Wakacyjne infekcje dziecięce- lamblia, toksoplazma, owsiki, toksokara czy glista ludzka

Rozpoznanie owsicy polega wykryciu owsików w kale (tylko przy bardzo nasilonym zarażeniu) lub poprzez oglądanie okolic odbytu mniej więcej dwie godziny po zaśnięciu. Do badania kału potrzebne są specjalne pojemniki dostępne w laboratoriach i aptekach. Należy pobrać świeży kał przy pomocy łopatki umieszczonej w pojemniku, w ilości odpowiadającej wielkości orzecha laskowego (z 2, 3-ch różnych miejsc). Najlepszą metodą jest przylepienie w okolicy odbytu wcześnie rano specjalnej taśmy celofanowej i dostarczenie jej jak najszybciej do laboratorium Diagnostyki.

Toksokaroza.

Wywołuje ją nicień zwany psią glistą (łac. Toxocara canis). Toksokaroza to choroba pasożytnicza, której nosicielami są szczególnie młode psy i koty. Zarażone drogą pokarmową szczenięta i kocięta wydalają ogromne ilości jaj, przez co larwy mogą znajdować się na sierści szczeniąt.

U ludzi pasożyt ten wywołuje chorobę zwaną zespołem „larwy wędrującej”. Jaja wydalane są z odchodami psów i kotów, które niejednokrotnie załatwiają się w piaskownicach naszych dzieci. Gdy dostaną się do przewodu pokarmowego, zasiedlają jelito cienkie gdzie wylęgają się larwy. Następnie przechodzą przez ścianę jelita cienkiego i naczyniami krwionośnymi, z krwią, wędrują po całym organizmie. Najczęściej umiejscawiają się w: wątrobie, ośrodkowym układzie nerwowym czy oku. Larwy cechuje duża żywotność – pozostają żywe w organizmie nawet do dwóch lat.

Objawy zakażenia są nieswoiste i trudne do rozpoznania. W większości przypadków przebiega ono bezobjawowo. Tylko w przypadkach intensywnej inwazji larw, u dziecka może wystąpić:

– wysoka temperatura,

– osłabienie,

– senność,

– nudności.

Rozpoznanie zakażenia tym pasożytem polega na wykonaniu badania krwi w kierunku wykrycia przeciwciał dla Toxocara canis (IgG).

Glistnica.

Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to częsty pasożyt człowieka. Glistnicą można się bardzo łatwo zarazić połykając jajeczka z żywymi larwami z brudnych owoców czy warzyw, a nawet z nieumytych rąk. Jajeczka glist mogą znajdować się również na sierści psa czy kota. Samice glisty składają do 200 000 jaj w ciągu doby. Jaja są usuwane z kałem.

Po zjedzeniu zanieczyszczonego pożywienia, jaja dostają się do przewodu pokarmowego, głównie do jelita cienkiego, gdzie wykluwają się z nich larwy. Następnie larwy przechodzą przez ścianę jelita i wnikają do naczyń krwionośnych. Tam razem z krwią wędrują przez wątrobę, serce, a następnie przez płuca, gdzie ich największa liczba może wywołać zapalenie płuc trwające nieraz kilka tygodni.

Po pewnym czasie wędrują przez drzewo oskrzelowe i tchawicę. Uporczywy kaszel doprowadza do przedostania się larw do gardła, gdzie zostają znowu połknięte. Ponowna wędrówka larwy powoduje, że zamieniają się one w dojrzałe glisty. Obecność glisty w przewodzie pokarmowym człowieka nie jest obojętna. Pasożyty nie tylko żywią się pokarmem przeznaczonym dla człowieka, ale również wydzielają toksyczne substancje, zatruwając tym samym nasz organizm. Osobniki dorosłe żyją 1 do 2 lat. Czas od momentu zakażenia do pojawienia się jaj w kale wynosi 60-80 dni.

Glistnica może się objawiać:

– bólami brzucha,

– mdłościami,

– wymiotami,

– biegunkami,

– zaburzeniem łaknienia,

– wysypką,

– świądem skóry,

– bólem głowy,

– gorączką,

– uporczywym kaszlem.

Rozpoznanie glistnicy stwierdza się na podstawie badania kału na obecność jaj. Do badania kału potrzebne są specjalne pojemniki. Należy pobrać świeży kał przy pomocy łopatki umieszczonej w pojemniku, w ilości odpowiadającej wielkości orzecha laskowego (z 2, 3-ch różnych miejsc). Następnie pojemnik trzeba dostarczyć w krótkim czasie do laboratorium. W przebiegu zakażenia może dojść do reakcji alergicznej na toksyny uwalniane przez pasożyta. Dlatego można wykonać badanie krwi na obecność przeciwciał IgE.

Kleszcze roznoszące boreliozę.

W wakacje zabieramy swoje dzieci na wycieczki do lasu, na łąkę czy nad jezioro. A to są miejsca gdzie żyją kleszcze. Największa aktywność tych pasożytów przypada na okres od sierpnia do października. Zabierając dzieci w podobne miejsca musimy zwiększyć naszą czujność, gdyż sam moment przekłucia naskórka i wysysania krwi jest bezbolesny (wydzielina kleszcza działa znieczulająco) i może pozostać niezauważony przez małe dziecko.

Do zakażenia dochodzi w trakcie ssania krwi przez kleszcza. Typowymi miejscami ukąszeń są: głowa, uszy, miejsca zgięcia dwóch stawów, ręce czy nogi. Niektóre kleszcze są zakażone bakteriami Borrelia burgdorferi, które wywołują boreliozę. Bakteria rozmnaża się w komórkach w miejscu infekcji, drogą limfatyczną wędruje do węzłów chłonnych i w efekcie może dostać się do różnych narządów, a nawet do centralnego układu nerwowego.

Borelioza  (zobacz wszystko o boreliozie )jest przewlekłą chorobą bakteryjną, która przebiega z różnymi objawami w kolejnych okresach choroby. W pierwszym stadium choroby występuje rumień wędrujący, który pojawia się na skórze w miejscu ukłucia kleszcza. Zmianom tym może towarzyszyć: zmęczenie, ból głowy, bóle mięśni, gorączka, sztywność karku.

W drugim stadium występują zmiany zapalne narządów wewnętrznych. Trzecie stadium to przewlekła infekcja trwająca od roku nawet do kilku lat. Dlatego po powrocie z wycieczki należy dokładnie obejrzeć skórę, a jeśli stwierdzimy kleszcza, należy go jak najszybciej wyciągnąć, a miejsce po nim zdezynfekować.

Jeżeli obawiamy się, że nasze dziecko może być zarażone boreliozą, należy wykonać w sieci Diagnostyka, badanie krwi. Bakterie, które są przenoszone przez kleszcze, powodują wytwarzanie przez organizm przeciwciał (IgG, IgM). Można je wykryć już po 4 tygodniach od ukąszenia. Wyniki wątpliwe i pozytywne są weryfikowane metodą Western-blot. Bezpośrednie wykrycie Borrelia burgdorferi jest możliwe dzięki nowoczesnym metodom genetyki molekularnej (PCR).

Dobrym sposobem unikania powyższych „gości” w naszym ciele i ciele naszych dzieci jest bezwzględne, częste mycie rąk, wodą z mydłem, przed każdym posiłkiem i po każdej zabawie w piasku czy z psem. Ważne jest również mycie warzyw i owoców przed spożyciem, zwłaszcza kiedy podajemy je naszym pociechom. A kiedy podejrzewamy, że dziecko mogło zarazić się którymś z powyższych pasożytów, wystarczy wykonać proste badania opisane powyżej przy każdym zakażeniu.

Dr n. biol. Magdalena Macko