Rozejrzyj się – już 2 kwietnia Światowy Dzień Świadomości Autyzmu



Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) autyzm dotyka aż 1 na 100 dzieci w Europie, co oznacza, że w naszym społeczeństwie żyje około 400 tysięcy osób z taką diagnozą. Doliczając do tego rodziny i bliskich, dojdziemy do prostego wniosku, że autyzm jest – w jakimś stopniu – doświadczeniem nawet kilku milionów Polaków. To mogą być sąsiedzi z bloku, osoby mijane w supermarkecie i na ulicy.

Właśnie dlatego tak ważne jest, by świadomość społeczeństwa nt. autyzmu rosła, a wraz z nią także nasze zrozumienie i tolerancja. W nawiązaniu do Światowego Dnia Świadomości Autyzmu, który przypada 2 kwietnia, rozmawiamy na ten temat z psychologiem mgr Katarzyną Rogodzińską z Centrum Zdrowia Psychicznego (CM Damiana) w Poznaniu.

Pani Doktor, kwiecień nazywany jest miesiącem wiedzy o autyzmie, o którym na szczęście jako społeczeństwo wiemy coraz więcej, jednak często wciąż za mało. Zacznijmy od tego najbardziej podstawowego pytania – czym jest autyzm?

Autyzmem nazywamy całościowe zaburzenie rozwoju, w efekcie którego ścieżka rozwoju jednostki różni się od typowej. Obecnie jednak coraz częściej mówimy o zaburzeniach ze spektrum autyzmu (autism spectrum disorder, ASD), bo zauważamy, że ich objawy mają różny stopień nasilenia, przez co mniej lub bardziej wpływają na codzienne funkcjonowanie danej osoby. Osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mają trudności z adekwatnym reagowaniem w sytuacjach społecznych i dostosowaniem się do reguł społecznych, kłopoty z rozpoznawaniem emocji i interpretowaniem zachowania innych osób, rozumieniem żartów, przenośni, zaburzenia rozwoju mowy i umiejętności komunikowania się. Są bardzo przywiązane do rutyn, planów i źle znoszą niespodziewane zmiany.

Myślę jednak, że dobrze byłoby przybliżyć społeczeństwu, co czuje i jak odbiera świat osoba z autyzmem i czy można jej w tym jakoś pomóc?

Duże znaczenie ma to, żebyśmy byli świadomi, że wśród nas są osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, dla których zakupy w supermarkecie, załatwienie sprawy w urzędzie lub pójście w zupełnie nowe miejsce bywają dużym wyzwaniem. Często odbierają oni bodźce jako bardziej intensywne, a bliski kontakt z drugą osobą bywa źródłem dużego stresu. Nasza świadomość na ten temat wzrasta, czego wyrazem są na przykład specjalne akcje dużych sieci sklepów, które chcą wspierać osoby z #ASD i decydują się na wprowadzanie cichych godzin czy dedykowanych kas pierwszeństwa.

Jeśli przyjdzie nam poznać osobę z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, wówczas przede wszystkim spróbujmy się dostosować do jej zachowania. Musimy mieć świadomość, że może nie chcieć z nami rozmawiać, może też nie zwracać na nas uwagi lub unikać kontaktu wzrokowego. Zachowujmy się spokojnie i naturalnie, nie wywierając zbędnej presji. Pamiętajmy, że im większą mamy świadomość na temat tego zaburzenia, tym łatwiej będzie nam zrozumieć, że u każdego może ono przebiegać inaczej, manifestując się pod postacią nieco innych objawów.




Wróćmy zatem do samego zaburzenia i jego diagnostyki. Kiedy najczęściej się go diagnozuje i na podstawie jakich objawów?

Autyzm diagnozuje się we wczesnym dzieciństwie, a jego objawy pojawiają się już przed 3. rokiem życia. Najczęściej to rodzice, obserwując rozwój swojej pociechy, zwracają uwagę na pierwsze symptomy, do których zalicza się brak kontaktu wzrokowego, brak interakcji –nieodwzajemnianie uśmiechu i ekspresji opiekunów, opóźnienia rozwoju mowy, preferowanie samotnych zabaw, nieadekwatne reakcje na bodźce, np. dźwięki, faktury, zapachy, światło. Takie zachowania powinny skłonić rodziców do wizyty u specjalisty.

A czy to zaburzenie można wyleczyć?

#Autyzm nie mija z wiekiem ani też nie da się go wyleczyć, jednak można wspierać osoby z ASD, zmniejszając natężenie objawów. Ważne jest wczesne podjęcie terapii, dzięki której możliwe jest wspieranie tych umiejętności dziecka, których rozwój nie przebiega prawidłowo. Podjęcie leczenia ułatwia samodzielne funkcjonowanie w codziennym, dorosłym życiu.

W takim razie, jakie terapie stosuje się najczęściej?

Najczęściej stosowana jest terapia behawioralna, która zakłada, że człowiek uczy się przez konsekwencje swoich działań lub naśladowanie innych. Jej celem jest wzmacnianie, czyli nagradzanie zachowań pożądanych oraz wygaszanie niepożądanych. Drugim nurtem jest podejście rozwojowe oparte na założeniu, że człowiek uczy się poprzez kontakty i interakcje z innymi ludźmi. Celem takiej terapii jest wyposażenie dziecka w umiejętności społeczne i komunikacyjne, dzięki którym może ono uczyć się innych umiejętności.

Istnieje również wiele terapii wspierających, które wykorzystuje się w zależności od rodzaju i nasilenia objawów. Wśród nich wymienia się np. hipoterapię, arteterapię, treningi umiejętności społecznych, treningi logopedyczne czy integrację sensoryczną. Ze względu na różnorodność objawów i trudności doświadczanych przez osoby z zaburzeniem ze spektrum autyzmu, terapia jest każdorazowo planowana indywidualnie. Zawsze powinna jednak obejmować współpracę z różnymi specjalistami (m.in. psycholog, pedagog, logopeda), tak aby mogła kompleksowo wspierać rozwój dziecka.

Dieta onkologiczna: fakty i mity

Jak pokazują badania aż 65% pacjentów onkologicznych traci na wadze jeszcze przed pierwszą wizytą u specjalisty, a w trakcie leczenia…
CZYTAJ

Światowy Dzień Mikrobiomu 2025: jesteśmy coraz bardziej zainteresowani mikrobiotą, ale nasza świadomość jest wciąż niewystarczająca

Z okazji Światowego Dnia Mikrobiomu warto przyjrzeć się rosnącemu zainteresowaniu społeczeństwa mikrobiotą i jej wpływem na zdrowie. Dane z trzeciej…
CZYTAJ

Dlaczego nazywamy jelita drugim mózgiem? „To właśnie tam powstaje do 95% serotoniny!”

Czy Twój brzuch wie więcej niż myślisz? Coraz częściej mówi się o jelitach nie tylko jako o centrum trawienia, ale…
CZYTAJ

Co warto wiedzieć o SPF? ABC wiedzy na temat letniej fotoprotekcji

Jakie są wakacyjne potrzeby skóry? Skuteczna ochrona przeciwsłoneczna, nawilżenie i regeneracja to podstawa osiągnięcia efektu pięknej i zdrowej cery latem.…
CZYTAJ

ZADBAJ O OBJĘTOŚĆ Z KOSMETYKAMI STAPIZ

Szukasz produktów, które pomogą Ci utrzymać dużą objętość włosów na dłuższy czas bez efektu obciążenia? Sprawdź te kosmetyki STAPIZ. Dzięki…
CZYTAJ

Mokate Cappuccino ZERO to doskonały wybór dla osób, które chcą cieszyć się smakiem kawy, dbając przy tym o zdrowie

Mokate Cappuccino ZERO to doskonały wybór dla osób, które chcą cieszyć się smakiem kawy, dbając przy tym o zdrowie. Bez…
CZYTAJ

Kiedy ból zębów sprawia, że odmawiasz sobie letnich przyjemności..

Lato od razu przywodzi na myśl wakacje, lody i chłodne napoje. Niestety, nie każdy może cieszyć się swobodnie tymi przyjemnościami.…
CZYTAJ

Antyoksydacja, poprawa kolorytu skóry i demakijaż Co warto wiedzieć o kwasie ferulowym?

Kwas ferulowy to król multifunkcjonalności. Działa antyoksydacyjnie, przeciwstarzeniowo, świetnie wpływa na koloryt cery i wspiera działanie kremów z SPF. Latem…
CZYTAJ

Puszcza Białowieska bliska sercom Polaków. Wyniki ogólnopolskiego badania opinii publicznej

Zdecydowana większość Polaków zna i docenia wartość Puszczy Białowieskiej – wynika z ogólnopolskiego badania opinii publicznej przeprowadzonego przez firmę Quantify…
CZYTAJ

Regeneracja i intensywne nawilżenie Jak skutecznie przygotować włosy do lata?

Nawilżenie i dogłębna regeneracja to priorytet pielęgnacji włosów przed latem. Specjaliści podpowiadają, że drogą do osiągnięcia efektu zachwycających, lśniących pasm…
CZYTAJ

Ile lodów tygodniowo może jeść przedszkolak? Czy codzienne jedzenie lodów to coś złego?

Na pytania odpowiada ekspert Damian Dziewiałtowski, dietetyk Grupy LUX MED: Lody dla przedszkolaka – ile to bezpieczna porcja? Lody to…
CZYTAJ

Zdrowe dziąsła, zdrowy organizm: dlaczego przyzębie jest takie ważne?

Krwawiące dziąsła to nie błahostka – mogą być oznaką poważnej choroby przyzębia, która wpływa na zdrowie całego organizmu. W Polsce…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Dieta onkologiczna: fakty i mity

Jak pokazują badania aż 65% pacjentów onkologicznych traci na wadze jeszcze przed…
CZYTAJ

Światowy Dzień Mikrobiomu 2025: jesteśmy coraz bardziej zainteresowani mikrobiotą, ale nasza świadomość jest wciąż niewystarczająca

Z okazji Światowego Dnia Mikrobiomu warto przyjrzeć się rosnącemu zainteresowaniu społeczeństwa mikrobiotą…
CZYTAJ

Dlaczego nazywamy jelita drugim mózgiem? „To właśnie tam powstaje do 95% serotoniny!”

Czy Twój brzuch wie więcej niż myślisz? Coraz częściej mówi się o…
CZYTAJ

Co warto wiedzieć o SPF? ABC wiedzy na temat letniej fotoprotekcji

Jakie są wakacyjne potrzeby skóry? Skuteczna ochrona przeciwsłoneczna, nawilżenie i regeneracja to…
CZYTAJ

Otyłość to choroba, nie wybór. Jak leczyć bez oceniania i uprzedzeń?

Otyłość to przewlekła choroba, a nie efekt braku silnej woli. Pomimo rosnącej…
CZYTAJ