Co zrobić, gdy tarczyca choruje? Nie lekceważ tych objawów!



#Tarczyca jest gruczołem wydzielania wewnętrznego zlokalizowanym na szyi poniżej krtani, którego nieprawidłowa praca negatywnie wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Choć jej wielkość nie przekracza rozmiarów motyla, a waga nie jest większa niż 20-25 gramów, to nadprodukcja bądź niedobór wytwarzanych przez nią hormonów może wywoływać poważne skutki zdrowotne.

Poza tym w obrębie tego gruczołu mogą pojawiać się również guzy w tym te o charakterze złośliwym. Według statystyk już co piąty Polak cierpi na chorobę tarczycy. O tym na co uważać i jak dbać o ten gruczoł, mówi prof. dr hab. Marcin Barczyński, specjalista chirurgii ogólnej i onkologicznej, z europejską podspecjalizacją w zakresie chirurgii endokrynologicznej z krakowskiego SCM clinic.

Szacuje się, że już 20 proc. naszego społeczeństwa choruje na tarczycę. Większość przypadków dotyczy kobiet, które mają problemy z tym gruczołem, aż 9 razy częściej niż mężczyźni! Cierpimy głównie na nadczynność lub niedoczynność tarczycy lub miewamy zmiany o charakterze guzów w obrębie tego narządu. Na szczęście nie wszystkie z nich są złośliwe, choć duże zmiany o charterze łagodnym również znacząco wpływają na nasze funkcjonowanie.

Co powinno nas zaniepokoić?

Objawy wynikające ze niedoczynności tarczycy to ospałość, spadek nastroju i brak sił witalnych. Chorzy zauważają problemy ze zrzuceniem wagi. Mogą pojawiać się choroby układu krążenia, związane z podwyższonym stężeniem cholesterolu, który wiąże się ze spadkiem stężenia hormonów tarczycowych.

Zupełnym przeciwieństwem są symptomy nadczynności, czyli nadmiar energii, pobudzenie, czy zaburzenia rytmu serca, dotykające głównie osób starszych.

Prof. dr hab. Marcin Barczyński podkreśla, że problemem u osób zmagających się z rakiem tarczycy jest to, że często nie daje on żadnych konkretnych objawów. Dlatego tak zalecane jest regularne wykonywanie samobadania. – Jeżeli w obrębie tarczycy, pod palcami wyczuwamy jakiekolwiek stwardnienie lub widzimy w lustrze asymetrię, powinniśmy zgłosić się do specjalisty na dalszą diagnostykę w tym kierunku. Jeżeli choroba nowotworowa jest mocno rozwinięta, chorzy zauważają takie objawy takie jak duszności, chrypka, trudności w połykaniu. Jest to związane głównie z dużym rozmiarem guza, który nacieka okoliczne struktury na szyi – tłumaczy specjalista SCM clinic.

Wole guzkowe tarczycy objawiają się z kolei tym, że gruczoł jest znacząco powiększony i występują na nim łagodne guzki. Osoby zmagające się z tą przypadłością odczuwają ucisk w obrębie szyi, czasami wręcz trudności w oddychaniu i połykaniu, a także miewają chrypę.

Jak się bronić przed chorobami tarczycy?

Jest wiele czynników, które zwiększają ryzyko rozwoju chorób tarczycy. Za jednego z głównych winowajców uznawany jest przewlekły stres. Znacząco osłabia on układ immunologiczny, co może przyczyniać się do większej podatności na powstawania stanów zapalnych. Niekorzystnie na stan gruczołu wpływają także używki i różnego rodzaju toksyny środowiskowe. Również niedobór lub namiar jodu przyczynia się do chorób tarczycy. Bardzo ważne także są składniki takie jak: żelazo, cynk, selen, witaminy z grupy B, a także witaminy C i D.

Otyłość i związana z nią insulinooporność również predysponują do nowotworów tarczycy. To przez to, że tkanka tłuszczowa stanowi rezerwuar dla toksyn rozpuszczalnych w tłuszczach, które mogą uszkadzać DNA komórek. Nie bez znaczenia jest większa w dzisiejszych czasach ekspozycja na promieniowanie jonizujące (częściej korzystamy z badań RTG), a także dla ludzi urodzonych przed 1986 rokiem katastrofa w Czarnobylu.

Dlatego profilaktycznie, aby uniknąć chorób tarczycy, należy zadbać o lepszy tryb życia, a więc ograniczyć stres, zapewnić sobie odpowiednią dawkę snu, właściwe się odżywiać, w tym suplementować witaminę D, odstawić papierosy i wyjeżdżać na łono natury.






Niezbędne badania tarczycy

Stan tarczycy można kontrolować wykonując regularnie profilaktyczne badania. Prof. dr hab. Marcin Barcz tłumaczy wymienia, że do takich należy badanie stężenia TSH, hormonu wydzielanego przez przysadkę mózgową, który pobudza produkcję i wydzielanie hormonów tarczycy.

– Badanie to pozwala wykryć zaburzenia czynności tarczycy. Przy typowym dla nadczynności tarczycy nadmiarze hormonów tarczycowych stężenie TSH maleje, natomiast przy ich niedoborze – wzrasta. Gdy wynik TSH jest nieprawidłowy, konieczne jest badanie stężenia hormonów FT3 i FT4 oraz dalsza diagnostyka.

Kolejnym ważnym badaniem kontrolnym jest USG tarczycy. Pomaga ono obrazowo ocenić ten gruczoł – jego wielkość, strukturę i występowanie ewentualnych guzków oraz ich fenotyp. Dzisiejsze urządzenia wykrywają zmiany o wielkości kilku milimetrów. Zmiana, która powinna budzić niepokój, ma zazwyczaj nieregularne granice, jest hypoechogeniczna i posiada mikrozwapnienia.

Jeśli zmiany wyglądają podejrzanie, konieczna jest może być biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC). Polega ona na aspiracji zawiesiny komórek wraz z płynem międzykomórkowym z badanej zmiany poprzez wkłucie cienką igłą. Pobrane od pacjenta są więc jedynie komórki, a nie wycinki tkanek, które następnie poddawane są badaniu cytologicznemu. W jego trakcie patomorfolog ocenia ich wygląd, bez oceny struktury tkanki.

Biopsja cienkoigłowa
wykonywana jest najczęściej pod kontrolą USG (nazywana jest wtedy biopsją aspiracyjną cienkoigłową celowaną – BACC), dzięki czemu można precyzyjnie pobrać materiał nawet z małych zmian. Z racji tego, że używa się cienkich igieł wykonuje się ją bez znieczulenia. Jest to proste i szybkie badanie, któremu zwykle nie towarzyszą powikłania. Ocena cytologiczna materiału w wielu wypadk
ach pozwala ustalić rozpoznanie, co z kolei pomaga w zakwalifikowaniu pacjenta do ewentualnego zabiegu operacyjnego –
tłumaczy lekarz.

Leczenie chorób tarczycy

Przy wielu schorzeniach tarczycowych stosuje się leczenie farmakologiczne. W przypadku niedoczynności należy stale przyjmować preparaty z hormonami, których tarczyca produkuje za mało. Ich dawka ustalana jest indywidualnie do predyspozycji i stopnia zaawansowania choroby pacjenta. Pierwsze efekty terapii widoczne są po kilku miesiącach. Aby wyregulować pracę tarczycy z nadczynnością stosowane są z kole leki, które zmniejszą produkcję hormonów tarczycowych. W niektórych przypadkach konieczna jest operacja lub terapia jodem promieniotwórczym.

W przypadku zmian guzowatych stosuje się zwykle leczenie operacyjne. Podstawą leczenia raka tarczycy jest zabieg chirurgiczny. Pacjent ma wycinaną najczęściej całą tarczycę lub czasami jeden jej płat w zależności od wielkości guza i stopnia zaawansowania choroby.

W przypadku brodawkowym lub pęcherzykowym raku tarczycy czasem włącza się również leczenie uzupełniające jodem promieniotwórczym. Ma ono za zadanie zniszczyć resztki tkanki tarczycowej oraz ewentualne mikroprzerzuty. Wskazaniem do operacji są również łagodne duże zmiany, które powodują objawy uciskowe na drogi oddechowe, sięgające za mostek do śródpiersia.

Specjalista SCM clinic podkreśla, że obecnie w chirurgii tarczycy dąży się do minimalnej inwazyjności. – Ma to na celu poprawę efektów kosmetycznych przeprowadzanych operacji. W Polsce wykonywane są już zabiegi wycięcia tarczycy przez przedsionek jamy ustnej (TOETVA). Tego typu operacje nie pozostawiają, żadnej blizny na skórze, a ich skuteczność i bezpieczeństwo jest takie samo jak w przypadku tradycyjnego cięcia. Oczywiście do takiej operacji pacjent musi być najpierw odpowiednio zakwalifikowany. Co więcej w trakcie takiej operacji tak samo jak w przypadku zabiegów tradycyjnych można korzystać z neuromonitoringu. To technologia, która pozwala unikać kolejnego bardzo niechcianego powikłania operacji tarczycy, czyli problemów z głosem.

– Po wycięciu tarczycy pacjent musi do końca życia przyjmować leki zastępujące hormony tarczycowe, których wycięty gruczoł już nie może produkować Zabieg usunięcia tarczycy jest równoznaczny z niedoczynnością tarczycy, więc z takim pacjentem postępuje się podobnie jak z chorym leczącym się na niedoczynność tarczycy. Dodatkowo po operacji wycięcia gruczołu należy regularnie poddawać się badaniom kontrolnym u endokrynologa z uwzględnieniem monitorowania stężenia TSH i ewentualnych modyfikacji dawki tyroksyny.

Zmiany guzowate bezobjawowe, nieistotne nie zawsze wymagają operacji. Często wystarczy ich obserwacja.

Informacje o specjaliście:

Prof. dr n. med. Marcin Barczyński jest specjalistą chirurgii ogólnej i onkologicznej, z podspecjalizacją w zakresie chirurgii endokrynologicznej w SCM clinic w Krakowie. Jest prezesem Europejskiego Towarzystwa Chirurgów Endokrynologów. W SCM clinic przeprowadza zabiegi z zakresu chirurgii ogólnej, endokrynologicznej i onkologicznej, jest także diagnostą ultrasonograficznym.

E-papierosy pod lupą dentysty: co dzieje się w jamie ustnej po vapowaniu?

Używanie e-papierosów zdobyło w ostatnich latach ogromną popularność, jako alternatywa dla tradycyjnego palenia tytoniu. Choć początkowo uważano je za mniej…
CZYTAJ

Dieta onkologiczna: fakty i mity

Jak pokazują badania aż 65% pacjentów onkologicznych traci na wadze jeszcze przed pierwszą wizytą u specjalisty, a w trakcie leczenia…
CZYTAJ

Światowy Dzień Mikrobiomu 2025: jesteśmy coraz bardziej zainteresowani mikrobiotą, ale nasza świadomość jest wciąż niewystarczająca

Z okazji Światowego Dnia Mikrobiomu warto przyjrzeć się rosnącemu zainteresowaniu społeczeństwa mikrobiotą i jej wpływem na zdrowie. Dane z trzeciej…
CZYTAJ

Dlaczego nazywamy jelita drugim mózgiem? „To właśnie tam powstaje do 95% serotoniny!”

Czy Twój brzuch wie więcej niż myślisz? Coraz częściej mówi się o jelitach nie tylko jako o centrum trawienia, ale…
CZYTAJ

Co warto wiedzieć o SPF? ABC wiedzy na temat letniej fotoprotekcji

Jakie są wakacyjne potrzeby skóry? Skuteczna ochrona przeciwsłoneczna, nawilżenie i regeneracja to podstawa osiągnięcia efektu pięknej i zdrowej cery latem.…
CZYTAJ

ZADBAJ O OBJĘTOŚĆ Z KOSMETYKAMI STAPIZ

Szukasz produktów, które pomogą Ci utrzymać dużą objętość włosów na dłuższy czas bez efektu obciążenia? Sprawdź te kosmetyki STAPIZ. Dzięki…
CZYTAJ

Mokate Cappuccino ZERO to doskonały wybór dla osób, które chcą cieszyć się smakiem kawy, dbając przy tym o zdrowie

Mokate Cappuccino ZERO to doskonały wybór dla osób, które chcą cieszyć się smakiem kawy, dbając przy tym o zdrowie. Bez…
CZYTAJ

Kiedy ból zębów sprawia, że odmawiasz sobie letnich przyjemności..

Lato od razu przywodzi na myśl wakacje, lody i chłodne napoje. Niestety, nie każdy może cieszyć się swobodnie tymi przyjemnościami.…
CZYTAJ

Antyoksydacja, poprawa kolorytu skóry i demakijaż Co warto wiedzieć o kwasie ferulowym?

Kwas ferulowy to król multifunkcjonalności. Działa antyoksydacyjnie, przeciwstarzeniowo, świetnie wpływa na koloryt cery i wspiera działanie kremów z SPF. Latem…
CZYTAJ

Puszcza Białowieska bliska sercom Polaków. Wyniki ogólnopolskiego badania opinii publicznej

Zdecydowana większość Polaków zna i docenia wartość Puszczy Białowieskiej – wynika z ogólnopolskiego badania opinii publicznej przeprowadzonego przez firmę Quantify…
CZYTAJ

Regeneracja i intensywne nawilżenie Jak skutecznie przygotować włosy do lata?

Nawilżenie i dogłębna regeneracja to priorytet pielęgnacji włosów przed latem. Specjaliści podpowiadają, że drogą do osiągnięcia efektu zachwycających, lśniących pasm…
CZYTAJ

Ile lodów tygodniowo może jeść przedszkolak? Czy codzienne jedzenie lodów to coś złego?

Na pytania odpowiada ekspert Damian Dziewiałtowski, dietetyk Grupy LUX MED: Lody dla przedszkolaka – ile to bezpieczna porcja? Lody to…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Dieta onkologiczna: fakty i mity

Jak pokazują badania aż 65% pacjentów onkologicznych traci na wadze jeszcze przed…
CZYTAJ

Światowy Dzień Mikrobiomu 2025: jesteśmy coraz bardziej zainteresowani mikrobiotą, ale nasza świadomość jest wciąż niewystarczająca

Z okazji Światowego Dnia Mikrobiomu warto przyjrzeć się rosnącemu zainteresowaniu społeczeństwa mikrobiotą…
CZYTAJ

Dlaczego nazywamy jelita drugim mózgiem? „To właśnie tam powstaje do 95% serotoniny!”

Czy Twój brzuch wie więcej niż myślisz? Coraz częściej mówi się o…
CZYTAJ

Co warto wiedzieć o SPF? ABC wiedzy na temat letniej fotoprotekcji

Jakie są wakacyjne potrzeby skóry? Skuteczna ochrona przeciwsłoneczna, nawilżenie i regeneracja to…
CZYTAJ

Otyłość to choroba, nie wybór. Jak leczyć bez oceniania i uprzedzeń?

Otyłość to przewlekła choroba, a nie efekt braku silnej woli. Pomimo rosnącej…
CZYTAJ