Jak pomóc dziecku z nadwagą?

Reklamy telewizyjne pokazują uśmiechnięte dzieci, które pałaszują czekoladowe batoniki i mamę szczęśliwą, bo jej pociechy jedzą na śniadanie kanapkę z masłem kakaowym. A w domu wieczny pośpiech i przekonanie: „Niech dziecko zje cokolwiek, byle zjadło”. Stąd tak drastycznie rośnie liczba dzieci z nadwagą. – By im pomóc rodzice muszą zmienić swoje i dziecka nawyki żywieniowe – radzi mgr Monika Ciszek-Skwierczyńska, psychodietetyk koordynator programu leczenia zaburzeń odżywiania w centrum La Fuente w Szczyrku.

Przyczyny nadwagi u dzieci

– Podstawowym problemem jest rola jedzenia, która obecnie drastycznie się zmienia – wyjaśnia Ciszek-Skwierczyńska – z zasady jemy po to, żeby żyć a dziś ta czynność urasta do rangi nagrody czy argumentu przetargowego. Rodzice często licytują się z dzieckiem, że jeśli zje obiad, to coś dostanie i nagradzają je za pochłonięcie niekiedy zbyt dużej jak na jego potrzeby porcji.

Specjalistka zgadza się, że wspólny posiłek może i powinien być okazją do przyjemnie spędzonego czasu. Nie jest to jednak sposób na zły nastrój, który najłatwiej poprawić, otwierając lodówkę czy sięgając po ciastko. – Zdrowiej jest pobiegać z psem po ogrodzie albo wyjść na spacer, w ten sposób też poprawimy humor sobie i dziecku – zachęca psychodietetyczka.

Postrzeganie jedzenia związane jest z nawykami żywieniowymi panującymi w rodzinie – dziecko jest uważnym obserwatorem i uczy się, naśladując zachowania rodziców. Ich przyzwyczajenia jedzeniowe mają wpływ na to co je dziecko przez resztę życia. Dobrym przykładem są napoje: najzdrowsza dla dziecka jest niegazowana woda mineralna, a nie wysokosłodzone soki czy czarna herbata. Jeśli właśnie wodę będziemy mu podawać, polubi ją i nauczy się ją pić, co świetnie wpłynie na jego zdrowie także w dorosłym życiu.

Niechlubna rola przypada również kulturze masowej, która – głównie reklamy – przekonuje, że masło kakaowe, zupa lub sos z torebki i soczek wieloowocowy są zdrowymi i pełnowartościowymi posiłkami. – To wysokoprzetworzone, mocno słodzone produkty, które tylko imitują zdrową, „domową” żywność – ostrzega Monika Ciszek-Skwierczyńska i zachęca do zastąpienia ich warzywami, rybami i chudym mięsem. – Gdy w Dniu Dziecka wybrałam się z moimi córkami na zakupy, wszędzie były częstowane słodyczami, tylko w jednym dostały pomarańcze. To dowód, jak mało jeszcze wiemy o złym wpływie tych produktów na zdrowie.

Jak pomóc?

Dziecko z nadwagą często doświadcza przykrości ze strony rówieśników. Jest obiektem żartów i kpin. Boleśnie zostaje uświadomione, że jest otyłe, czyli gorsze. Im jest starsze, tym ma większą świadomość, że jest to problem nie tylko z powodu wyglądu, ale także stanu zdrowia, kondycji fizycznej. Marzy, by być szczupłe, bo chce być akceptowane, brać udział w aktywnościach na podwórku i podczas lekcji wychowania fizycznego, ale nie umie sobie z tym poradzić.

By mu pomóc konieczne jest nazwanie problemu, określenie jego przyczyn i wspólne, całej rodziny, dążenie do zmiany nawyków. – Często rodzice, którzy sami nie potrafią zadbać o swoją zdrową dietę, są bezradni, w obliczu problemów dziecka – zauważa specjalistka – wtedy przydaje się pomoc psychodietetyka, który fachowo poprowadzi małego pacjenta i jego bliskich. Zmiana nawyków żywieniowych to żmudny i długotrwały proces.

Dorośli i dziecko muszą nauczyć się, jak świadomie robić zakupy, zdrowo gotować i zdrowo jeść. Warto zacząć od rozmowy z pediatrą, który może pomóc zaplanować dalsze działania, takie właśnie jak wizyta u pscyhodietetyka czy wakacyjny wyjazd z dzieckiem do medycznego centrum, gdzie eksperci pomogą w walce ze złymi przyzwyczajeniami żywieniowymi. – W czasie rozmów z pacjentami Centrum La Fuente w Szczyrku wyjaśniam, że celem nie jest szybka utrata kilogramów a powrót do zdrowia – mówi Ciszek-Skwierczyńska – dlatego dzieci podczas pobytu w centrum przechodzą konsultacje z pediatrą oraz kompleksowe badania. To daje kompletny obraz ich stanu zdrowia, pomaga dobrać dietę i plan ćwiczeń fizycznych.

Rodzice i dzieci uczą się przez wspólna zabawę, na przykład podczas warsztatów kulinarnych. – Dzieci, szczególnie te młodsze, garną się do gotowania. My ich często odganiamy od kuchni, żeby nie nabrudziły albo nie przedłużyły czasu przygotowania posiłku; to błąd –stwierdza psychodietetyczka – warto poświęcić czas i wspólnie gotować. To dla dzieci okazja, by poznały nowe potrawy i smaki.

Po takim wyjeździe, zaopatrzeni w wiedzę ekspertów, propozycje zdrowych i smacznych posiłków oraz wsparcie psychologiczne rodzice są w stanie pomóc swojemu dziecku.

10 prostych zasad dla zdrowia dziecka:

1. Jedźcie regularne posiłki w niewielkich odstępach czasu.
2. Nie rozpraszaj uwagi dziecka podczas jedzenia zabawkami czy telewizorem.
3. Jedźcie posiłki wspólnie przy jednym stole.
4. Powiedz fastfoodom stanowczne: „nie!”.
5. Mniej słodyczy, więcej owoców.
6. Zrezygnuj z jedzenia wysoko przetworzonego, zastąp je warzywami, rybami, chudym mięsem.
7. Jeśli wyżej wymienione zdrowe produkty nie smakują Twojemu dziecku, spróbuj je do nich przekonać wspólnymi zakupami na targu i gotowaniem z nich.
8. Nie podaj dziecku tłustych, ciężkostrawnych, ostrych potraw.
9. Nie zmuszaj dziecka do jedzenia zbyt dużych porcji.
10. Nie zapominajcie o śniadaniu!

Informacje o ekspercie:

Mgr Monika Ciszek-Skwierczyńska – psychoterapeutka, specjalistka terapii uzależnień i zaburzeń odżywiania. Posiada 19-letnie doświadczenie zawodowe. Specjalizuje się w leczeniu zaburzeń odżywiania i propagowaniu zdrowego stylu życia. Koordynuje program leczenia zaburzeń odżywiania w centrum La Fuente w Szczyrku.