Metody walki z endometriozą



Endometrioza to choroba o dość niejasnej etiologii. W dalszym ciągu nie wiadomo co dokładnie jest jej przyczyną. Na szczęście, nowoczesna medycyna dysponuje wachlarzem różnorodnych metod, które pozwalają na zmniejszenie jej objawów oraz zahamowanie rozwoju. O technikach leczenia endometriozy, dopasowanych do oczekiwanych efektów pacjentki, mówi prof. dr hab. Paweł Blecharz – specjalista ginekologii, onkologii i chirurgii z krakowskiej SCM clinic.

Endometrium u każdej zdrowej kobiety wyściela wnętrze macicy. Endometrioza to schorzenie, które polega na występowaniu tych komórek poza ich właściwym miejscem i bolesnym złuszczaniu w trakcie miesiączki. Kumulują się w formie wszczepów najczęściej w mięśniach macicy lub na jajnikach, tworząc torbiele endometrialne. Jednak mogą tak naprawdę pojawić się w każdym miejscu w jamie otrzewnej brzucha, jako zrosty czy bolesne ogniska zapalne. W skrajnych przypadkach tzw. endometriozy głęboko naciekającej powstają większe guzy, które mają zdolność wnikania do dalszych tkanek. Zazwyczaj dotyczy to narządów miednicy mniejszej, jelita grubego oraz ścianek miednicy. Zdarza się także, że to naciekanie może upośledzać funkcję moczowodów. Jest to rzadka sytuacja, jednak stanowi duże wyzwanie w przypadku leczenia chirurgicznego.

Prof. dr hab. Paweł Blecharz twierdzi, że endometrioza jest zagrożeniem dla zdrowia kobiety z dwóch powodów.

– Po pierwsze powoduje ból. Część kobiet odczuwa go jedynie w trakcie miesiączek, ale zdarza się też, że bolesność towarzyszy im niezależnie od cyklu miesiączkowego. Drugim skutkiem nieleczenia endometriozy jest niepłodność lub zmniejszenie płodności. Wynika to z potencjału choroby do niszczenia struktury jajnika, powodowania niedrożności jajowodów przez ich zarastanie bądź podobne mechaniczne działanie. Rzadszą, jednak wciąż możliwą konsekwencją przewlekłej endometriozy jest zwiększone ryzyko niektórych nowotworów miednicy m.in. macicy lub jajników. Należy brać to pod uwagę przy podejmowaniu decyzji terapeutycznych – wyjaśnia ekspert SCM clinic.

Metody chirurgiczne

Wybór metody walki z endometriozą zależy od kilku czynników: rodzaju i stopnia zaawansowania choroby oraz oczekiwanych przez pacjentkę efektów.

Ścieżka terapeutyczna w przypadku bolesnej endometriozy zależy od jej postaci. Torbiele endometrialne jajnika powyżej 4 cm zazwyczaj usuwa się chirurgicznie. Metodą z wyboru na ich wyłuszczenie jest laparoskopia, ponieważ ten problem dotyczy zazwyczaj młodych kobiet. Technika ta pozwala zachować lub wzmocnić płodność, jednocześnie zapewniając dobry efekt kosmetyczny.

– Laparoskopia ma także tę przewagę nad przeprowadzaniem zabiegów metodą otwartą, że w dużo mniejszym stopniu powoduje powstawanie zrostów. A te mogą nawet upośledzać płodność kobiety, dlatego należy unikać okazji do ich powstawania – dodaje prof. dr hab. Paweł Blecharz.

W przypadku ognisk endometriozy na otrzewnej, czyli drobnych zapalnych szczepów, używa się technik selektywnego niszczenia. Można wykonywać te zabiegi za pomocą prądu elektrycznego lub w bardziej zaawansowany sposób – argonem albo plazmą. Te dwie ostatnie metody wymagają bardziej zaawansowanego sprzętu, ale również są obecnie wykorzystywane na rynku medycznym. Pozwalają dość powierzchownie, nie uszkadzając głębszych struktur, wypalać drobne ogniska, które powodują u pacjentki ból.

Większy problem stanowi usuwanie zaawansowanego stadium choroby, czyli tzw. endometriozy głęboko naciekającej. Zlikwidowanie takich ognisk jest znacznie trudniejsze, ponieważ często wiąże się z bardzo rozległymi zabiegami operacyjnymi. Ze względu na lokalizację endometriozy głęboko naciekającej w dnie miednicy wymaga ona często resekcji części jelita, a następnie wykonanie zespolenia i usunięcia chorych tkanek. Taki zabieg wiąże się z ryzykiem poważnych powikłań m.in. nieszczelnością zespolenia jelitowego, która z kolei może powodować zapalenie otrzewnej. Wymaga to wówczas reoperacji i zazwyczaj wyłonienia stomii.

– Dlatego kobiety, których objawem endometriozy jest ból, lub leczą się z powodu niepłodności powinny dokładnie przemyśleć decyzję o takim zabiegu. Konsekwencje, z jakimi należy się liczyć po operacji są czasem dużo bardziej poważne niż same objawy choroby. Warto wtedy rozważyć inne, zachowawcze metody leczenia – wyjaśnia prof. dr hab. Paweł Blecharz z SCM clinic.

Leczenie zachowawcze

Do zachowawczych sposobów leczenia endometriozy należą metody hamujące aktywność hormonalną kobiety i obniżające wahania estrogenów. W tym celu można stosować antykoncepcję hormonalną, nowoczesne preparaty wyspecjalizowane pod kątem endometriozy, a nawet farmakologiczną kastrację. Ta ostatnia metoda polega na wyłączeniu funkcji jajników na okres kilku miesięcy za pomocą leków. To powoduje ustąpienie objawów, zmniejszenie natężenia endometriozy i daje możliwość odroczenia poważnych operacji.




Trudna diagnoza

Wykrywanie endometriozy nie zawsze jest proste, ponieważ często badania ultrasonograficzne, a nawet wyniki rezonansu magnetycznego nie są jednoznaczne. – Dlatego diagnostyka tego schorzenia jest połączeniem wywiadu z pacjentką, badania klinicznego oraz badania obrazowego. Jeśli nadal nie ma pewności co do występowania choroby, wykonuje się badania biomarkerów surowicy krwi. Marker Ca125 może być podwyższony w przypadku endometriozy oraz nowotworu jajnika. Jego właściwa interpretacja pozwoli uściślić diagnozę – tłumaczy specjalista SCM clinic. – Ostatnim badaniem połączonym z zabiegiem pozwalającym na ostateczną ocenę tego, co dzieje się w miednicy jest laparoskopia – dodaje prof. dr hab. Paweł Blecharz.

W bardziej wątpliwych przypadkach można zastanowić się nad diagnozą poprzez terapię, czyli włączeniem leczenia hormonalnego. Często uzyskuje się wtedy poprawę stanu pacjentki, bo dolegliwości bólowe zmniejszają się. Może to świadczyć o tym, że rzeczywiście mieliśmy do czynienia z trudną do diagnostyki odmianą endometriozy. Taka metoda sprawdza się u kobiet, które nie widzą uzasadnienia zabiegu operacyjnego.

Optymalna sytuacja to taka, w której badanie histopatologiczne (czyli badanie materiału operacyjnego torbieli czy wycinka) potwierdza schorzenie. Jednak niekiedy nawet wtedy nie da się definitywnie stwierdzić występowania tkanek endometrialnych. Wówczas ostateczna diagnoza zapada na podstawie obrazu śródoperacyjnego w laparoskopie, który dla doświadczonych lekarzy jest jednoznaczny.

Nieuleczalna?

Uważa się, że endometrioza jest chorobą nieuleczalną. Jednak możemy zmniejszać jej objawy i natężenie. Zabieg operacyjny polega na starannym oczyszczeniu narządów kobiety z ognisk endometrialnych.

Nie jest do końca jednoznaczne, czy powinno się wzmacniać efekt operacyjny leczeniem hormonalnym, hamującym rozwój choroby. – Obecnie przy takiej decyzji uwzględnia się przede wszystkim plany i życzenia pacjentki. Jeśli celem leczenia jest zajście w ciążę, to hamowanie hormonalne możliwości rozrodczych jest bezcelowe. Wtedy zazwyczaj intensyfikuje się metody, które mogłyby doprowadzić do zapłodnienia – mówi prof. dr hab. Paweł Blecharz.

– Jeżeli jednak kobieta nie planuje w najbliższym czasie macierzyństwa i leczy schorzenie z powodu dolegliwości bólowych czy obecności dużych zmian endometrialnych, to wtedy warto rozważyć zablokowanie funkcji jajników np. tabletką antykoncepcyjną, by stłumić rozwój choroby – dodaje specjalista SCM clinic.

Warto także podkreślić, że po zajściu w ciążę endometrioza nie ma właściwie żadnego znaczenia dla rozwoju płodu, dlatego nie należy się martwić o jej szkodliwość dla dziecka. Co więcej, po ciąży ta choroba zazwyczaj uspokaja się, a nawroty są mniej nasilone bądź nie pojawiają się wcale. Schorzenie mimo tego, że jest niewyleczalne, może przybrać stadium, które zupełnie nie niepokoi i nie przeszkadza pacjentce.


Ekspert

Prof. dr hab. n. med. Paweł Blecharz specjalista ginekologii onkologicznej. Zajmuje się diagnostyką i leczeniem operacyjnym nowotworów żeńskich narządów płciowych oraz prowadzeniem chemioterapii pacjentek z tymi nowotworami.

SCM clinic to krakowski Prywatny Szpital Specjalistyczny, wyposażony w sprzęt najnowszej generacji, który prowadzi działalność leczniczą w ramach chirurgii jednego dnia oraz ambulatoryjne świadczenia zdrowotne i konsultacje lekarskie. Klinika posiada całkowicie zautomatyzowany blok operacyjny, który spełnia najwyższe światowe standardy. Największym atutem tego miejsca jest kadra lekarska, w skład której wchodzą specjaliści o ogromnej wiedzy i bogatym doświadczeniu klinicznym. SCM clinic powstało z myślą o najbardziej wymagających Pacjentach, dlatego Centrum zapewnia im najlepszą opiekę okołomedyczną, udzielną w warunkach pełnej dyskrecji i zaufania.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze metody spowalniania progresji krótkowzroczności u dzieci?

Nawet połowa światowej populacji do 2050 roku będzie zmagała się z krótkowzrocznością – wadą wzroku, która w skrajnych przypadkach może…
CZYTAJ

Proteiny i wysoka jakość odżywcza. Specyfika suplementów diety

Dwie trzecie młodych Polaków uznaje swoje nawyki żywieniowe za zdrowe, a jednocześnie tylko co czwarty Polak odżywia się zgodnie z…
CZYTAJ

Rozmowa z Dr Franciszkiem Strzałkowskim, założycielem Kliniki Strzałkowski

DR FRANCISZEK STRZAŁKOWSKI - po powrocie z zagranicy 5 lat temu , założył Klinikę Strzałkowski. Lekarz medycyny estetycznej, anestezjolog, członek…
CZYTAJ

Jesienne obniżenie nastroju – jak sobie z nim radzić? Niezawodne źródła wsparcia

Po intensywnym lecie, kiedy jesteśmy pełni aktywności i pozytywnej motywacji, chłodniejsza pogoda może wpłynąć na naszą psychikę. Czy jednak winna…
CZYTAJ

Kluczowe trendy w dietetyce a dieta idealna

Globalne trendy żywieniowe, mimo że zmieniają się dość dynamicznie, to jednak konsekwentnie ewoluują w jednym kierunku – dążymy do tego,…
CZYTAJ

Wyjazd do uzdrowiska po zdrowie!

Wyjazd do uzdrowiska to dla wielu osób doskonała okazja, aby zadbać o swoje zdrowie, odprężyć się i cieszyć wspaniałym wypoczynkiem.…
CZYTAJ

Odmłodzenie i odświeżenie – Dwa wyzwania dla skóry wokół oczu

Delikatna skóra wokół oczu – szczególnie ta dojrzała – wymaga spersonalizowanej pielęgnacji nastawionej jednocześnie na kilka obszarów. Najważniejsze z nich…
CZYTAJ

„Wspólnie rozgrzewamy serca seniorów” Knorr wspiera Stowarzyszenie mali bracia Ubogich

Obecność drugiego człowieka, chęć rozmowy, otwartość, ciepły posiłek - mają moc, by odmienić choć na chwilę życie osamotnionych, starszych osób.…
CZYTAJ

Antybiotykooporność – cicha pandemia XXI wieku. Bezpieczne stosowanie antybiotyków

Sezon jesienno-zimowy sprzyja wzrostowi zachorowań, a leczenie różnych grup wiekowych, od dzieci po seniorów, często wymaga zastosowania antybiotyków. Z okazji…
CZYTAJ

Dowiedz się więcej o swojej odporności!

#Katar, #kichanie, #kaszel i ból gardła to poza kolorowymi liśćmi drzew charakterystyczne oznaki mokrej i zimnej jesieni. Za wymienione objawy…
CZYTAJ

Wpływ konieczności przesiedlenia na zdrowie psychiczne i dobrostan psychospołeczny dzieci

„Bez wątpienia jest tu fajnie; ale prawdziwy dom, to własny dom...” - Badanie subiektywnego dobrostanu dzieci i młodzieży mieszkających w…
CZYTAJ

Rola białka w zrównoważonej diecie

Białko stanowi około 20% masy ciała człowieka, z czego mniej więcej 300 g ulega wymianie w ciągu doby. Ten niezbędny…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Wyjazd do uzdrowiska po zdrowie!

Wyjazd do uzdrowiska to dla wielu osób doskonała okazja, aby zadbać o…
CZYTAJ

Antybiotykooporność – cicha pandemia XXI wieku. Bezpieczne stosowanie antybiotyków

Sezon jesienno-zimowy sprzyja wzrostowi zachorowań, a leczenie różnych grup wiekowych, od dzieci…
CZYTAJ

Dowiedz się więcej o swojej odporności!

#Katar, #kichanie, #kaszel i ból gardła to poza kolorowymi liśćmi drzew charakterystyczne…
CZYTAJ

Cukrzyca: znaj ryzyko – bądź odpowiedzialny. Kto jest na nią szczególnie narażony? Czy można obniżyć ryzyko zachorowania? Co jeść przy cukrzycy?

14 listopada obchodzony jest Światowy Dzień Cukrzycy. W tym roku hasłem przewodnim…
CZYTAJ

Samobadanie piersi ratuje życie

Rak piersi to choroba podstępna, gdyż początkowo nie daje symptomów, a pierwszym…
CZYTAJ