Oni mają sposoby na upały! – Chłodniki z różnych stron świata



Pomysł na obiad w letni, upalny dzień to niełatwy temat. Na szczęście, gdy lekkie sałatki się przejadły, na gorącą zupę za ciepło, a na gotowanie pełnego dania z mięsem i dodatkami zwyczajnie nie ma sił, z pomocą przychodzą chłodniki – szybkie, sycące i – co najważniejsze – cudownie zimne! Przepisy na nie znajdziemy w wielu kuchniach różnych państw.

W naszej szerokości geograficznej z upałami musimy radzić sobie na szczęście tylko przez kilka miesięcy w roku, podczas gdy mieszkańcy południowej Europy sposobów na ochłodzenie muszą szukać prawie przez cały rok. Nic dziwnego, że to właśnie chłodniki stały się jednym z narodowych dań w Hiszpanii, Włoszech czy Bułgarii.

Słynna „trójca” z Półwyspu Iberyjskiego

Ojczyzna gorącego flamenco to bez wątpienia kraj, którego różnorodna kuchnia może stać się źródłem inspiracji na przygotowanie lekkiego chłodnika. Stąd wywodzą się bowiem trzy najpopularniejsze jego rodzaje – gazpacho, salmorejo i ajo bianco. Czy się różnią? Najsłynniejsze gazpacho przywędrowało do Hiszpanii wraz z Maurami, którzy zimne danie przygotowywali na bazie miąższu z chleba, oliwy, octu, czosnku i wody, do którego później dodano pomidory, paprykę oraz ogórek i jest to obecna, najpopularniejsza postać gazpacho.

W rejonie Kordoby znacznie popularniejszym chłodnikiem jest salmorejo. Jego podstawą także jest chleb, oliwa i pomidory, ale zamiast papryki i ogórka potrawę uzupełnia się ćwiartkami gotowanego na twardo jajka oraz słynną, hiszpańską szynką serrano i nie dodaje się wody. Ze słonecznej Andaluzji wywodzi się też trzeci z chłodników, czyli ajo bianco, co oznacza „biały czosnek”. I to właśnie czosnek, zmielone drobno migdały, chleb i oliwa składają się na tę letnią zupę. Są dwa sposoby podawania ajo bianco – w Maladze do chłodnika dodaje się cząstki winogrona, zaś w Granadzie ziemniaki w mundurkach lub fileciki anchois. Obie wersje są obłędnie smaczne i orzeźwiające!

Bułgarski i włoski powiew orzeźwienia

Choć włoska kuchnia pizzą i makaronem stoi, w menu „włoskiej mammy” nie może zabraknąć też chłodzących zup. Chłodniki we Włoszech nie są aż tak popularne jak w Hiszpanii, ale i tu się je przygotowuje. Warto zainspirować się choćby włoskim chłodnikiem warzywnym, czyli minestrone freddo di verdura, czy chłodnikiem z cukinii oraz mięty.

Świetną bazą do chłodnika we włoskim stylu będą też… owoce. Lekki chłodnik z melona, z dodatkiem pomarańczy, imbiru i włoskiej szynki parmeńskiej pozwoli ochłodzić się w upalny dzień i zasmakować nieco włoskich specjałów. A jeśli nie włoskie klimaty to może bułgarskie? Bułgarzy bowiem też mają swój sposób na kulinarną ochłodę, czyli tarator. Ten tradycyjny chłodnik przyrządzany jest na bazie ogórków, czosnku, orzechów włoskich oraz gęstego jogurtu. Bułgarzy podają tarator jako przystawkę, czasem nie na talerzu a w szklance i popijają rakiją.

Zimna zupa z „Pana Tadeusza”

Mistrzami chłodników bez wątpienia są Europejczycy z południa. Jednakże szukając inspiracji na lekki, zimny obiad trudno nie wspomnieć o daniu od naszych bliższych sąsiadów. Chłodnik litewski – bo o nim mowa – przywędrował do Polski za czasów panowania dynastii Jagiellonów. O chłodniku, w którym nie brakuje kopru, botwiny, rzodkiewki i przede wszystkim drobno startych ogórków z dodatkiem jogurtu lub kwaśnego mleka, pisał Adam Mickiewicz w „Panu Tadeuszu”: podano w kolei wódkę, zaczem wszyscy siedli i chołodziec litewski milczkiem żwawo jedli.

Chłodnik litewski jest jedną z popularniejszych zup na zimno w Polsce. Podobnie jak hiszpańskie gazpacho, salmorejo, ajo bianco, bułgarski tarator czy chłodnik z melona z włoską szynką przygotujemy go w kilka chwil w urządzeniu Thermomix®. Wszystkie przepisy są bowiem dostępne w kolekcji „Chłodniki z całego świata”.




Salmorejo – chłodnik z andaluzji

SKŁADNIKI

· 35 – 40 g chleba pszennego (ok. 1-2 kromki)
· 2 ząbki czosnku
· 700 g pomidorów, sparzonych, obranych ze skóry, bez gniazd nasiennych
· 180 g oliwy z oliwek, plus dodatkowa ilość do dekoracji
· 20 – 25 g czerwonego octu winnego
· 1 – 1 ½ łyżeczki soli
· 1 łyżeczka czarnego pieprzu, mielonego
· 3 jajka, ugotowane na twardo
· 35 – 40 g szynki serrano (opcjonalnie)

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA

1 Kromki chleba zapiec w piekarniku lub tosterze na złoty kolor.
2 Do naczynia miksującego włożyć czosnek, zapieczony chleb i pomidory, rozdrobnić 10 s/obr. 8. Składniki zgarnąć kopystką ze ścianek na dno naczynia miksującego.
3 Dodać oliwę, ocet, sól i pieprz, zmiksować 40 s/obr. 4 -9, stopniowo zwiększając obroty.
4 Odstawić na ok. 1 godz. do lodówki. Podawać schłodzony, udekorowany jajkiem, szynką i oliwą.

JEŚLI NIE MASZ URZĄDZENIA THERMOMIX®

1 Kromki chleba zapiec w piekarniku lub tosterze na złoty kolor.
2 Czosnek posiekać, zapieczony chleb i pomidory rozdrobnić w blenderze.
3 Dodać oliwę, ocet, sól i pieprz, zmiksować na gładką masę.
4 Odstawić na ok. 1 godz. do lodówki. Podawać schłodzony, udekorowany jajkiem, szynką i oliwą.

Wiek to tylko liczba. Stulatek opuścił szpital po zawale w doskonałym stanie

Na Oddział Kardiologiczny American Heart of Poland Szpitala Specjalistycznego im. Edmunda Biernackiego w Mielcu trafił pacjent z rozległym zawałem serca,…
CZYTAJ

Przejrzeć na oczy. Zaćma – kto na nią choruje, czy da się jej uniknąć i jak wygląda współczesne leczenie?

Zaćma to choroba, o której słyszał niemal każdy, ale wciąż budzi wiele pytań i wątpliwości. Czy da się jej uniknąć?…
CZYTAJ

Dzień Polskiej Żywności – smak tradycji, odpowiedzialność za przyszłość

25 sierpnia obchodzimy Dzień Polskiej Żywności – to dobry moment, aby przypomnieć sobie, jak ogromne znaczenie ma to, co jemy,…
CZYTAJ

Wszystko co warto wiedzieć o cholesterolu – jakie są normy, kiedy się badać?

Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Problem pojawia się wówczas, gdy jego stężenie we krwi przekracza normy, a nadmiar…
CZYTAJ

Pielęgnacja skóry wymagającej regeneracji Perfekcyjny skin care późnym latem

Wakacje dobiegają końca. Relaksujące kąpiele w morzu, blask letniego słońca i górski wiatr. To, co latem kochałyśmy najbardziej, dla naszej skóry…
CZYTAJ

Językowe SOS przed powrotem do szkoły. Jak pomóc dziecku, gdy ma zaległości w angielskim?

Podczas wakacji uczniowie tracą od 17 do 34% wiedzy zdobytej w roku szkolnym.1 Najbardziej odczuwalne są braki w przedmiotach wymagających…
CZYTAJ

Dieta stołu rodzinnego – tak czy nie?

Wspólne posiłki to nie tylko czas budowania więzi rodzinnych – to również naturalna okazja do nauki przez obserwację. Dzieci, uczestnicząc…
CZYTAJ

Próchnica nie pyta tylko o to, czy myjesz zęby. Pyta, co jesz i jak często to robisz

Mycie zębów dwa razy dziennie to ważny nawyk – ale sam w sobie nie wystarczy. Próchnica potrafi zaatakować nawet wtedy,…
CZYTAJ

Wakacyjna dieta malucha – jak na urlopie nie zapomnieć o zdrowym żywieniu dzieci?

Lato, wyjazdy i luźniejszy rytm dnia sprzyjają rozluźnieniu codziennych zasad – także tych żywieniowych. To naturalne, że wakacyjny czas rządzi…
CZYTAJ

Żeglarska Akcja Badania Akwenów (ŻABA) – IOŚ-PIB wspiera żeglarzy w monitoringu mazurskich jezior

Od maja 2025 r. żeglarze przeprowadzili już ponad 100 pomiarów przejrzystości wód jezior na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Wszystko to…
CZYTAJ

Tętno jako wskaźnik wydolności układu krążenia – dlaczego ma tak ważne znaczenie? Co oznacza i jak je prawidłowo badać?

Tętno to jeden z najprostszych sposobów, by sprawdzić, jak pracuje nasze serce. - To liczba uderzeń serca na minutę, która…
CZYTAJ

Upały – jak sobie radzić? Porady internisty

Trwa pierwsza wakacyjna fala upałów w Polsce. Jak radzić sobie z ekstremalnymi temperaturami i uniknąć niebezpiecznego dla zdrowia udaru cieplnego?…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Wiek to tylko liczba. Stulatek opuścił szpital po zawale w doskonałym stanie

Na Oddział Kardiologiczny American Heart of Poland Szpitala Specjalistycznego im. Edmunda Biernackiego…
CZYTAJ

Przejrzeć na oczy. Zaćma – kto na nią choruje, czy da się jej uniknąć i jak wygląda współczesne leczenie?

Zaćma to choroba, o której słyszał niemal każdy, ale wciąż budzi wiele…
CZYTAJ

Wszystko co warto wiedzieć o cholesterolu – jakie są normy, kiedy się badać?

Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Problem pojawia się wówczas, gdy…
CZYTAJ

Tętno jako wskaźnik wydolności układu krążenia – dlaczego ma tak ważne znaczenie? Co oznacza i jak je prawidłowo badać?

Tętno to jeden z najprostszych sposobów, by sprawdzić, jak pracuje nasze serce.…
CZYTAJ

Upały – jak sobie radzić? Porady internisty

Trwa pierwsza wakacyjna fala upałów w Polsce. Jak radzić sobie z ekstremalnymi…
CZYTAJ