Najzdrowsza herbata świata. Picie herbaty, zielonej herbaty w szczególności, zatrzymuje nasz dzień na drogocenne i orzeźwiające przerwy, niezależnie czy spożywamy herbatę po satysfakcjonującym posiłku, czy też wypijamy ją w pośpiechu pomiędzy codziennymi obowiązkami.
O zielonej herbacie pojawiło i pojawia się wiele publikacji, a media wciąż przekazują coraz większą liczbę dowodów naukowych na temat dobroczynnego wpływu zielonej herbaty na ludzki organizm i jej skuteczność w odniesieniu do różnych problemów zdrowotnych. To napój, który leczy zarówno ducha, jak i ciało i nazywa się go dziś zielonym skarbem, a nawet eliksirem zdrowia i urody. Dlaczego? Przybliżmy więc zieloną herbatę w jej najlepszej naszym zdaniem wydaniu – pochodzącą z Japonii, kraju, który został nazwany krajem długowieczności. Zacznijmy od początku…
Pochodzenie herbaty
Za miejsce narodzin herbaty uważane są Chiny i pierwotnie była używana jako środek zaradczy i antidotum. Podobno w tym również ma swoje źródło wyrażenie „Ocha wo ippuku”, czyli „dawka herbaty”. Ojciec medycyny ziołowej, Shen Nong, który zgodnie z legendą został uznany za twórcę bazy dzisiejszej medycyny chińskiej, podobno wędrował przez pola i góry w poszukiwaniu korzystnych ziół.
Kiedy próbował ustalać, które rodzaje ziół i liści są możliwe do spożywania przez ludzi, zatruwał się aż 72 razy dziennie. Jako antidotum na zatrucia używał wówczas liści herbaty. Ta historia ma ogromne znaczenie dla zrozumienia świata herbaty, szczególnie herbaty zielonej i jej wpływu na zdrowie człowieka.
Herbata, która uprawiana jest w Azji, należy do chińskiej odmiany, jednego z dwóch głównych rodzajów herbaty. Jest to wytrzymały, wielosezonowy krzew, który rośnie do wysokości około ośmiu stóp (dwa i pół metra) i jest odporny na niskie temperatury.
Historia herbaty w Japonii
Najstarszy wiarygodny zapis picia herbaty w Japonii można znaleźć w „Nihon Koki” (jednym z sześciu klasycznych japońskich tekstów historycznych). Jeden fragment opisuje, jak buddyjski mnich Eichu oferuje herbatę cesarzowi Saga 22 kwietnia 815 roku. W tym czasie herbata była bardzo rzadkim przysmakiem.
Rozprzestrzenił się on następnie znacznie w okresie Kamakura (1185-1333 n.e.), kiedy buddyjski mnich Eisai Zenji, znany również z tego, że założył Szkołę Rinzai (jedna z dwóch głównych szkół japońskiego buddyzmu Zen), przywiózł herbatę do Japonii z dynastii Sung w Chinach. Herbata pijana w tym czasie była bliska podobieństwem do dzisiejszej Matcha.
W XV wieku herbata stała się tak czczonym napojem w Japonii, że rozwinęła się wokół niej cała kultura, której kulminacją była ceremonia parzenia herbaty (cha-no-yu). Picie herbaty stało się bardzo wyrafinowaną rekreacją skoncentrowaną na takich wschodnich i filozoficznych koncepcjach, jak wabi (surowe piękno) i sabi (spokój).
Ostatecznie ceremonia picia herbaty stała się synonimem kulturowego wyrafinowania. W japońskich ceremoniach herbaty brali udział jedynie dworska szlachta i najbogatsi mieszkańcy kraju. Dopiero w okresie nazywanym Edo powstała Sencha i wówczas zwyczaj picia herbaty rozprzestrzenił się także na zwykłych ludzi, a herbata stała się nieodzownym codziennym napojem.
Grupy i podział herbaty
W produkcji herbaty, to, co zwykle nazywa się fermentacją, jest w rzeczywistości utlenianiem. Sposoby przetwarzania herbaty są różne, ale przetwarza się zawsze liście tej samej rośliny. Zielona herbata należy do jednej z 3 głównych grup – herbat niefermentowanych – przechodzą wyłącznie proces suszenia liścia (odparowywania/gotowania na parze, suszenia ogniem). Pozostałe to herbaty w połowie sfermentowane, czyli Oolongi oraz całkowicie sfermentowane, czyli herbaty czarne.
Główne regiony upraw i rodzaje japońskiej zielonej herbaty
Japonia choć tak odległa od Polski ma także cztery pory roku. To one nadają herbacie wiele różnych cech. Smak herbaty wypływa z regionu, gatunku, a także różnic w sposobach uprawy i przetwarzania. Herbaty Kokoro pochodzą głównie z prefektury Shizuoka, położonej malowniczo u podnóża góry Fuji.
To największy z regionów produkujących herbaty w Japonii (ok. 40% produkcji w Japonii). Jej wyjątkowy klimat, przejrzyście czyste potoki, głęboki kult i tradycja doskonale sprzyjają uprawie herbaty. Drugim co do wielkości producentem jest pref. Kagoshima, a następnie pref. Mie. Zielone herbaty produkuje się też w pref. Kioto i pobliskich regionach oraz na południowej wyspie Kyushu.
Japońskie zielone herbaty są odparowywane (co spowalnia uwalnianie garbników, herbata jest delikatniejsza, bardziej zielona i mniej cierpka) i należą do nich m.in: Sencha, Fukamushicha, Gyokuro, Tencha (z której produkuje się herbatę Matcha), Kukicha, Konacha, Kabusecha i Tamaryokucha – należące do herbat produkowanych z liści z wczesnych zbiorów (kwiecień, czerwiec) oraz Bancha (produkowana z liści ze zbiorów późnych, z których też produkuje się herbatę Genmaichę (z dodatkiem prażonego ryżu, którego dodanie do liści całkowicie odmienia smak i aromat herbaty) oraz Hojichę (zieloną herbatę, poddaną dodatkowo procesowi prażenia, nadając jej tym samym wyjątkowo oryginalną postać w smaku, aromacie i właściwościach). Większość z wymienionych gatunków znajdziecie w ofercie Kokoro, która wzbogacona jest o dodatkowe szlachetne wczesne zbiory herbaty Asatsuyu, czy wyjątkowo szlachetną mieszankę najlepszych 2 herbat japońskich – Senchy i Gyokuro (Gyokuro iri Sencha).
Coraz większą popularnością i uznaniem na świecie cieszą się japońskie zielone herbaty sproszkowane – Sencha, Genmaicha, Hojicha, oraz przede wszystkim Matcha – najzdrowsza herbata świata, uznana przez wszystkie międzynarodowe organizacje zdrowia.
Zielona herbata – „japoński eliksir zdrowia i urody”
Czarka zielonej herbaty o głębokim i świeżym aromacie uspokoi twoje emocje i złagodzi umysł. Sekret zielonej herbaty leży w sposobie jej przygotowania, wypełnionego troską i uczuciem, by uzyskać napar najwyższej jakości. Jednym z ważniejszych aspektów japońskiej herbaty jest silne podkreślenie „Umami”* i aminokwasów zawartych w zielonych herbatach, które nutę Umami wyostrzają. Rozumiejąc podstawowe zasady zaparzania, z pewnością przygotujesz perfekcyjną japońską zieloną herbatę.
PRZYDATNE PORADY
Odpowiednia temperatura wody
Dwa ważne elementy składają się na otrzymanie idealnej herbaty – odpowiednio dobrana temperatura wody oraz ilość liści. Pamiętaj, że katechina i kofeina znacznie szybciej rozpuszczają się w wysokiej temperaturze. Woda, którą zalewamy herbatę nie powinna być zatem zbyt gorąca, by zachować ich właściwości, a także, aby składniki takie jak teanina czy glutamina nie uległy zniszczeniu. Temperaturę wody dobieraj zatem odpowiednio do poszczególnych gatunków herbat, natomiast ilość liści możesz dobierać wg indywidualnych preferencji.
Ostrożny dobór wody
Właściwości, jakość i rodzaj wody bardzo wpływają na smak herbaty. Wybieraj wody o opcjonalnej ilości składników mineralnych tzw. wodę lekką, o małej lub znikomej zawartości minerałów m.in. wapnia. W Japonii, źródlana woda jest zdecydowanie łagodniejsza i wprost idealna dla zielonej herbaty.
Jeśli woda jest zbyt ciężka, tanina nie wydobędzie się w odpowiedniej ilości, a jeśli woda jest zbyt lekka, łagodna, nie uzyskasz wówczas odpowiedniego aromatu. Woda z kranu może natomiast pachnieć i zawierać chlor, dlatego też przed jej użyciem, zagotują ją przez 2 – 3 minuty i pozwól ostygnąć do odpowiedniej temperatury. Zapach i chlor zniknie, jeśli pozostawisz wodę na 4 lub 5 godzin, najlepiej na całą noc.
Pij – nie przetrzymuj
Gdy zielona herbata ma kontakt z powietrzem, traci aromat, utlenia się, ciemnieje jej barwa. Także witamina C powoli ulatnia się. Dlatego też ważne jest, aby herbatę spożyć w dość krótkim czasie po zaparzeniu oraz po otwarciu opakowania. Kupuj zieloną herbatę w małych opakowaniach, hermetycznie zamkniętych, co pozwoli ci w pełni wykorzystać wszystkie jej składniki i właściwości, a także delektować się odpowiednim smakiem i aromatem.
Pamiętaj także, by herbatę przechowywać w nieprzeźroczystych, szczelnych pojemnikach, w chłodnych miejscach, z dala od nasłonecznienia.
Dobierz odpowiednie czarki
Smak zielonej herbaty w dużej mierze zależy od naczyń, w których jest zaparzana. Do herbat wysokiej jakości (pierwsze zbiory) idealne są małe, najlepiej porcelanowe czarki, dla herbat regularnych i pochodzących z późnych zbiorów tj. Bancha, mogą być użyte większe, ceramiczne, które dłużej utrzymają ciepło, co pozwala słabszej nucie smakowej właściwie się rozwinąć. Unikaj, jeśli to możliwe metalowych sitek, zastępując je szklanymi, bambusowymi lub ceramicznymi.
Japończycy stworzyli najzdrowszą herbatę świata – Matcha
To też herbata sproszkowana, ale wyjątkowa! Produkuje się ją wyłącznie z liści herbaty Tencha – nieocenionych w działaniu na nasz organizm oraz wyjątkowych ze względu na uprawę (pola herbaty przed zbiorami są całkowicie zacieniane na 21 dni, krótszy okres zacienienia powoduje słabszą jakość Matchy i mniej cennych składników).
Dlaczego warto pić Matchę?
Odmładza, odchudza, oczyszcza
– 1 filiżanka czystej Matcha = 10 filiżanek innej zielonej herbaty
– Zawiera 137 razy więcej przeciwutleniaczy – katechin niż pozostałe zielone herbaty
– Jest bogatym źródłem błonnika, witamin, mikroelementów
– Przyspiesza metabolizm i spalanie kalorii
Japończycy sproszkowali też inne zielone herbaty – Senchę, Genmaichę, Hojichę. Pijąc zielone herbaty sproszkowane, przyswajasz zawarte w nich katechiny w 100% (spożywane są bowiem całe liście herbaty).
Wypróbuj nasze przepisy!
MATCHA MOJITO KOKORO
Drink alkoholowy!
Składniki:
1 limonki (pokrojona na 4 cząstki, plus plasterki do dekoracji)
1 łyżka cukru białego (drobnego) lub 10 ml syropu cukrowego
40 ml białego rumu
1 łyżeczka (ok. 3 g) japońskiej herbaty Matcha KOKORO
(spieniona w 20 ml zimnej wody)
5 listków mięty (plus gałązki mięty do dekoracji)
kruszony lód
woda mineralna gazowana
Przygotowanie:
Wrzuć do szklanki typu long 4 cząstki limonki, łyżkę cukru białego drobnego (lub 10 ml syropu cukrowego) i energicznie ugnieć ubijakiem do drinków. Dodaj 5 listków mięty (lekko zgniecionych w dłoniach) i wsyp kruszony lód (mniej więcej do połowy szklanki). Następnie wlej rum i spienioną herbatę Matcha.
Najłatwiej spienisz Matchę w shakerze (wsyp 1 łyżeczkę herbaty Matcha, zalej 20 ml zimnej wody i mocno zszejkuj). Dokładnie wymieszaj wszystko długą łyżką i uzupełnij szklankę kruszonym lodem oraz wodą gazowaną. Udekoruj Matcha Mojito plasterkami limonki i gałązką mięty.
MATCHA TERERE KOKORO
Składniki:
50 ml świeżo wyciśniętego soku z pomarańczy
1 łyżeczka (ok. 3 g) japońskiej herbaty Matcha KOKORO
(spieniona w 50 ml zimnej wody)
kostki lodu
plasterki pomarańczy – do dekoracji
Przygotowanie:
Do szklanki wlej sok pomarańczowy, wrzuć kostki lodu do końca szklanki. Przygotuj spienioną Matchę, a następnie delikatnie wlej ją na kostki lodu, tworząc warstwę nad sokiem. Najłatwiej i najszybciej spienisz Matchę w shakerze (wsyp 1 łyżeczkę herbaty Matcha, zalej 50 ml zimnej wody i mocno zszejkuj). Drink udekoruj plasterkiem pomarańczy.
Autorką artykułu jest: ALEKSANDRA STEFANIK
