Diagnostyka infekcji i ich wpływ na rozwój prenatalny dziecka

Toksoplazmoza.

Do zarażenia toksoplazmą dochodzi przede wszystkim przez kontakt z surowym mięsem, w którym znajdują się cysty pierwotniaka (Toxoplasma gondii) lub z przyborami kuchennymi, które stykały się ze skażonym mięsem, przez zjedzenie skażonego mięsa (tatar), niemytych owoców lub warzyw, kontakt ze skażoną ziemią lub wodą (przeniesienie do ust przez zabrudzone ręce) oraz, to istotne, przez kontakt z odchodami kota, który jest nosicielem pierwotniaka.

Duży procent osób przeszedł zarażenie pierwotniakiem nie wiedząc o tym, gdyż choroba jest bezobjawowa lub ma objawy niespecyficzne. Osoby takie posiadają przeciwciała IgG-anty toksoplazmie i są zabezpieczone przed powtórną inwazją pasożyta. Dla kobiety planującej ciążę lub będącej w ciąży, taka sytuacja jest najbardziej komfortowa, gdyż nie zagraża jej i tym samym dziecku ani zakażenie, ani tzw. reaktywacja pasożyta.

W przypadku braku odporności na toksoplazmozę (brak przeciwciał IgG) kobiety w ciąży powinny zachować szczególną ostrożność w kontaktach z kotami – myć ręce po każdym spotkaniu z mruczkiem, przekazać obowiązki związane z porządkowaniem kuwety innej osobie, stanowczo unikać surowego mięsa, kontaktu z glebą, niegotowaną wodą studzienną itd. Toksoplazmoza przebyta w pierwszym trymestrze ciąży często prowadzi do poronienia, natomiast w późniejszej ciąży może doprowadzić do szeregu ciężkich wad u dziecka: wodogłowia, małogłowia, zaburzeń widzenia, zmian w mózgu, niskiej masy urodzeniowej czy zaburzeń funkcji wątroby i śledziony.

Cytomegalia.

Cytomegalia jest chorobą wywołaną przez wirusa cytomegalii (CMV), przenoszoną przez płyny organizmu: ślinę, mocz, krew, mleko matki itd. Dla osób z prawidłową odpornością organizmu jest niegroźna, może być natomiast groźna dla osób z odpornością obniżoną sztucznie (immunosupresja farmaceutyczna) lub naturalnie (AIDS). Bardzo często występuje u małych dzieci, jest chorobą objawowo przypominającą przeziębienie lub grypę. W przypadku braku odporności na cytomegalię (brak przeciwciał IgG swoistych dla CMV) ograniczyć należy kontakt z dziećmi, zwłaszcza uczęszczającymi do żłobka lub przedszkola, które głównie stanowią źródło potencjalnego zakażenia. Cytomegalia przebyta w ciąży może prowadzić do poronień, jest także przyczyną upośledzeń umysłowych i głuchoty dziecka.

Po stwierdzeniu, już po zajściu w ciążę, braku odporności na wirusy różyczki i cytomegalii, a także na pierwotniaka – toksoplazmę, zalecana jest w dalszym przebiegu ciąży, kontrola co trzy miesiące stężenia przeciwciał IgM i IgG swoistych dla tych patogenów. Oznaczenia z jednej próbki krwi wykonać można każdym laboratorium Diagnostyki. Kobiety z wysokim poziomem przeciwciał w klasie IgG przeciw toksoplazmie, a także wirusowi cytomegalii i różyczki nie muszą martwić się o zdrowie swojego nienarodzonego dziecka i nie muszą tych badań powtarzać.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C i HIV.

Kolejnymi infekcjami w czasie ciąży szczególnie niebezpiecznymi dla dziecka, jest zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C – WZW C, zwanym HCV i wirusem niedoboru odporności – HIV. To infekcje, przeciwko którym nie istnieją szczepienia, lecz ich wczesne wykrycie w czasie ciąży lub przed planowanym poczęciem, dzięki zastosowaniu odpowiednich leków, pozwala na zmniejszenie ryzyka zakażenia okołoporodowego oraz wyeliminowanie możliwości zakażenia płodu. Świadomość własnej choroby pozwala na zminimalizowanie możliwości zakażenia dziecka, między innymi przez decyzję o wykonaniu cesarskiego cięcia lub przez wybór sposobu karmienia. Dotychczas nie udowodniono przeniesienia wirusa HCV na noworodka z mlekiem matki, co niestety jest możliwe w przypadku HIV.

Przeniesienie wirusa typu C z matki na dziecko powoduje ciężkie zapalenie wątroby noworodka. Może doprowadzić ono do stanu, w którym jedynym sposobem leczenia jest przeszczep organu. W konsekwencji przeniesienia wirusa HIV na dziecko, rodzi się ono z upośledzoną odpornością. Jest dużo bardziej podatne na infekcje, które mają ciężki przebieg i często nie poddają się leczeniu.

Niestety koszty badań przesiewowych w kierunku tych infekcji, jak również cytomegalii, różyczki i toksoplazmozy, musimy pokryć z własnej kieszeni. Diagnostyka infekcji nie wymaga od nas jakiegoś szczególnego przygotowania się do badania laboratoryjnego. Krew nie musi być pobierana na czczo, nie musimy zachować specjalnej diety, ani spełnić dodatkowych warunków. Wszystkie te oznaczenia możemy wykonać z jednej próbki krwi.

Możemy do laboratorium iść po pracy, wtedy, gdy mamy czas, a wyniki odebrać już następnego dnia. Jeśli badania wykonujemy w sieci laboratoriów Diagnostyka, wyniki sprawdzić możemy przez Internet, w którym znajdą się bezpośrednio po wykonaniu oznaczenia.

Wykonanie wymienionych powyżej badań, przed planowaną ciążą, daje nam czas na przeprowadzenie potrzebnych szczepień lub na poddanie się odpowiedniemu leczeniu, tym samym zwiększając szansę na posiadanie zdrowego potomstwa i uniknięcie komplikacji w czasie ciąży. Całkowity koszt opisanych badań to około 200 złotych. Zatem zastanówmy się czy warto obawiać się przez całą ciążę o zdrowie Maleństwa? Lepiej przecież przeżyć ten czas w spokoju i w poczuciu bezpieczeństwa, jakie daje świadomość, że wszystko, co należało zrobić dla zapewnienia zdrowia obojgu, mamie i dziecku, zostało zrobione.

Sieć Diagnostyka, która prowadzi laboratoria medyczne w całym kraju, w latach 2014-2015 realizuje kampanię profilaktyczną pt. „Jestem kobietą i dbam…”. Jest ona spowodowana faktem, iż kobiety zwykle dbają o zdrowie nie tylko swoje, ale i całej rodziny. W 2014 odbywał się pierwszy etap poświęcony samym kobietom i drugi dla ich partnerów. Natomiast z początkiem marca 2015 wystartował kolejny etap kampanii, który poświęcony jest kobietom i ich dzieciom. W jego ramach kupić można 3 różne bony na pakiet badań, ze zniżką wynoszącą 65%. Każdy uprawnia więc do badań na kwotę 270 zł, a kosztuje 99 zł. Bony przeznaczone są dla kobiet przed ciążą, kobiet w ciąży i dla dzieci do lat 16.