Całe życie zapisane w zębach? Tak wynika z badań amerykańskich naukowców



Zęby mogą stanowić wierny zapis ludzkiego życia, podobnie jak słoje drzewa – wynika z badań New York University. Przełomowe odkrycie amerykańskich naukowców oznacza, że szkielet ludzki, w tym także zęby, nie jest organem statycznym, ale takim, na którym trwały ślad pozostawiają upływ czasu czy ważne etapy życia.

Zęby jak „archiwum życia”

Mówi się, że doświadczenia życiowe znajdą odzwierciedlenie w naszym wyglądzie, a „mapę” naszego życia stanowią zmarszczki czy spojrzenie. Okazuje się jednak, że podobnym „archiwum życia” rejestrującym wszystkie jego kluczowe momenty, są nasze zęby.

Takie wnioski nasuwają się dzięki ostatnim doniesieniom zespołu naukowców z New York University, którzy odkryli, że zęby stanowią unikalny zapis przełomowych momentów w życiu człowieka, od wyrznięcia się zębów aż do jego śmierci. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Scientific Reports.

Jak twierdzą uczeni z Wydziału Antropologii oraz College of Dentistry w NYU, zęby nie są statyczną i martwą strukturą kostną. Okazuje się, że tzw. archiwum biologiczne ukryte w naszych zębach może odzwierciedlać wpływ wszystkich kluczowych procesów fizjologicznych i zdarzeń, m.in. narodzin dziecka czy chorób ogólnoustrojowych, na organizm.

Wszystko dzięki badaniu, jakiemu poddano cement korzeniowy, czyli jedną z tkanek twardych zęba pokrywającą korzenie zębowe, która swoją budową przypomina kość. Cement należy do tkanek przyzębia, w których osadzony jest ząb. Dlaczego jest on tak wyjątkowy? Według naukowców od momentu, w którym ząb wyłania się z dziąsła, w cemencie korzeniowym zaczynają tworzyć się kolejne warstwy na podobieństwo słojów, czyli rocznych przyrostów, które powstają podczas procesu wzrostu drzewa.

– To niezwykłe odkrycie. Z badań wynika, że podobnie jak słoje drzew, istnieje również coś w rodzaju „słojów” zębowych pod postacią rozwijającej się warstwy tkanki na powierzchni korzenia zęba. Okazuje się więc, że tak, jak słoje zdradzają historię drzewa, tak ta tkanka zębowa może obrazować rozwój człowieka, ciągle dostosowywać się i reagować na procesy fizjologiczne, które nam towarzyszą – komentuje Monika Stachowicz, stomatolog z Centrum Periodent w Warszawie.

W tym celu zespół amerykańskich naukowców zbadał blisko 50 próbek zębów osób w wieku od 25 do 69 lat, pobranych od szkieletów osób ze znaną historią medyczną i informacjami na temat stylu życia, takimi jak wiek czy choroby. Następnie dzięki zastosowanym technikom obrazowania udało się zaobserwować pasma lub pierścienie w strukturze cementu i połączyć każde z tych pasm z różnymi etapami życia, ujawniając tym samym zależność między ważnymi wydarzeniami a formowaniem się uzębienia.




Naukowcy twierdzą, że pasma te są wiernym „archiwum” osobistych doświadczeń, takich jak ciąża, przebyte choroby, izolacja społeczna czy menopauza. Sytuacje te pozostawiają po sobie trwałe zmiany w mikrostrukturze cementu, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.

Tego typu analizy mogą być ważnym wsparciem dla archeologów, np. podczas gromadzenia danych o szkieletach starożytnych cywilizacji, ale także archeologii sądowej, pomagając dowiedzieć się więcej na temat niezidentyfikowanych szczątków.

– To pokazuje, jak cennym materiałem naukowym dla wielu grup badaczy mogą okazać się zęby, co widać na ostatnim przykładzie tej mało zbadanej tkanki, jaką jest cement korzeniowy. Z pewnością jesteśmy w stanie wyczytać z nich dużo więcej niż stopień higieny jamy ustnej czy choroby, które odzwierciedlają się w ich kondycji, np. cukrzycę czy osteoporozę – mówi stomatolog.

Archeolodzy od dawna doceniają wartość zębów jako materiału badawczego. Wtórują im stomatolodzy, zapewniając, że takich fascynujących odkryć w świecie nauki nie brakuje.

– Dzięki badaniu przetrwałych zębów można określić przebieg ewolucji gatunku ludzkiego, nawyki żywieniowe czy styl życia naszych praprzodków. Przykładowo, w 2018 roku na łamach czasopisma Nature pojawił się artykuł zdradzający codzienność mezolitycznych łowców – zbieraczy żyjących 10 tys. lat temu w regionie Morza Śródziemnego. Dzięki garstce starożytnych zębów i analizie zwapnionej płytki nazębnej na ich powierzchni mogliśmy dowiedzieć się np. że zajmowali się połowem ryb czy szukali roślin skrobiowych. Co istotne, szkliwo pokrywające ząb w 96 proc. składa się z minerałów. To sprawia, że zęby są dużo twardsze od kości, a co za tym idzie jest dużo bardziej prawdopodobne, że przetrwają w stosunkowo dobrym stanie. Dlatego też wielu badaczy wprost nazywa zęby cudem archeologicznym i poddaje je analizie – dodaje dr Stachowicz.

Bezpieczny urlop. Morze czy góry? Wybierz odpowiednie miejsce dla Twojego zdrowia

Odpoczynek ma istotne znaczenie dla zdrowia i samopoczucia każdego z nas. Dla osób z problemami sercowo-naczyniowymi odpowiedni wypoczynek jest szczególnie…
CZYTAJ

Czas na pakt z Oceanem! – 8 czerwca obchodzony jest Światowy Dzień Oceanów

Życie na Ziemi nie byłoby możliwe bez oceanów. To one regulują klimat, dostarczają tlen niezbędny do życia większości organizmów na…
CZYTAJ

Makijaż na upały, czyli jak malować się latem?

#Makijaż stał się nieodłącznym elementem codziennej rutyny wielu kobiet. Malujemy się przed wyjściem do pracy, na uczelnie czy też spotkanie…
CZYTAJ

3 czerwca – Światowy Dzień Roweru – świętuj, bo warto!

82 proc. Polaków umie jeździć na rowerze, ale ilu z nich wybiera ten środek transportu na co dzień? Okazuje się,…
CZYTAJ

Czy Porozumienie paryskie rzeczywiście doprowadzi do dekarbonizacji globalnej gospodarki w okresie wskazywanym jako optymalny przez IPCC?

Podczas gdy instytucje unijne przygotowują się do cyklu legislacyjnego, który ma zakończyć się przyjęciem celu redukcyjnego na poziomie UE na…
CZYTAJ

ASICS prezentuje model GEL-KAYANO 30 Komfort butów stabilizujących na zupełnie nowym poziomie

Marka ASICS prezentuje model GEL-KAYANO 30 – najwygodniejsze buty do biegania ze stabilizacją, wyposażone w zupełnie nowe technologie, zapewniające biegaczom…
CZYTAJ

Gdy przyjdzie ochota na małe co nieco… Inspiracje na smaczne przyjemności – Koktajl brzoskwiniowo-truskawkowy z nasionami chia

6 maja świętowany był Międzynarodowy Dzień bez Diety. To wydarzenie ma przypomnieć każdemu, że jedzenie powinno być czynnością, z której…
CZYTAJ

Gdy przyjdzie ochota na małe co nieco… Inspiracje na smaczne przyjemności – Warzywne burgery

6 maja świętowany był Międzynarodowy Dzień bez Diety. To wydarzenie ma przypomnieć każdemu, że jedzenie powinno być czynnością, z której…
CZYTAJ

Gdy przyjdzie ochota na małe co nieco… Inspiracje na smaczne przyjemności – Aromatyczne double burgery z pleśniowym serem i konfiturą z cebuli

6 maja świętowany był Międzynarodowy Dzień bez Diety. To wydarzenie ma przypomnieć każdemu, że jedzenie powinno być czynnością, z której…
CZYTAJ

Gdy przyjdzie ochota na małe co nieco… Inspiracje na smaczne przyjemności – Tortilla ze szpinakiem

6 maja świętowany był Międzynarodowy Dzień bez Diety. To wydarzenie ma przypomnieć każdemu, że jedzenie powinno być czynnością, z której…
CZYTAJ

1 uczestnik = 1 drzewo. Startuje wyzwanie Healthy Cities

Z początkiem czerwca wystartowało wyzwanie Healthy Cities organizowane przez Grupę LUX MED. Do akcji dołączyli mieszkańcy 66 miast na prawach…
CZYTAJ

Sekret idealnego bikini: depilacja laserowa bez tajemnic

Chcesz się świetnie prezentować na plaży w te wakacje? Sprawdź, dlaczego depilacja laserowa z każdym rokiem zyskuje nowe rzesze fanek…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Bezpieczny urlop. Morze czy góry? Wybierz odpowiednie miejsce dla Twojego zdrowia

Odpoczynek ma istotne znaczenie dla zdrowia i samopoczucia każdego z nas. Dla…
CZYTAJ

3 czerwca – Światowy Dzień Roweru – świętuj, bo warto!

82 proc. Polaków umie jeździć na rowerze, ale ilu z nich wybiera…
CZYTAJ

1 uczestnik = 1 drzewo. Startuje wyzwanie Healthy Cities

Z początkiem czerwca wystartowało wyzwanie Healthy Cities organizowane przez Grupę LUX MED.…
CZYTAJ

E-papierosy a zdrowie. Sprawdź, jakie są fakty i mity na ten temat

Światowy Dzień Bez Tytoniu, obchodzony 31 maja, to doskonała okazja do zwrócenia…
CZYTAJ

Dlaczego warto pójść do ginekologa na NFZ?

Opieka zdrowotna jest niezwykle istotna dla utrzymania naszego dobrostanu, a regularne wizyty…
CZYTAJ