Afty – czym są, skąd się biorą i jak je wyleczyć?



Irytująca, bolesna, ze skłonnością do nawrotów. Mowa o afcie, czyli niewielkiej zmianie na błonie śluzowej jamy ustnej, którą wielu z nas miało chociaż raz w życiu.

Afta –  skąd się bierze?

Afty mogą być obrzmiałe i bolesne, utrudniać jedzenie oraz mowę. Zazwyczaj objawy zaczynają się od lekkiego, punktowego pieczenia lub mrowienia, które zapoczątkowuje stan zapalny. Czym są?

 

– Afta to niewielkie owrzodzenie owalnego kształtu, które posiada nadżerkę o białym zabarwieniu z czerwonym zapalnym obrzeżem.  Zazwyczaj jest to zmiana drobna, nieprzekraczająca 1mm-2cm średnicy, która pojawia się pojedynczo lub grupami na błonach śluzowych np. języka, wewnętrznej stronie warg lub policzka. Niektórzy mylą ją z opryszczką, ale w przeciwieństwie do opryszczki, afty nie mogą się rozprzestrzeniać oraz występują na zewnątrz, np. ust – wyjaśnia lek. stom. Przemysław Stankowski z kliniki Stankowscy & Białach Stomatologia, autor poradnika „Bądź bystry u dentysty”.

 

Afty mogą pojawić się u każdego, ale najczęściej występują u kobiet, nastolatków oraz młodych dorosłych (pomiędzy 10. a 40. rokiem życia).

Co powoduje afty?

Przyczyna powstawania aft nie jest znana, ale czynnikami ryzyka są:

  • długotrwały stres lub przemęczenie,
  • obniżona odporność np. podczas gorączki lub choroby,
  • zmiany hormonalne m.in. podczas cyklu menstruacyjnego u kobiet,
  • uszkodzenia mechaniczne np. po ugryzieniu wargi, zbyt mocnym szczotkowaniu,
  • stałe aparaty ortodontyczne z zamkami lub protezy dentystyczne, które mogą podrażniać tkanki,
  • alergia pokarmowa na konkretną grupę produktów lub składnik pasty do zębów,
  • spożywanie kwaśnych potraw oraz napojów np. soki pomarańczowe, smoothies, koktajle,
  • niedobór witamin i minerałów w diecie, głównie witaminy B12, cynku, żelaza oraz kwasu foliowego,
  • zażywanie silnych antybiotyków,
  • choroby charakteryzujące się obniżoną odpornością, np. białaczka lub zakażenie wirusem HIV.

Jak leczyć?

Afty na ogół nie wymagają leczenia, ponieważ są to łagodne zmiany, które w większości znikają samoistnie. Nadżerki mogą się utrzymywać przez różny okres: te drobne znikają po 1-3 dniach, zaś większe mogą się wygajać nawet do 2 tygodni. Nie ma uniwersalnego sposobu na afty, należy jednak unikać czynników ryzyka.

 

W celu złagodzenia dokuczliwych objawów warto:

 

  • przejść na dietę zawierającą produkty o kremowej konsystencji typu jajecznica, jogurt, zupa krem, puree warzywne
  • unikać alkoholu, tytoniu, kawy, pikantnych, słonych przekąsek, czekolady, owoców cytrusowych i soków, orzechów, nasion oraz pomidorów, ponieważ mogą podrażnić bolesne zmiany
  • spożywać zimne napoje, jak woda czy mrożona herbata. Jeśli kontakt z ciepłym lub zimnym napojem powoduje ból, używajmy słomki
  • pamiętać o dokładnej i regularnej higienie zębów, używać szczoteczki o miękkim włosiu
  • wspomóc się farmakoterapią – można zastosować leki bez recepty np. maści, które nakłada się punktowo lub specjalne rozpuszczalne opatrunki z filmożelu lipido-koloidowego. W przypadku dolegliwości bólowych, można też stosować leki przeciwbólowe na bazie ibuprofenu lub paracetamolu.



Afty mają tendencję do nawrotów, wtedy mówi się o nawracającym aftowym zapaleniu błony śluzowej jamy ustnej. Pojawianie się ich częściej niż raz w roku nie jest normą, dlatego w celu zdiagnozowania źródła problemu można wykonać dodatkowe badania.

– Jeśli po zredukowaniu czynników ryzyka oraz stosowaniu preparatów z apteki owrzodzenia nie wygoją się do 2 tygodni, należy skonsultować się z lekarzem ogólnym lub stomatologiem. Może się bowiem okazać, że za niegojącym się owrzodzeniem stoi poważna choroba. Specjalista w przypadku ciężkich postać aftoz może przepisać pacjentowi antybiotyki, specjalne płukanki lub nawet leki sterydowe – doradza dr Stankowski.

Przystosowanie miast do zmian klimatu – Nowe regulacje dotyczące Miejskich Planów Adaptacji

Zmiany klimatu to jedno z największych wyzwań współczesnego świata, w tym także Polski. Z analiz Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego…
CZYTAJ

Mikroflora w jamie ustnej – mały ekosystem, wielkie znaczenie

Kiedy myślimy o mikroflorze, zwykle mamy na myśli jelita. Tymczasem równie złożony i ważny ekosystem mikroorganizmów funkcjonuje w naszej jamie…
CZYTAJ

Rola roweru i transportu publicznego w dążeniu do neutralności klimatycznej – Światowy Dzień Roweru 2025

Z okazji Światowego Dnia Roweru, obchodzonego 3 czerwca, warto przypomnieć o licznych korzyściach płynących z jazdy na rowerze. Raport Europejskiej…
CZYTAJ

29 maja to Światowy Dzień Układu Pokarmowego. Niestety, o mikrobiocie nadal wiemy zbyt mało

Z okazji Światowego Dnia Układu Pokarmowego eksperci zwracają uwagę na kluczową rolę mikrobioty jelitowej w utrzymaniu zdrowia człowieka. Ten złożony…
CZYTAJ

Koniec z bólem i dyskomfortem: laserowe leczenie żylaków to Twoje rozwiązanie!

Żylaki to powszechny problem, który dotyka coraz więcej osób. Niezależnie od tego, czy są to poszerzone, sine żyły na nogach,…
CZYTAJ

Moda czy zdrowie? Jak mądrze wybielać zęby i dbać o piękny uśmiech w sezonie weselno-komunijnym i nie tylko

Śnieżnobiały uśmiech staje się modny i szczególnie pożądany w okresie ślubno-komunijnym. Coraz więcej osób, przygotowując się do ważnych uroczystości, uwzględnia…
CZYTAJ

Wiosenny niezbędnik na piknik i grilla

Wiosna i lato to czas, gdy gotowanie przenosi się na świeże powietrze. Grill w ogrodzie, piknik w parku, a może…
CZYTAJ

Wiosenny grill bez stresu – wszystko gotowe, zanim przyjdą goście

Są takie dni, kiedy wszystko toczy się we własnym tempie. Stół ustawiony gdzieś w ogrodzie, w powietrzu unosi się zapach…
CZYTAJ

Światowy Dzień Tarczycy: Niedoczynność i nadczynność tarczycy – co musisz wiedzieć?

Z okazji Światowego Dnia Tarczycy lek. Claude Mawa, specjalista medycyny rodzinnej Grupy LUX MED, przypomina o roli tego niewielkiego, ale…
CZYTAJ

Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej 2025: Harmonia z naturą i zrównoważony rozwój

22 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2000 roku, aby upamiętnić przyjęcie Konwencji o…
CZYTAJ

Nadwaga a zdrowie: 4 nieoczywiste schorzenia związane z otyłością, które warto znać

22 maja przypada Europejski Dzień Walki z Otyłością. Z tej okazji warto przypomnieć, jak poważne konsekwencje dla zdrowia niesie nadmierna…
CZYTAJ

Rola jelit w układzie odpornościowym – jak decydują o naszym samopoczuciu i ochronie przed infekcjami?

Jeśli nie zadbamy o nasze jelita, możemy doprowadzić do ich rozszczelnienia, co otwiera drzwi dla chorób autoimmunologicznych, alergii, przewlekłych zapaleń,…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

29 maja to Światowy Dzień Układu Pokarmowego. Niestety, o mikrobiocie nadal wiemy zbyt mało

Z okazji Światowego Dnia Układu Pokarmowego eksperci zwracają uwagę na kluczową rolę…
CZYTAJ

Koniec z bólem i dyskomfortem: laserowe leczenie żylaków to Twoje rozwiązanie!

Żylaki to powszechny problem, który dotyka coraz więcej osób. Niezależnie od tego,…
CZYTAJ

Światowy Dzień Tarczycy: Niedoczynność i nadczynność tarczycy – co musisz wiedzieć?

Z okazji Światowego Dnia Tarczycy lek. Claude Mawa, specjalista medycyny rodzinnej Grupy…
CZYTAJ

Nadwaga a zdrowie: 4 nieoczywiste schorzenia związane z otyłością, które warto znać

22 maja przypada Europejski Dzień Walki z Otyłością. Z tej okazji warto…
CZYTAJ

Rola jelit w układzie odpornościowym – jak decydują o naszym samopoczuciu i ochronie przed infekcjami?

Jeśli nie zadbamy o nasze jelita, możemy doprowadzić do ich rozszczelnienia, co…
CZYTAJ