Metody walki z endometriozą



Endometrioza to choroba o dość niejasnej etiologii. W dalszym ciągu nie wiadomo co dokładnie jest jej przyczyną. Na szczęście, nowoczesna medycyna dysponuje wachlarzem różnorodnych metod, które pozwalają na zmniejszenie jej objawów oraz zahamowanie rozwoju. O technikach leczenia endometriozy, dopasowanych do oczekiwanych efektów pacjentki, mówi prof. dr hab. Paweł Blecharz – specjalista ginekologii, onkologii i chirurgii z krakowskiej SCM clinic.

Endometrium u każdej zdrowej kobiety wyściela wnętrze macicy. Endometrioza to schorzenie, które polega na występowaniu tych komórek poza ich właściwym miejscem i bolesnym złuszczaniu w trakcie miesiączki. Kumulują się w formie wszczepów najczęściej w mięśniach macicy lub na jajnikach, tworząc torbiele endometrialne. Jednak mogą tak naprawdę pojawić się w każdym miejscu w jamie otrzewnej brzucha, jako zrosty czy bolesne ogniska zapalne. W skrajnych przypadkach tzw. endometriozy głęboko naciekającej powstają większe guzy, które mają zdolność wnikania do dalszych tkanek. Zazwyczaj dotyczy to narządów miednicy mniejszej, jelita grubego oraz ścianek miednicy. Zdarza się także, że to naciekanie może upośledzać funkcję moczowodów. Jest to rzadka sytuacja, jednak stanowi duże wyzwanie w przypadku leczenia chirurgicznego.

Prof. dr hab. Paweł Blecharz twierdzi, że endometrioza jest zagrożeniem dla zdrowia kobiety z dwóch powodów.

– Po pierwsze powoduje ból. Część kobiet odczuwa go jedynie w trakcie miesiączek, ale zdarza się też, że bolesność towarzyszy im niezależnie od cyklu miesiączkowego. Drugim skutkiem nieleczenia endometriozy jest niepłodność lub zmniejszenie płodności. Wynika to z potencjału choroby do niszczenia struktury jajnika, powodowania niedrożności jajowodów przez ich zarastanie bądź podobne mechaniczne działanie. Rzadszą, jednak wciąż możliwą konsekwencją przewlekłej endometriozy jest zwiększone ryzyko niektórych nowotworów miednicy m.in. macicy lub jajników. Należy brać to pod uwagę przy podejmowaniu decyzji terapeutycznych – wyjaśnia ekspert SCM clinic.

Metody chirurgiczne

Wybór metody walki z endometriozą zależy od kilku czynników: rodzaju i stopnia zaawansowania choroby oraz oczekiwanych przez pacjentkę efektów.

Ścieżka terapeutyczna w przypadku bolesnej endometriozy zależy od jej postaci. Torbiele endometrialne jajnika powyżej 4 cm zazwyczaj usuwa się chirurgicznie. Metodą z wyboru na ich wyłuszczenie jest laparoskopia, ponieważ ten problem dotyczy zazwyczaj młodych kobiet. Technika ta pozwala zachować lub wzmocnić płodność, jednocześnie zapewniając dobry efekt kosmetyczny.

– Laparoskopia ma także tę przewagę nad przeprowadzaniem zabiegów metodą otwartą, że w dużo mniejszym stopniu powoduje powstawanie zrostów. A te mogą nawet upośledzać płodność kobiety, dlatego należy unikać okazji do ich powstawania – dodaje prof. dr hab. Paweł Blecharz.

W przypadku ognisk endometriozy na otrzewnej, czyli drobnych zapalnych szczepów, używa się technik selektywnego niszczenia. Można wykonywać te zabiegi za pomocą prądu elektrycznego lub w bardziej zaawansowany sposób – argonem albo plazmą. Te dwie ostatnie metody wymagają bardziej zaawansowanego sprzętu, ale również są obecnie wykorzystywane na rynku medycznym. Pozwalają dość powierzchownie, nie uszkadzając głębszych struktur, wypalać drobne ogniska, które powodują u pacjentki ból.

Większy problem stanowi usuwanie zaawansowanego stadium choroby, czyli tzw. endometriozy głęboko naciekającej. Zlikwidowanie takich ognisk jest znacznie trudniejsze, ponieważ często wiąże się z bardzo rozległymi zabiegami operacyjnymi. Ze względu na lokalizację endometriozy głęboko naciekającej w dnie miednicy wymaga ona często resekcji części jelita, a następnie wykonanie zespolenia i usunięcia chorych tkanek. Taki zabieg wiąże się z ryzykiem poważnych powikłań m.in. nieszczelnością zespolenia jelitowego, która z kolei może powodować zapalenie otrzewnej. Wymaga to wówczas reoperacji i zazwyczaj wyłonienia stomii.

– Dlatego kobiety, których objawem endometriozy jest ból, lub leczą się z powodu niepłodności powinny dokładnie przemyśleć decyzję o takim zabiegu. Konsekwencje, z jakimi należy się liczyć po operacji są czasem dużo bardziej poważne niż same objawy choroby. Warto wtedy rozważyć inne, zachowawcze metody leczenia – wyjaśnia prof. dr hab. Paweł Blecharz z SCM clinic.

Leczenie zachowawcze

Do zachowawczych sposobów leczenia endometriozy należą metody hamujące aktywność hormonalną kobiety i obniżające wahania estrogenów. W tym celu można stosować antykoncepcję hormonalną, nowoczesne preparaty wyspecjalizowane pod kątem endometriozy, a nawet farmakologiczną kastrację. Ta ostatnia metoda polega na wyłączeniu funkcji jajników na okres kilku miesięcy za pomocą leków. To powoduje ustąpienie objawów, zmniejszenie natężenia endometriozy i daje możliwość odroczenia poważnych operacji.




Trudna diagnoza

Wykrywanie endometriozy nie zawsze jest proste, ponieważ często badania ultrasonograficzne, a nawet wyniki rezonansu magnetycznego nie są jednoznaczne. – Dlatego diagnostyka tego schorzenia jest połączeniem wywiadu z pacjentką, badania klinicznego oraz badania obrazowego. Jeśli nadal nie ma pewności co do występowania choroby, wykonuje się badania biomarkerów surowicy krwi. Marker Ca125 może być podwyższony w przypadku endometriozy oraz nowotworu jajnika. Jego właściwa interpretacja pozwoli uściślić diagnozę – tłumaczy specjalista SCM clinic. – Ostatnim badaniem połączonym z zabiegiem pozwalającym na ostateczną ocenę tego, co dzieje się w miednicy jest laparoskopia – dodaje prof. dr hab. Paweł Blecharz.

W bardziej wątpliwych przypadkach można zastanowić się nad diagnozą poprzez terapię, czyli włączeniem leczenia hormonalnego. Często uzyskuje się wtedy poprawę stanu pacjentki, bo dolegliwości bólowe zmniejszają się. Może to świadczyć o tym, że rzeczywiście mieliśmy do czynienia z trudną do diagnostyki odmianą endometriozy. Taka metoda sprawdza się u kobiet, które nie widzą uzasadnienia zabiegu operacyjnego.

Optymalna sytuacja to taka, w której badanie histopatologiczne (czyli badanie materiału operacyjnego torbieli czy wycinka) potwierdza schorzenie. Jednak niekiedy nawet wtedy nie da się definitywnie stwierdzić występowania tkanek endometrialnych. Wówczas ostateczna diagnoza zapada na podstawie obrazu śródoperacyjnego w laparoskopie, który dla doświadczonych lekarzy jest jednoznaczny.

Nieuleczalna?

Uważa się, że endometrioza jest chorobą nieuleczalną. Jednak możemy zmniejszać jej objawy i natężenie. Zabieg operacyjny polega na starannym oczyszczeniu narządów kobiety z ognisk endometrialnych.

Nie jest do końca jednoznaczne, czy powinno się wzmacniać efekt operacyjny leczeniem hormonalnym, hamującym rozwój choroby. – Obecnie przy takiej decyzji uwzględnia się przede wszystkim plany i życzenia pacjentki. Jeśli celem leczenia jest zajście w ciążę, to hamowanie hormonalne możliwości rozrodczych jest bezcelowe. Wtedy zazwyczaj intensyfikuje się metody, które mogłyby doprowadzić do zapłodnienia – mówi prof. dr hab. Paweł Blecharz.

– Jeżeli jednak kobieta nie planuje w najbliższym czasie macierzyństwa i leczy schorzenie z powodu dolegliwości bólowych czy obecności dużych zmian endometrialnych, to wtedy warto rozważyć zablokowanie funkcji jajników np. tabletką antykoncepcyjną, by stłumić rozwój choroby – dodaje specjalista SCM clinic.

Warto także podkreślić, że po zajściu w ciążę endometrioza nie ma właściwie żadnego znaczenia dla rozwoju płodu, dlatego nie należy się martwić o jej szkodliwość dla dziecka. Co więcej, po ciąży ta choroba zazwyczaj uspokaja się, a nawroty są mniej nasilone bądź nie pojawiają się wcale. Schorzenie mimo tego, że jest niewyleczalne, może przybrać stadium, które zupełnie nie niepokoi i nie przeszkadza pacjentce.


Ekspert

Prof. dr hab. n. med. Paweł Blecharz specjalista ginekologii onkologicznej. Zajmuje się diagnostyką i leczeniem operacyjnym nowotworów żeńskich narządów płciowych oraz prowadzeniem chemioterapii pacjentek z tymi nowotworami.

SCM clinic to krakowski Prywatny Szpital Specjalistyczny, wyposażony w sprzęt najnowszej generacji, który prowadzi działalność leczniczą w ramach chirurgii jednego dnia oraz ambulatoryjne świadczenia zdrowotne i konsultacje lekarskie. Klinika posiada całkowicie zautomatyzowany blok operacyjny, który spełnia najwyższe światowe standardy. Największym atutem tego miejsca jest kadra lekarska, w skład której wchodzą specjaliści o ogromnej wiedzy i bogatym doświadczeniu klinicznym. SCM clinic powstało z myślą o najbardziej wymagających Pacjentach, dlatego Centrum zapewnia im najlepszą opiekę okołomedyczną, udzielną w warunkach pełnej dyskrecji i zaufania.

Niebieska żywność – poznaj najciekawsze przepisy z różnych zakątków świata! – Mule w śmietanie po norwesku

Niebieska żywność – wbrew nazwie nie oznacza jedzenia w odcieniach błękitu. To termin odnoszący się do pożywienia pochodzącego z mórz,…
CZYTAJ

Niebieska żywność – poznaj najciekawsze przepisy z różnych zakątków świata! – Morszczuk po baskijsku

Niebieska żywność – wbrew nazwie nie oznacza jedzenia w odcieniach błękitu. To termin odnoszący się do pożywienia pochodzącego z mórz,…
CZYTAJ

Niebieska żywność – poznaj najciekawsze przepisy z różnych zakątków świata! – Pieczony sandacz

Niebieska żywność – wbrew nazwie nie oznacza jedzenia w odcieniach błękitu. To termin odnoszący się do pożywienia pochodzącego z mórz,…
CZYTAJ

Niebieska żywność – poznaj najciekawsze przepisy z różnych zakątków świata! – Smażone krewetki królewskie

Niebieska żywność – wbrew nazwie nie oznacza jedzenia w odcieniach błękitu. To termin odnoszący się do pożywienia pochodzącego z mórz,…
CZYTAJ

Lato pod znakiem Gatta z nową kolekcją strojów kąpielowych

Dla mniejszego i większego biustu, figury w rozmiarze S oraz XL, fanek minimalistycznych rozwiązań i bardziej wyraźnych, wzorzystych printów -…
CZYTAJ

Torebki by Eva Opłotny – tak wyjątkowe, jak Ty!

Chcesz wyróżnić się w tłumie podobnie ubranych osób? Przed Tobą ważna uroczystość i chcesz zaskoczyć gości swoim wyczuciem stylu i…
CZYTAJ

Zawał serca: 60 minut, które decydują o życiu! Wszystko, co powinieneś wiedzieć o zawale serca

Na zawał serca każdego roku umiera w Polsce ok. 15 tys. osób. Z roku na rok zagrożenie to dotyka coraz…
CZYTAJ

Uśmiechnij się do zdrowia: Przepis na aromatyczny, koktajl z truskawkami i słonecznikiem – dla mocnych i zdrowych zębów

Chcąc zadbać o zdrowie swoich zębów, warto włączyć do swojej diety koktajle z owoców i warzyw bogatych w witaminy i…
CZYTAJ

Jestem mamą alergika – jak mogę pomóc swojemu dziecku?

Choroby alergiczne dołączyły do niechlubnego grona chorób cywilizacyjnych. W ciągu ostatnich 40 lat widać znaczący wzrost odsetka osób cierpiących chociażby…
CZYTAJ

Wcierki w pielęgnacji PEH Proteiny i humektanty w naturalnych mgiełkach

Rynek beauty oszalał na punkcie świadomej pielęgnacji włosów. Skrót PEH pojawia się w wypowiedziach trychologów i kosmetologów ekstremalnie często. I…
CZYTAJ

Rusza Private Sale we Wrocław Fashion Outlet. Skorzystaj z wyjątkowych okazji i wygraj wyjazd do Toskanii

Nadchodzi szczególny czas dla wszystkich członków Fashion Clubu, programu lojalnościowego Wrocław Fashion Outlet. Od 22 do 27 maja będą oni…
CZYTAJ

Upalne lato to wyzwanie dla organizmu. Czy wiesz na co narażone są Twoje oczy?

Na wakacyjne miesiące czekamy z utęsknieniem. W końcu to czas pięknej pogody, wyczekiwanych urlopów, a także weekendowych wyjazdów w góry…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Zawał serca: 60 minut, które decydują o życiu! Wszystko, co powinieneś wiedzieć o zawale serca

Na zawał serca każdego roku umiera w Polsce ok. 15 tys. osób.…
CZYTAJ

Upalne lato to wyzwanie dla organizmu. Czy wiesz na co narażone są Twoje oczy?

Na wakacyjne miesiące czekamy z utęsknieniem. W końcu to czas pięknej pogody,…
CZYTAJ

„Czarne złoto” dla zdrowia i urody – skarb polskiej natury. Co warto wiedzieć o borowinie?

#Borowina nazywana niekiedy „czarnym złotem” należy do jednego ze skarbów polskiej przyrody.…
CZYTAJ

Rodzina – cichy bohater dla osoby dializowanej. Jak wspierać chorujących bliskich?

Diagnoza schyłkowej niewydolności nerek oznacza zmianę życia pacjenta o 180 stopni –…
CZYTAJ

Chirurgia robotyczna rewolucjonizuje leczenie raka trzonu macicy

Rak trzonu macicy, czyli nowotwór błony śluzowej macicy (rak endometrium) diagnozowany jest…
CZYTAJ