Płaskostopie – jak chronić przed nim nasze stopy?



Płaskostopie, zwane również platfusem, to schorzenie polegające na deformacji stopy, która w konsekwencji traci swoją naturalną krzywiznę. Wśród przyczyn wymienia się zazwyczaj stosowanie niewłaściwego obuwia, pracę w pozycji stojącej oraz mechaniczne lub genetyczne osłabienie mięśni i stawów stopy. Nieleczona dolegliwość może skutkować m.in. obrzękiem stóp, bólem łydek i kręgosłupa, a także pojawieniem się tzw. haluksów. Jakie symptomy powinny nas zaniepokoić? Kiedy należy zgłosić się do ortopedy i na czym polega leczenie płaskostopia? Odpowiada dr Ryszard Stawicki, ortopeda i chirurg urazowy.

Czym jest płaskostopie?

Prawidłowo zbudowana stopa dotyka podłoża w trzech punktach – piętą oraz pierwszą i piątą kością śródstopia. Natomiast deformacja, którą nazywamy płaskostopiem lub platfusem sprawia, że nasza stopa traci naturalne wysklepienie, a jej kości nie tworzą charakterystycznego łuku ¬ dr Ryszard Stawicki, ortopeda i chirurg urazowy

– Warto podkreślić, że to schorzenie nie jest przypisane do określonego wieku i może pojawić się zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i osób dorosłych. U najmłodszych (do 4.roku życia) zazwyczaj nie wymaga jednak leczenia, ponieważ związane jest z czynnikami fizjologicznymi typowymi dla tego wieku – czyli słabymi mięśniami i więzadłami oraz obecnością większej tkanki tłuszczowej w podbiciu stopy. Wraz z rozwojem dziecka problemy te ustępują, a stopa kształtuje się prawidłowo. Jeżeli jednak symptomy płaskostopia widoczne są u dzieci w wieku szkolnym, młodzieży i osób dorosłych bezwzględnie należy skonsultować się z lekarzem ortopedą – dodaje.

W terminologii medycznej wyróżniamy dwa rodzaje płaskostopia:

• poprzeczne – polega na obniżeniu przedniego łuku poprzecznego stopy, która w wyniku schorzenia traci swoją elastyczność i zwiększa szerokość;

• podłużne – objawia się obniżeniem przyśrodkowego łuku stopy, która w konsekwencji staje się płaska i dotyka podłoża na całej swojej powierzchni.

Ponadto płaskostopie możemy podzielić jeszcze na dwa dodatkowe podtypy:

• elastyczne – objawiające się jedynie w momencie obciążenia stopy;

• sztywne – widoczne niezależnie od poziomu obciążenia stopy.

Warto również podkreślić, że schorzenie nie polega wyłącznie na zmianie kształtu stopy. Może dawać również inne dolegliwości, utrudniające wykonywanie codziennych obowiązków. Wśród nich wyróżniamy m.in.: bóle stóp, łydek, a nawet kręgosłupa, zmiany zwyrodnieniowe (np. haluksy), zaburzenia krążenia, obrzęki, pieczenie, odciski, krwiaki pojawiające się na stopach czy przewlekłe stany zapalne.

Jakie są przyczyny płaskostopia?

Wśród czynników ryzyka, które mogą przyczyniać się do powstawania lub pogłębienia schorzenia wymienia się m.in.:

• stosowanie niewłaściwego obuwia – na powstanie płaskostopia narażone są zwłaszcza: kobiety często noszące buty na wysokich obcasach oraz osoby aktywne fizyczne (m.in. biegacze), które nie stosują obuwia zapewniającego odpowiednią amortyzację;

• nadmierne obciążenie stóp – większe ryzyko pojawienia się schorzenia występuje u osób pracujących w pozycji stojącej oraz u poruszających się niemal wyłącznie po utwardzonej powierzchni (np. podczas spacerów czy uprawiania sportu);

• nadwaga i otyłość – nieprawidłowa masa ciała niesie ze sobą wiele niebezpieczeństw dla naszego zdrowia (np. większe ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia), przyczynia się również do powstawania płaskostopia, generując zbyt duże obciążenia, którym poddawane są nasze stopy;

• osłabienie mięśni, stawów i więzadeł – wynikające z uwarunkowań genetycznych lub powstałe w wyniku urazu mechanicznego czy kontuzji.




Jak przebiega diagnostyka i leczenie płaskostopia?

Jeżeli zauważymy u siebie jakiekolwiek objawy, które mogą być związane z płaskostopiem powinniśmy niezwłocznie skorzystać z pomocy ortopedy. Po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego dotyczącego prowadzonego przez nas trybu życia, aktywności fizycznej czy rodzaju wykonywanej pracy, specjalista zleci wykonanie odpowiednich badań. W diagnostyce stosuje się przede wszystkim badanie pedoskopowe, które pozwala ocenić stabilność stopy oraz badanie pedobarograficzne, które umożliwia zmierzyć siłę i rozkład nacisku stopy o podłoże.

W ten sposób ortopeda uzyskuje informacje potwierdzające lub wykluczające schorzenie oraz określające poziom jego rozwoju. To pierwszy i najważniejszy krok umożliwiający następnie dostosowanie terapii do przypadku konkretnego pacjenta – komentuje dr Ryszard Stawicki, ortopeda i chirurg urazowy.

Jakie metody stosuje się w przypadku profilaktyki i leczenia płaskostopia?

• Fizjoterapia – obejmuje bardzo szeroki zakres zabiegów i ćwiczeń, które pozwalają wzmocnić mięśnie stopy i odciążyć stawy oraz więzadła. Dodatkowo wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Do fizjoterapii leczniczej w przypadku płaskostopia zaliczamy m.in. krioterapię, ćwiczenia rozciągające pod okiem fizjoterapeuty, masaże czy naświetlanie. Dodatkowo ortopedzi bardzo często zalecają stosowanie specjalnych wkładek ortopedycznych, a w niektórych przypadkach również ortez ortopedycznych.

• Sprofilowana aktywność fizyczna – polega na uprawianiu sportów, które pozwalają odciążyć i wzmocnić mięśnie oraz stawy (np. pływanie). Ponadto bardzo istotna jest gimnastyka stóp wykonywana indywidualnie w domu np.: turlanie piłki po podłodze za pomocą stóp, „klaskanie stopami”, chodzenie na palach czy chwytanie stopami przedmiotów i ich podnoszenie.

• Terapia rezonansem magnetycznym MBST – metoda, która może być stosowana jako uzupełnienie leczenia płaskostopia. W początkowych stadiach przede wszystkim zadziała przeciwbólowo i regeneracyjnie na tkanki, dzięki czemu może dojść do znacznego cofnięcia się zmian. Z kolei w stopach bardzo zmienionych chorobowo, gdzie wskazaniem jest operacja, przed jej wykonaniem może zredukować ból, a po zabiegu operacyjnym – przyspieszyć rekonwalescencję, zwiększyć ruchomość, zmniejszyć bliznę pooperacyjną oraz przyspieszyć wchłanianie obrzęków. Ponadto pozwala wzmocnić osłabione stawy, mięśnie i więzadła stopy. Terapia wykorzystuje pole elektromagnetyczne o określonej częstotliwości radiowej. Dzięki temu wytworzona energia przekazywana w miejsce schorzenia, wyzwala procesy metaboliczne i biofizyczne. W konsekwencji znacznie przyspiesza regenerację, stymulując namnażanie się komórek w celu przyspieszania odbudowy uszkodzeń tkanek. Terapia jest bardzo bezpieczna dla pacjenta, a leczenie trwa 5,7 lub 9 godzin. Jedna sesja trwa zaledwie 60 minut, a jedynym „zadaniem” pacjenta jest ustawienie ciała w pozycji określonej przez lekarza.

• Środki farmakologiczne – stosowane w sytuacji, gdy pacjent odczuwa dolegliwości bólowe.

• Zabieg chirurgiczny – wykonywany w skrajnych przypadkach – gdy inne metody leczenia okazują się nieskuteczne. Operacja polega na przecięciu kości śródstopia i powierzchni stawowych oraz odpowiednim wyprofilowaniu stopy. Stosowana jest jednak niezwykle rzadko i wiąże się z długim (nawet kilkumiesięcznym) okresem rekonwalescencji.

5 powodów, by sięgać po owoce jagodowe. Dietetyczka Grupy LUX MED: „To nie tylko smak lata”

Truskawki, maliny, borówki czy jeżyny kojarzą nam się z letnim słońcem i słodkim smakiem dzieciństwa. Jednak owoce jagodowe to coś…
CZYTAJ

Higienistka stomatologiczna ostrzega: pomijanie wieczornego mycia zębów z aparatem ortodontycznym to poważny błąd!

Decyzja o podjęciu leczenia ortodontycznego to ważny krok w kierunku osiągnięcia wymarzonego, zdrowego uśmiechu. Jednak wraz z założeniem aparatu pojawiają…
CZYTAJ

Brak snu jak 0,5 promila alkoholu. Ekspertki o bezsenności

Bezsenność i zaburzenia snu to problem, z którym zmaga się nawet co trzeci dorosły Polak. Choć często bagatelizujemy brak snu,…
CZYTAJ

Upały a choroby układu krążenia – jak dbać o serce w gorące dni?

Wysokie temperatury, choć dla wielu kojarzą się z letnim wypoczynkiem, mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia - zwłaszcza dla osób…
CZYTAJ

E-papierosy pod lupą dentysty: co dzieje się w jamie ustnej po vapowaniu?

Używanie e-papierosów zdobyło w ostatnich latach ogromną popularność, jako alternatywa dla tradycyjnego palenia tytoniu. Choć początkowo uważano je za mniej…
CZYTAJ

Dieta onkologiczna: fakty i mity

Jak pokazują badania aż 65% pacjentów onkologicznych traci na wadze jeszcze przed pierwszą wizytą u specjalisty, a w trakcie leczenia…
CZYTAJ

Światowy Dzień Mikrobiomu 2025: jesteśmy coraz bardziej zainteresowani mikrobiotą, ale nasza świadomość jest wciąż niewystarczająca

Z okazji Światowego Dnia Mikrobiomu warto przyjrzeć się rosnącemu zainteresowaniu społeczeństwa mikrobiotą i jej wpływem na zdrowie. Dane z trzeciej…
CZYTAJ

Dlaczego nazywamy jelita drugim mózgiem? „To właśnie tam powstaje do 95% serotoniny!”

Czy Twój brzuch wie więcej niż myślisz? Coraz częściej mówi się o jelitach nie tylko jako o centrum trawienia, ale…
CZYTAJ

Co warto wiedzieć o SPF? ABC wiedzy na temat letniej fotoprotekcji

Jakie są wakacyjne potrzeby skóry? Skuteczna ochrona przeciwsłoneczna, nawilżenie i regeneracja to podstawa osiągnięcia efektu pięknej i zdrowej cery latem.…
CZYTAJ

ZADBAJ O OBJĘTOŚĆ Z KOSMETYKAMI STAPIZ

Szukasz produktów, które pomogą Ci utrzymać dużą objętość włosów na dłuższy czas bez efektu obciążenia? Sprawdź te kosmetyki STAPIZ. Dzięki…
CZYTAJ

Mokate Cappuccino ZERO to doskonały wybór dla osób, które chcą cieszyć się smakiem kawy, dbając przy tym o zdrowie

Mokate Cappuccino ZERO to doskonały wybór dla osób, które chcą cieszyć się smakiem kawy, dbając przy tym o zdrowie. Bez…
CZYTAJ

Kiedy ból zębów sprawia, że odmawiasz sobie letnich przyjemności..

Lato od razu przywodzi na myśl wakacje, lody i chłodne napoje. Niestety, nie każdy może cieszyć się swobodnie tymi przyjemnościami.…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

5 powodów, by sięgać po owoce jagodowe. Dietetyczka Grupy LUX MED: „To nie tylko smak lata”

Truskawki, maliny, borówki czy jeżyny kojarzą nam się z letnim słońcem i…
CZYTAJ

Brak snu jak 0,5 promila alkoholu. Ekspertki o bezsenności

Bezsenność i zaburzenia snu to problem, z którym zmaga się nawet co…
CZYTAJ

Upały a choroby układu krążenia – jak dbać o serce w gorące dni?

Wysokie temperatury, choć dla wielu kojarzą się z letnim wypoczynkiem, mogą stanowić…
CZYTAJ

Dieta onkologiczna: fakty i mity

Jak pokazują badania aż 65% pacjentów onkologicznych traci na wadze jeszcze przed…
CZYTAJ

Światowy Dzień Mikrobiomu 2025: jesteśmy coraz bardziej zainteresowani mikrobiotą, ale nasza świadomość jest wciąż niewystarczająca

Z okazji Światowego Dnia Mikrobiomu warto przyjrzeć się rosnącemu zainteresowaniu społeczeństwa mikrobiotą…
CZYTAJ