Umami. Tajemnica „piątego smaku”



Umami. Tajemnica „piątego smaku”. Minęły prawie dwa miliony lat od kiedy nasi przodkowie zaczęli gotować. Wydawać by się mogło, że największe kulinarne rewolucje i odkrycia mamy już za sobą – od pierwszych podpłomyków po kuchnię molekularną. Czy jest wobec tego możliwe, że większość z nas nie zdaje sobie sprawy z istnienia piątego smaku?

Słodki, słony, gorzki i kwaśny. Świat smaków przez tysiące lat podzielony był między tę wielką czwórkę. Nikt nie był gotowy na odkrycie piątego smaku! Świadczy o tym choćby fakt, że nie do końca potrafimy go opisać. Z pomocą przyszedł japoński naukowiec, który postanowił nadać mu nazwę: umami. W wolnym tłumaczeniu znaczy to tyle, co „pyszny”!

Co łączy sos sojowy i burgera?

To, że smak umami odkryty został w Azji, nie powinno nikogo dziwić. W tradycyjnej wschodniej kuchni znajdziemy wiele z jego najpopularniejszych źródeł: sos sojowy, grzyby i gęste wywary. Te aromatyczne składniki to tylko jedne z postaci, pod którymi występuje ten intrygujący smak. Zastanawiałeś się czasem, dlaczego połączenie sosu pomidorowego i świeżo startego parmezanu jest tak smaczne?

Dlaczego wołowy burger z plastrem sera i soczystym pomidorem zawojował świat? Wszystkie te składniki zawierają wysokie ilości aminokwasu, który odpowiada za „pyszny” smak umami.




Z Azji na Bliski Wschód

Jeśli obawiasz się, że piąty smak kryje się tylko w tłustych potrawach, którymi delektować się możesz wyłącznie od święta, czas na podróż na Bliski Wschód. Tamtejsi kucharze odkryli sekret umami, opracowując pożywne i zdrowe dania, które mimo braku mięsa i sera pełne są smaku. Wykorzystali w tym celu potencjał pomidorów, ziemniaków i innych warzyw, które odpowiednio przygotowane zachwycają bogatym aromatem.
Poszukiwanie smaku umami to nie tylko dobór odpowiednich składników.

To także właściwe ich traktowanie! Aby wyzwolić jak najwięcej „piątego smaku”, potrzeba czasu. Warzywne wywary, buliony i sosy dorównają smakiem mięsnym odpowiednikom, jeśli tylko damy im szansę. Kuchnia Bliskiego Wschodu obfituje w potrawy, które najlepiej smakują następnego dnia, gdy w pełni połączą się wszystkie smaki.

Soczysty i sycący dahl – gęsta zupa na bazie pomidorów, soczewicy i rozgrzewających przypraw – to doskonały początek dla poszukiwacza umami. Tradycyjne arabskie śniadanie – szakszuka – to kolejny przykład dania, które dzięki aromatycznym pomidorom pełne jest piątego smaku. Jeśli wolisz ziemniaki, przyrządź z nich koftę. Smakowite kuleczki w gęstym sosie curry to podwójny atak „pyszności”!

Jeśli zaś potrzebujesz szybkiej przekąski pełnej umami, postaw na grzyby. Przyprawione w orientalnym stylu pieczarki błyskawicznie znikną z talerza! Aby podkreślić naturalny smak grzybów, podsmaż je na patelni z odrobiną zataru – bliskowschodniej przyprawy na bazie tymianku i sumaku. Znajdziesz ją w ofercie Jasmeen – ekspertów w dziedzinie arabskiej kuchni. Intrygujący, lekko kwaskowy zatar uwypukli nutę „piątego smaku”, sprawiając przy okazji, że na nowo odkryjesz poczciwe pieczarki.

Jak przygotować zdrową Wigilię? Najzdrowsze dania wigilijne według dietetyka

Święta Bożego Narodzenia kojarzą się często z przejedzeniem, uczuciem ciężkości i wyrzutami sumienia. Nie musi tak być. Tradycyjne dania wigilijne…
CZYTAJ

Limitowana kolekcja BONDED BY Answear.LAB x LOBOS

BONDED BY to nowa przestrzeń dialogu między markami i twórcami – zainaugurowana w sezonie AW25/26 limitowaną kolekcją powstałą ze spotkania…
CZYTAJ

Szybki test, który może uratować życie — dlaczego warto badać się na HIV?

Choroby przenoszone drogą płciową to temat wstydliwy dla wielu pacjentów. Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny…
CZYTAJ

Czy to ADHD? Kiedy objawy są sygnałem, by zgłosić się do specjalisty

W ostatnich latach coraz więcej osób zastanawia się, czy ich codzienne trudności z koncentracją, organizacją czy emocjami mogą mieć związek…
CZYTAJ

Katastrofa naturalna – nie taka naturalna. Antropogeniczne uwarunkowania nasilenia zjawisk ekstremalnych i ich konsekwencji

W ostatnich dekadach obserwujemy w Polsce wzrost dotkliwości zjawisk ekstremalnych powodujących rozległe konsekwencje, określanych w przestrzeni publicznej jako „katastrofy naturalne”…
CZYTAJ

Okulary preprogresywne: rozwiązanie dla osób z pierwszymi objawami prezbiopii

Wraz z upływem lat zdolność oka do akomodacji, czyli dostosowywania ostrości widzenia do różnych odległości, stopniowo maleje. Około 35. roku…
CZYTAJ

Dlaczego tak boimy się raka? Ekspertki o emocjach, które towarzyszą chorobie

Dla wielu osób diagnoza raka wciąż brzmi jak wyrok. Strach, poczucie utraty kontroli i stereotypowe wyobrażenia o chorobie nowotworowej sprawiają,…
CZYTAJ

Co dalej po badaniu z okazji Movember? Dowiedz się, czym jest leczenie HIFU

Dzięki kampanii Movember wielu mężczyzn po raz pierwszy trafia na badanie prostaty. Czasem kończy się ono ulgą, ale bywa, że…
CZYTAJ

Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach (WAAW): wspólny głos w walce z cichą pandemią

W dniach 18-24 listopada po raz kolejny obchodzony jest World Antimicrobial Awareness Week (WAAW). Jest to globalna inicjatywa realizowana przez…
CZYTAJ

Dziura ozonowa – co się z nią stało?

Kiedy w latach 80. XX wieku naukowcy ogłosili, że nad Antarktydą pojawiła się „dziura ozonowa” – gigantyczny obszar niemal pozbawiony…
CZYTAJ

amień, który zostawia ślad w całym organizmie „Bakterie z kamienia nazębnego mogą przedostać się do krwi z ryzykiem zaostrzenia stanu zapalnego w innych narządach.”

Większość z nas wie, że kamień nazębny trzeba usuwać u dentysty, ale mało kto potrafi powiedzieć, czym właściwie różni się…
CZYTAJ

Lubię siebie. Nie dlatego, że jestem idealna. Dlatego, że jestem prawdziwa – wystartowała 6.edycja kampanii #lubiesiebie.

Kampania #lubiesiebie to nie kolejna inicjatywa o wyglądzie. To manifest świadomego życia w zgodzie ze sobą – ze swoim ciałem,…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Szybki test, który może uratować życie — dlaczego warto badać się na HIV?

Choroby przenoszone drogą płciową to temat wstydliwy dla wielu pacjentów. Według danych…
CZYTAJ

Czy to ADHD? Kiedy objawy są sygnałem, by zgłosić się do specjalisty

W ostatnich latach coraz więcej osób zastanawia się, czy ich codzienne trudności…
CZYTAJ

Okulary preprogresywne: rozwiązanie dla osób z pierwszymi objawami prezbiopii

Wraz z upływem lat zdolność oka do akomodacji, czyli dostosowywania ostrości widzenia…
CZYTAJ

Dlaczego tak boimy się raka? Ekspertki o emocjach, które towarzyszą chorobie

Dla wielu osób diagnoza raka wciąż brzmi jak wyrok. Strach, poczucie utraty…
CZYTAJ

Co dalej po badaniu z okazji Movember? Dowiedz się, czym jest leczenie HIFU

Dzięki kampanii Movember wielu mężczyzn po raz pierwszy trafia na badanie prostaty.…
CZYTAJ