ

Choroba wieńcowa – jak ją rozpoznać i kiedy zgłosić się do lekarza?

Choroby serca i układu krążenia od lat pozostają jednym z najpoważniejszych wyzwań…
CZYTAJ

Nowe podejście do terapii przeciwwirusowych – badania Polki mogą pomóc w walce z HIV i SARS-CoV-2

Nowe podejście do terapii przeciwwirusowych – badania Polki mogą pomóc w walce…
CZYTAJ

Wiosna a alergie – jak sobie radzić w trudnym sezonie? 

Wiosna to wymagający czas dla alergików, ale odpowiednie leczenie, unikanie alergenów i…
CZYTAJ

Dlaczego odpowiednie tętno jest ważne dla zdrowia? Kiedy tętno staje się niebezpieczne? Jak rozpoznać tachykardię i na co zwrócić uwagę?

Tętno, czyli liczba uderzeń serca na minutę, jest jednym z podstawowych parametrów,…
CZYTAJ