Alkohol w ciąży – kategorycznie zabroniony, więc skąd te mity?



Planujesz dziecko, a może już jesteś w ciąży? Alkohol? Wiadomo – zabroniony. Skąd więc pojawiające się wciąż mity, że jedna lampka wina to dla zdrowia, a od „małego piwa” nic się nie stanie? A co z piwami bezalkoholowymi? To pytania, które czasem się pojawiają. Alkohol w ciąży to zawsze ryzyko, a chwila rozluźnienia może skutkować tym, że dziecko urodzi się z chorobą FAS, czyli zespołem nieodwracalnych wad wrodzonych. Alkohol bowiem szkodzi maluszkowi już od pierwszych dni od zapłodnienia. Na pytania związane z FAS odpowiada lek. med. Krzysztof Kucharki, ginekolog z Centrum Medycznego Damiana.

#FAS, czyli Fetal Alcohol Syndrome to zespół wad wrodzonych dziecka, który spowodowany jest spożywaniem alkoholu przez kobietę będącą w ciąży. Zaburzenia pojawiają się zarówno na płaszczyźnie fizycznej, jak oraz psychicznej i prowadzą do nieprawidłowego rozwoju dziecka. Choć lekarze jasno komunikują, że każda ilość alkoholu spożytego w ciąży jest niebezpieczna dla płodu, to wciąż można spotkać się z powtarzanym mitem, że „jedna lampka wina nie zaszkodzi”.

Alkohol bardzo szybko i łatwo przedostaje się przez łożysko i dociera do płodu. Oznacza to, że ilość, którą przyjmie matka – przyjmie też dziecko. Może to wywołać pojawienie się zespołu FAS, którego wpływ na dalsze życie malucha zależny jest od bardzo wielu czynników – m.in. od ilości spożytego alkoholu i trymestru ciąży, ale także od tolerancji na alkohol u kobiety – komentuje lek. med. Krzysztof Kucharski, ginekolog z Centrum Medycznego Damiana.

Alkohol w ciąży – ZAWSZE szkodzi

Kobiety, dosyć często martwią się, że w pierwszych tygodniach mogły nieświadome przyjąć jakąś dawkę alkoholu – kiedy jeszcze nie wiedziały, że w niej są. Nie istnieje skala, która mówi, że określona ilość jest bezpieczna dla dziecka – trzeba przyjąć postawę, że nawet pół piwa czy lampka wina może zaszkodzić. Szczególnie, że nawet jeśli na pierwszy rzut oka dziecko urodzi się zdrowe i nie zobaczymy np. zmian w wyglądzie twarzy, to potem w przyszłości może okazać się, że ma ono problem z prawidłowym działaniem ośrodkowego układu nerwowego – dodaje lek. med. Krzysztof Kucharski, ginekolog z Centrum Medycznego Damiana.

Zaznaczmy raz jeszcze, że alkohol szkodzi zawsze. Jednak największe problemy mogą pojawić się, kiedy jest on przyjmowany w pierwszym trymestrze ciąży. Na tym etapie może prowadzić do wystąpienia dysfunkcji układu nerwowego i wad rozwojowych – w tym np. deformacji twarzy (płaska, szerokie rozstawienie oczu, wygładzona bruzda między nosem a ustami), czaszki, wad serca czy wątroby. Nawet okazjonalne spożywanie „procentowych trunków” w pierwszych trzech miesiącach ciąży może prowadzić także do poronienia.

W drugim trymestrze alkohol może mieć dodatkowo wpływ na ośrodkowy układ nerwowy, osłabienie komórek mięśni, skóry, kości. Nadal możliwe jest poronienie. Alkohol wypity w trzecim trymestrze może mocno spowolnić rozwój dziecka, upośledzać jego zdolności poznawcze, wywołać nadwrażliwość, a także przyczynić się do przedwczesnego porodu.

Kolejnym, częstym pytanie przyszłych mam jest kwestia spożywania piw bezalkoholowych. Tu jednak należy mocno podkreślić, że piwa bezalkoholowe są takimi tylko z nazwy, a tak naprawdę zawierają minimalną dawkę alkoholu – do 0,5%, która również może być niebezpieczna dla malca. Jeśli już chcemy zdecydować się na piwo, wybierzmy typowe 0,0%, w którym alkoholu nie ma w ogóle. Jednak nawet z takim napojem nie należy przesadzać – wypicie jednego raz na kilka tygodni nie zaszkodzi, ale spożywanie go codziennie jest zdecydowanie niewskazane.




#FAS – czy zawsze problem widać od razu?

Najczęstszym problemem, ale też czynnikiem, który pozwala rozpoznać u dziecka zespół FAS jest zaburzony wzrost dziecka w czasie ciąży. Jednak nie zawsze FAS jest zauważalne od razu. Bardzo często zdarza się, że dolegliwości pojawiają się zdecydowanie później, kiedy dziecko ma już kilka lub kilkanaście lat – wtedy obserwujemy zaburzony rozwój psychoruchowy i umysłowy, nadpobudliwość, trudności w uczeniu się czy nawiązywaniu kontaktów.

Są to cechy niewidoczne na pierwszy rzut oka, ale mocno wpływające na życie dziecka, także później – jako już dorosłej osoby. Wszystko zależy jednak od stopnia upośledzenia, do którego dochodzi w trakcie ciąży pod wpływem spożywania alkoholu.

Choroby wyleczyć się nie da, ale można uniknąć

Niestety, w przypadku wystąpienia #FAS, nie mamy możliwości jego wyleczenia. Są to trwałe i nieodwracalne uszkodzenia. Szczególnie zmiany deformacyjne – np. w obrębie twarzy – są powikłaniem, którego cofnąć się nie da. Pracować możemy nad cechami umysłowymi, które zostały upośledzone.

Wtedy niezbędne stają się wizyty u psychologa, logopedy czy neurologa, którzy po pierwsze będą potrafili to zaburzenie rozpoznać, a potem także zaproponować odpowiednią terapię. Jedynym skutecznym sposobem na uniknięcie wystąpienia wad, jest całkowita rezygnacja z alkoholu na okres 9 miesięcy ciąży.

Wiek to tylko liczba. Stulatek opuścił szpital po zawale w doskonałym stanie

Na Oddział Kardiologiczny American Heart of Poland Szpitala Specjalistycznego im. Edmunda Biernackiego w Mielcu trafił pacjent z rozległym zawałem serca,…
CZYTAJ

Przejrzeć na oczy. Zaćma – kto na nią choruje, czy da się jej uniknąć i jak wygląda współczesne leczenie?

Zaćma to choroba, o której słyszał niemal każdy, ale wciąż budzi wiele pytań i wątpliwości. Czy da się jej uniknąć?…
CZYTAJ

Dzień Polskiej Żywności – smak tradycji, odpowiedzialność za przyszłość

25 sierpnia obchodzimy Dzień Polskiej Żywności – to dobry moment, aby przypomnieć sobie, jak ogromne znaczenie ma to, co jemy,…
CZYTAJ

Wszystko co warto wiedzieć o cholesterolu – jakie są normy, kiedy się badać?

Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Problem pojawia się wówczas, gdy jego stężenie we krwi przekracza normy, a nadmiar…
CZYTAJ

Pielęgnacja skóry wymagającej regeneracji Perfekcyjny skin care późnym latem

Wakacje dobiegają końca. Relaksujące kąpiele w morzu, blask letniego słońca i górski wiatr. To, co latem kochałyśmy najbardziej, dla naszej skóry…
CZYTAJ

Językowe SOS przed powrotem do szkoły. Jak pomóc dziecku, gdy ma zaległości w angielskim?

Podczas wakacji uczniowie tracą od 17 do 34% wiedzy zdobytej w roku szkolnym.1 Najbardziej odczuwalne są braki w przedmiotach wymagających…
CZYTAJ

Dieta stołu rodzinnego – tak czy nie?

Wspólne posiłki to nie tylko czas budowania więzi rodzinnych – to również naturalna okazja do nauki przez obserwację. Dzieci, uczestnicząc…
CZYTAJ

Próchnica nie pyta tylko o to, czy myjesz zęby. Pyta, co jesz i jak często to robisz

Mycie zębów dwa razy dziennie to ważny nawyk – ale sam w sobie nie wystarczy. Próchnica potrafi zaatakować nawet wtedy,…
CZYTAJ

Wakacyjna dieta malucha – jak na urlopie nie zapomnieć o zdrowym żywieniu dzieci?

Lato, wyjazdy i luźniejszy rytm dnia sprzyjają rozluźnieniu codziennych zasad – także tych żywieniowych. To naturalne, że wakacyjny czas rządzi…
CZYTAJ

Żeglarska Akcja Badania Akwenów (ŻABA) – IOŚ-PIB wspiera żeglarzy w monitoringu mazurskich jezior

Od maja 2025 r. żeglarze przeprowadzili już ponad 100 pomiarów przejrzystości wód jezior na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Wszystko to…
CZYTAJ

Tętno jako wskaźnik wydolności układu krążenia – dlaczego ma tak ważne znaczenie? Co oznacza i jak je prawidłowo badać?

Tętno to jeden z najprostszych sposobów, by sprawdzić, jak pracuje nasze serce. - To liczba uderzeń serca na minutę, która…
CZYTAJ

Upały – jak sobie radzić? Porady internisty

Trwa pierwsza wakacyjna fala upałów w Polsce. Jak radzić sobie z ekstremalnymi temperaturami i uniknąć niebezpiecznego dla zdrowia udaru cieplnego?…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Wiek to tylko liczba. Stulatek opuścił szpital po zawale w doskonałym stanie

Na Oddział Kardiologiczny American Heart of Poland Szpitala Specjalistycznego im. Edmunda Biernackiego…
CZYTAJ

Przejrzeć na oczy. Zaćma – kto na nią choruje, czy da się jej uniknąć i jak wygląda współczesne leczenie?

Zaćma to choroba, o której słyszał niemal każdy, ale wciąż budzi wiele…
CZYTAJ

Wszystko co warto wiedzieć o cholesterolu – jakie są normy, kiedy się badać?

Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Problem pojawia się wówczas, gdy…
CZYTAJ

Tętno jako wskaźnik wydolności układu krążenia – dlaczego ma tak ważne znaczenie? Co oznacza i jak je prawidłowo badać?

Tętno to jeden z najprostszych sposobów, by sprawdzić, jak pracuje nasze serce.…
CZYTAJ

Upały – jak sobie radzić? Porady internisty

Trwa pierwsza wakacyjna fala upałów w Polsce. Jak radzić sobie z ekstremalnymi…
CZYTAJ