Pomysł na obiad w letni, upalny dzień to niełatwy temat. Na szczęście, gdy lekkie sałatki się przejadły, na gorącą zupę za ciepło, a na gotowanie pełnego dania z mięsem i dodatkami zwyczajnie nie ma sił, z pomocą przychodzą chłodniki – szybkie, sycące i – co najważniejsze – cudownie zimne! Przepisy na nie znajdziemy w wielu kuchniach różnych państw.
W naszej szerokości geograficznej z upałami musimy radzić sobie na szczęście tylko przez kilka miesięcy w roku, podczas gdy mieszkańcy południowej Europy sposobów na ochłodzenie muszą szukać prawie przez cały rok. Nic dziwnego, że to właśnie chłodniki stały się jednym z narodowych dań w Hiszpanii, Włoszech czy Bułgarii.
Słynna „trójca” z Półwyspu Iberyjskiego
Ojczyzna gorącego flamenco to bez wątpienia kraj, którego różnorodna kuchnia może stać się źródłem inspiracji na przygotowanie lekkiego chłodnika. Stąd wywodzą się bowiem trzy najpopularniejsze jego rodzaje – gazpacho, salmorejo i ajo bianco. Czy się różnią? Najsłynniejsze gazpacho przywędrowało do Hiszpanii wraz z Maurami, którzy zimne danie przygotowywali na bazie miąższu z chleba, oliwy, octu, czosnku i wody, do którego później dodano pomidory, paprykę oraz ogórek i jest to obecna, najpopularniejsza postać gazpacho.
W rejonie Kordoby znacznie popularniejszym chłodnikiem jest salmorejo. Jego podstawą także jest chleb, oliwa i pomidory, ale zamiast papryki i ogórka potrawę uzupełnia się ćwiartkami gotowanego na twardo jajka oraz słynną, hiszpańską szynką serrano i nie dodaje się wody. Ze słonecznej Andaluzji wywodzi się też trzeci z chłodników, czyli ajo bianco, co oznacza „biały czosnek”. I to właśnie czosnek, zmielone drobno migdały, chleb i oliwa składają się na tę letnią zupę. Są dwa sposoby podawania ajo bianco – w Maladze do chłodnika dodaje się cząstki winogrona, zaś w Granadzie ziemniaki w mundurkach lub fileciki anchois. Obie wersje są obłędnie smaczne i orzeźwiające!
Bułgarski i włoski powiew orzeźwienia
Choć włoska kuchnia pizzą i makaronem stoi, w menu „włoskiej mammy” nie może zabraknąć też chłodzących zup. Chłodniki we Włoszech nie są aż tak popularne jak w Hiszpanii, ale i tu się je przygotowuje. Warto zainspirować się choćby włoskim chłodnikiem warzywnym, czyli minestrone freddo di verdura, czy chłodnikiem z cukinii oraz mięty.
Świetną bazą do chłodnika we włoskim stylu będą też… owoce. Lekki chłodnik z melona, z dodatkiem pomarańczy, imbiru i włoskiej szynki parmeńskiej pozwoli ochłodzić się w upalny dzień i zasmakować nieco włoskich specjałów. A jeśli nie włoskie klimaty to może bułgarskie? Bułgarzy bowiem też mają swój sposób na kulinarną ochłodę, czyli tarator. Ten tradycyjny chłodnik przyrządzany jest na bazie ogórków, czosnku, orzechów włoskich oraz gęstego jogurtu. Bułgarzy podają tarator jako przystawkę, czasem nie na talerzu a w szklance i popijają rakiją.
Zimna zupa z „Pana Tadeusza”
Mistrzami chłodników bez wątpienia są Europejczycy z południa. Jednakże szukając inspiracji na lekki, zimny obiad trudno nie wspomnieć o daniu od naszych bliższych sąsiadów. Chłodnik litewski – bo o nim mowa – przywędrował do Polski za czasów panowania dynastii Jagiellonów. O chłodniku, w którym nie brakuje kopru, botwiny, rzodkiewki i przede wszystkim drobno startych ogórków z dodatkiem jogurtu lub kwaśnego mleka, pisał Adam Mickiewicz w „Panu Tadeuszu”: podano w kolei wódkę, zaczem wszyscy siedli i chołodziec litewski milczkiem żwawo jedli.
Chłodnik litewski jest jedną z popularniejszych zup na zimno w Polsce. Podobnie jak hiszpańskie gazpacho, salmorejo, ajo bianco, bułgarski tarator czy chłodnik z melona z włoską szynką przygotujemy go w kilka chwil w urządzeniu Thermomix®. Wszystkie przepisy są bowiem dostępne w kolekcji „Chłodniki z całego świata”.
Salmorejo – chłodnik z andaluzji
SKŁADNIKI
· 35 – 40 g chleba pszennego (ok. 1-2 kromki)
· 2 ząbki czosnku
· 700 g pomidorów, sparzonych, obranych ze skóry, bez gniazd nasiennych
· 180 g oliwy z oliwek, plus dodatkowa ilość do dekoracji
· 20 – 25 g czerwonego octu winnego
· 1 – 1 ½ łyżeczki soli
· 1 łyżeczka czarnego pieprzu, mielonego
· 3 jajka, ugotowane na twardo
· 35 – 40 g szynki serrano (opcjonalnie)
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA
1 Kromki chleba zapiec w piekarniku lub tosterze na złoty kolor.
2 Do naczynia miksującego włożyć czosnek, zapieczony chleb i pomidory, rozdrobnić 10 s/obr. 8. Składniki zgarnąć kopystką ze ścianek na dno naczynia miksującego.
3 Dodać oliwę, ocet, sól i pieprz, zmiksować 40 s/obr. 4 -9, stopniowo zwiększając obroty.
4 Odstawić na ok. 1 godz. do lodówki. Podawać schłodzony, udekorowany jajkiem, szynką i oliwą.
JEŚLI NIE MASZ URZĄDZENIA THERMOMIX®
1 Kromki chleba zapiec w piekarniku lub tosterze na złoty kolor.
2 Czosnek posiekać, zapieczony chleb i pomidory rozdrobnić w blenderze.
3 Dodać oliwę, ocet, sól i pieprz, zmiksować na gładką masę.
4 Odstawić na ok. 1 godz. do lodówki. Podawać schłodzony, udekorowany jajkiem, szynką i oliwą.
Światowy Dzień Walki z Chorobą Alzheimera – jak rozpoznać wczesne objawy i zmniejszyć ryzyko choroby
