Zdrowie pod lupą w dobie pandemii. Lista chorób przewlekłych, jakie predysponują do ciężkiego przebiegu #COVID-19, była zapewne jednym z najczęstszych internetowych zapytań w 2020 roku. Jeśli chcesz wychwycić wiele nieprawidłowości zdrowotnych na wczesnym etapie – wykonaj badania laboratoryjne.
Choroby przewlekłe.
W przebiegu #COVID19 nasileniu mogą ulegać procesy patologiczne, które toczyły się w chorych narządach już wcześniej. Aktualnie, niekorzystny wpływ na przebieg COVID-19 najlepiej udokumentowano dla:
– poważnych chorób sercowo-naczyniowych (niewydolność serca, choroba wieńcowa, kardiomiopatie)
– chorób nowotworowych
– przewlekłej choroby nerek
– przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP)
– otyłości (BM I≥ 30)
– cukrzycy typu 2
– anemii sierpowatej
– stanów po przeszczepie narządów.
Współistniejące, czyli jakie?
Mimo, iż od początku pandemii oczywistymi czynnikami ryzyka ciężkich następstw zakażenia SARS-CoV-2 były:
– starszy wiek (> 65 rż)
– choroby współistniejące
to definicja tych chorób, podawana przez różne źródła, była raczej mało obiektywna.
Jaskrawe przykłady.
Dość przywołać za jednym z nich – COVIDu powinny się bać szczególnie osoby z trądzikiem, drażliwym jelitem i obgryzające paznokcie. Te przykłady są dość jaskrawe, ale nawet w odniesieniu do bardziej typowych schorzeń – stanowiska grup eksperckich z całego świata podlegały na przestrzeni ostatnich miesięcy ewolucji.
Pogorszenie wydolności.
Przez typowe schorzenia rozumiemy choroby przewlekłe, w wyniku których dochodzi do pogorszenia wydolności organizmu na wielu płaszczyznach, również w zakresie obniżenia jego zdolności zwalczania infekcji.
Ponadto, w przebiegu COVID-19 nasileniu mogą ulegać procesy patologiczne już wcześniej toczące się w chorych narządach – np. dalsze zmniejszanie rezerwy płucnej u chorych z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) czy pogarszanie funkcji serca u Pacjentów z niewydolnością tego organu.
Lista tych schorzeń i innych czynników ryzyka:
– podlega ciągłej rewizji
– jest uzupełniana i weryfikowana w miarę pojawiania się wiarygodnych danych z obserwacji dużych grup Pacjentów.
Powiązania mniej jednoznaczne.
Obok powyższych, mniej jednoznaczne powiązania z ciężkim przebiegiem COVID-19 opisywane są m.in. dla:
– innych chorób układu oddechowego (takich jak astma, idiopatyczne zwłóknienie płuc, mukowiscydoza)
– nadciśnienia tętniczego
– chorób naczyń mózgowych
– chorób wątroby
– cukrzycy typu 1
– zaburzeń odporności
– wrodzonych chorób metabolicznych.
Inne grupy ryzyka.
Do grup ryzyka zalicza się też osoby, które:
– palą papierosy
– są poddane terapiom immunosupresyjnym np. w przebiegu chorób zapalnych bądź po przeszczepach narządów lub szpiku. Ocenia się, że niebezpieczeństwo ciężkiego przebiegu COVID-19 może dotyczyć 1 na 6 osób.
Indywidualna odporność.
Większość zakażonych wirusem SARS-CoV-2 doświadczy jedynie łagodnych objawów infekcji, gdyż ich układ immunologiczny sprawnie i szybko zareaguje na wirusa. Odporność organizmu jest jednak kwestią indywidulaną i zależy od:
– predyspozycji
– wieku
– ogólnego stanu zdrowia.
Niedobory odporności.
Istnieje szereg wrodzonych, jak i nabytych niedoborów odporności (np. HIV/AIDS), ale zdolność do efektywnej odpowiedzi immunologicznej spada:
– wraz z wiekiem
– w wyniku chorób współistniejących.
Ciągłe stany zapalne.
Zarówno fizjologiczny proces starzenia, jak i schorzenia przewlekłe – wiążą się ze stałą obecnością stanu zapalnego w organizmie, co z kolei prowadzi do wyczerpania układu odpornościowego. Stan zapalny to nie tylko cecha „typowych” schorzeń zapalnych – obserwuje się go również w otyłości, miażdżycy, zespole metabolicznym i cukrzycy.
Styl życia.
O ile nie mamy wpływu na choroby wrodzone to wiele schorzeń z powyższej listy rozwija się latami, a ich pojawienie się w znacznej mierze zależy od naszego stylu życia. Również to, jak będzie przebiegał proces starzenia i jak długo organizm utrzyma optymalną, właściwą dla wieku formę, zależy od naszych codziennych wyborów.
Najważniejsze wskazówki.
1. Jeśli walczysz z takimi chorobami cywilizacyjnymi jak: otyłość, schorzenia sercowo-naczyniowe, cukrzyca 2 typu czy niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – przejdź na bilansowaną dietę (najlepiej śródziemnomorską).
2. Unikaj czerwonego mięsa, alkoholu i palenia tytoniu (to podstawy profilaktyki antynowotworowej).
3. Jeśli chcesz poprawić kondycję nerek i wątroby – wystrzegaj się używek, a także nadmiaru leków (również tych dostępnych bez recepty).
4. Uzupełnieniem zawsze jest regularna aktywność fizyczna.
We wczesnym wychwyceniu wielu nieprawidłowości zdrowotnych mogą pomóc Ci takie badania laboratoryjne jak np.:
1. Morfologia krwi (CRP jako uzupełnienie).
Wieloparametrowy wynik tego badania może sygnalizować:
– problemy z odpornością
– toczące się infekcje
– problemy onkologiczne
– anemię (np. w przebiegu chorób przewlekłych).
Cennym uzupełnieniem morfologii jest oznaczenie stężenia białka C-reaktywnego (CRP), czyli niespecyficznego wskaźnika toczącego się stanu zapalnego. Kiedy stężenie CRP może wzrastać? Np.:
– w przebiegu infekcji
– po urazach
– w szeregu przewlekłych chorób zapalnych (RZS, nieswoiste zapalne choroby jelit, nowotwory).
2. Kreatynina (wynik z wyliczeniem eGFR).
Szacuje się, że na przewlekłą chorobę nerek, czyli jedną z głównych chorób predysponujących do ciężkiego przebiegu COVID-19, choruje nawet 10-15% światowej populacji. Przez długi czas może ona rozwijać się bezobjawowo. Dlatego tak ważne są profilaktyczne, regularne badania nerek.
W szczególności dotyczy to osób z:
– cukrzycą
– nadciśnieniem
– otyłością.
Głównym, laboratoryjnym wykładnikiem funkcji nerek jest badanie poziomu kreatyniny, którego wynik przedstawiany jest łącznie z wyliczeniem tzw. estymowanego wskaźnika filtracji kłębuszkowej (eGFR). Wzrost stężenia kreatyniny we krwi, któremu towarzyszy spadek parametru eGFR – wskazuje na niewydolność nerek.
Diagnostykę dysfunkcji tego narządu można poszerzyć o badanie:
– ogólne moczu
– wydalania białka z moczem (badanie ACR).
3. Glukoza.
Podstawowym badaniem w kierunku cukrzycy i stanów ją poprzedzających jest oznaczenie na czczo tego cukru we krwi. Cukrzyca nie jest chorobą śmiertelną, ale może prowadzić do wielu powikłań zagrażających życiu, które związane są z uszkodzeniem ścian naczyń krwionośnych – dużych i małych (np. nerkowych). W jej przebiegu dochodzi również do wzrostu podatności na infekcje.
4. Lipidogram.
Aby ocenić ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych należy spojrzeć na parametry lipidogramu. Jego wartości odzwierciedlają stan gospodarki lipidowej organizmu.
Profil lipidowy oznaczamy, kiedy chcemy stwierdzić ew. zaburzenia poziomu:
1. Cholesterolu całkowitego
2. Poszczególnych frakcji cholesterolu tj.
– „złego” cholesterolu LDL
– „równie złego” cholesterolu nie-HDL
– „dobrego” cholesterolu HDL frakcji.
3. Trójglicerydów.
Co w sytuacji, gdy wyniki któregoś z powyższych parametrów lipidogramu są nieprawidłowe? Wówczas mówimy o dyslipidemii, która może doprowadzić do rozwoju nadciśnienia, a ono z kolei do niewydolności serca. Choroba ta może:
– stanowić przyczynę poważnego przebiegu COVID-19
– nasilić się lub ujawnić po przebyciu choroby.
Diagnostykę niewydolności serca może wspomóc laboratoryjne oznaczanie peptydu natriuretycznego (BNP lub NT pro-BNP).
Próby wątrobowe.
Stłuszczenie wątroby na podłożu metabolicznym (MAFLD, NAFLD), czyli zaburzeń w gospodarce energetycznej, przez niektórych autorów wymieniane jest jako jeden z czynników ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19.
Ta najpowszechniejsza na świecie i w Polsce choroba wątroby (może dotyczyć nawet 25% Polaków) rozpoznawana jest na podstawie badań obrazowych. Jednak jej podejrzenie budzić mogą nawet granicznie nieprawidłowe wyniki oznaczania we krwi aktywności enzymów wątrobowych: ALT i GGTP, rzadziej obserwować można wzrost poziomu bilirubiny.
Na zagrożenie NAFLD wskazuje dieta wysokokaloryczna, która jest bogata w:
– rafinowane węglowodany
– tłuszcze nasycone
– słodzone napoje.
Choroba ta często współwystępuje z tzw. zespołem metabolicznym (otyłość, nadciśnienie, dyslipidemia czy nieprawidłowy poziom glukozy na czczo).
Jeśli chcesz ocenić stan wątroby i dróg żółciowych oznacz:
– aktywności enzymów wątrobowych (ALT, AST, GGTP i ALP)
– stężenie bilirubiny całkowitej.
„Zdrowie pod lupą”
W dotychczasowych akcjach profilaktycznych sieć laboratoriów medycznych Diagnostyka zwracała uwagę, że badania laboratoryjne mogą być „lustrem”, które odzwierciedla całościowo stan naszego zdrowia. Podczas wiosny 2020 r. trwał I etap kampanii edukacyjno-profilaktycznej „Zdrowie pod lupą” (położono wówczas nacisk na badania, które oceniają stan wątroby i nerek).
Od końca września 2020 r. trwa natomiast II etap tej kampanii pt. „Zdrowie pod lupą w dobie pandemii”. Obecnie Diagnostyka zachęca do:
– wykonania badań w kierunku chorób, które predysponują do ciężkiego przebiegu COVID-19
– sprawdzenia czy przebyliśmy infekcję wirusem SARS-CoV-2.
2 zestawy badań.
W obecnej, jesiennej odsłonie kampanii – wykonać można 2 zestawy badań w niższych cenach, tj.:
e- Pakiet „Zdrowie w dobie pandemii” + raport:
– zestaw badań „ogólnych”, które pozwalają ocenić ryzyko chorób współistniejących (m.in. cukrzycy, chorób nerek czy wątroby, stanów zapalnych lub predyspozycji do nadciśnienia)
– w jego skład wchodzi 14 badań: morfologia krwi, glukoza, lipidogram (CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG), kreatynina z eGFR, próby wątrobowe (ALT, AST, GGTP i ALP) oraz CRP
– do wyników badań dołączony jest automatyczny raport, który pozwala na ich interpretację (będzie dostępny po wykonaniu i zatwierdzeniu wszystkich badań z pakietu)
– zestaw badań w trakcie trwania akcji kosztuje 79 PLN (zamiast 172 PLN).
e-Pakiet koronawirus SARS-CoV-2
– to panel przeciwciał, który wykrywa obecność przeciwciał anty-SARS-CoV-2 w dwóch klasach: IgG i IgM
– jest testem serologicznym półilościowym, który umożliwia oznaczenie przeciwciał, powstających po kontakcie z wirusem SARS-CoV-2, bardziej dokładnie niż test jakościowy
– dowiedziono, że przeciwciała klasy IgM i IgG pojawiają się we krwi prawie równocześnie
– wynik dodatni badania wskazuje najpewniej na przebyty kontakt z wirusem SARS-CoV-2
– zestaw badań w trakcie trwania akcji kosztuje 169 PLN (zamiast 240 PLN).
Jak wykonać badanie i odebrać wynik?
Aby przebadać się w ramach tej akcji:
1. Kup w e-sklepie sieci Diagnostyka pakiet (bądź obydwa pakiety) w niższych cenach, które obowiązują podczas trwania akcji.
2. Po zakupie na podany e-mail otrzymasz:
– potwierdzenie zamówienia
– voucher, który powinieneś pokazać w punkcie pobrań sieci Diagnostyka.
Badania z pakietów wykonywane są w placówkach, które realizują sprzedaż internetową.
3. Udaj się do punktu pobrań na badanie.
4. Wyniki badań będą dostępne w serwisie www.wyniki.diag.pl lub możliwe do odbioru w punkcie pobrań.
Kampania „Zdrowie pod lupą w dobie pandemii” potrwa do 30 listopada 2020 r. i do tego dnia możesz wykupić pakiety badań w obniżonych cenach (ważność zakupionych voucherów wynosi 90 dni od daty zakupu).
