Umami. Tajemnica „piątego smaku”



Umami. Tajemnica „piątego smaku”. Minęły prawie dwa miliony lat od kiedy nasi przodkowie zaczęli gotować. Wydawać by się mogło, że największe kulinarne rewolucje i odkrycia mamy już za sobą – od pierwszych podpłomyków po kuchnię molekularną. Czy jest wobec tego możliwe, że większość z nas nie zdaje sobie sprawy z istnienia piątego smaku?

Słodki, słony, gorzki i kwaśny. Świat smaków przez tysiące lat podzielony był między tę wielką czwórkę. Nikt nie był gotowy na odkrycie piątego smaku! Świadczy o tym choćby fakt, że nie do końca potrafimy go opisać. Z pomocą przyszedł japoński naukowiec, który postanowił nadać mu nazwę: umami. W wolnym tłumaczeniu znaczy to tyle, co „pyszny”!

Co łączy sos sojowy i burgera?

To, że smak umami odkryty został w Azji, nie powinno nikogo dziwić. W tradycyjnej wschodniej kuchni znajdziemy wiele z jego najpopularniejszych źródeł: sos sojowy, grzyby i gęste wywary. Te aromatyczne składniki to tylko jedne z postaci, pod którymi występuje ten intrygujący smak. Zastanawiałeś się czasem, dlaczego połączenie sosu pomidorowego i świeżo startego parmezanu jest tak smaczne?

Dlaczego wołowy burger z plastrem sera i soczystym pomidorem zawojował świat? Wszystkie te składniki zawierają wysokie ilości aminokwasu, który odpowiada za „pyszny” smak umami.




Z Azji na Bliski Wschód

Jeśli obawiasz się, że piąty smak kryje się tylko w tłustych potrawach, którymi delektować się możesz wyłącznie od święta, czas na podróż na Bliski Wschód. Tamtejsi kucharze odkryli sekret umami, opracowując pożywne i zdrowe dania, które mimo braku mięsa i sera pełne są smaku. Wykorzystali w tym celu potencjał pomidorów, ziemniaków i innych warzyw, które odpowiednio przygotowane zachwycają bogatym aromatem.
Poszukiwanie smaku umami to nie tylko dobór odpowiednich składników.

To także właściwe ich traktowanie! Aby wyzwolić jak najwięcej „piątego smaku”, potrzeba czasu. Warzywne wywary, buliony i sosy dorównają smakiem mięsnym odpowiednikom, jeśli tylko damy im szansę. Kuchnia Bliskiego Wschodu obfituje w potrawy, które najlepiej smakują następnego dnia, gdy w pełni połączą się wszystkie smaki.

Soczysty i sycący dahl – gęsta zupa na bazie pomidorów, soczewicy i rozgrzewających przypraw – to doskonały początek dla poszukiwacza umami. Tradycyjne arabskie śniadanie – szakszuka – to kolejny przykład dania, które dzięki aromatycznym pomidorom pełne jest piątego smaku. Jeśli wolisz ziemniaki, przyrządź z nich koftę. Smakowite kuleczki w gęstym sosie curry to podwójny atak „pyszności”!

Jeśli zaś potrzebujesz szybkiej przekąski pełnej umami, postaw na grzyby. Przyprawione w orientalnym stylu pieczarki błyskawicznie znikną z talerza! Aby podkreślić naturalny smak grzybów, podsmaż je na patelni z odrobiną zataru – bliskowschodniej przyprawy na bazie tymianku i sumaku. Znajdziesz ją w ofercie Jasmeen – ekspertów w dziedzinie arabskiej kuchni. Intrygujący, lekko kwaskowy zatar uwypukli nutę „piątego smaku”, sprawiając przy okazji, że na nowo odkryjesz poczciwe pieczarki.

Bezpieczeństwo żywnościowe i klimat – wspólne wyzwania współczesnego świata

Światowy Dzień Żywności, obchodzony 16 października, to okazja do refleksji nad tym, jak powstaje żywność, jak z niej korzystamy i…
CZYTAJ

Od Polski po Danię: jak sieć Netto walczy z marnowaniem jedzenia

Na świecie marnuje się około jednej trzeciej wyprodukowanej żywności. W Unii Europejskiej ponad połowa tych strat powstaje w domach. W…
CZYTAJ

Dla urody i dla zdrowia – co warto wiedzieć o blefaroplastyce?

Ograniczone pole widzenia, zmęczenie oczu i bóle głowy to jedne z najbardziej dokuczliwych dolegliwości mało znanego problemu – opadających powiek.…
CZYTAJ

Domowy kisiel żurawinowy z malinami

Domowy kisiel w najlepszym wydaniu — kwaśna żurawina i słodkie maliny tworzą duet, który idealnie rozgrzewa w chłodne dni. Ten…
CZYTAJ

Pokolenie Z a kryzys zdrowia psychicznego: dlaczego młodzi Polacy odczuwają największy niepokój?

Coraz częściej w mediach oraz przestrzeni publicznej słowo dobrostan odmieniane jest przez wszystkie przypadki. To dobry znak, przede wszystkim dla…
CZYTAJ

SAD – choroba afektywna sezonowa (Seasonal Affective Disorder), czyli sezonowy spadek nastroju. Na czym polega i jak sobie z nim radzić?

Jesień i zima to dla wielu z nas trudniejszy czas. Krótszy dzień, mniejsza ilość światła słonecznego i zaburzony rytm dobowy…
CZYTAJ

Jak era cyfrowa wpływa na wzrok? Jak rozwijają się choroby oczu? Profilaktyka i leczenie chorób oczu z okazji Światowego Dnia Wzroku

Współczesny człowiek spędza średnio kilka godzin dziennie przed ekranami urządzeń elektronicznych, co prowadzi do nadmiernego obciążenia narządu wzroku, zaburzeń akomodacji…
CZYTAJ

Odnowiona linia produktów do pielęgnacji skóry ageLOC Tru Face od marki Nu Skin

Linia kosmetyków do pielęgnacji uwzględniająca holistyczne podejście do procesu starzenia, zaprojektowana specjalnie w celu zwalczania widocznych oznak starzenia się skóry.…
CZYTAJ

„I żyli długo… Ale czy szczęśliwie?” Stowarzyszenie mali bracia Ubogich rusza z akcją promującą Program „Obecność”

Czy bohaterowie ulubionych baśni z dzieciństwa naprawdę żyli długo i szczęśliwie? To pytanie stało się inspiracją dla najnowszej akcji Stowarzyszenia…
CZYTAJ

Trening mózgu, a nie tylko ciała. Dlaczego tak trudno nam wytrwać w aktywności fizycznej?

„Od jutra zacznę biegać”. „Od poniedziałku siłownia”. „Od nowego roku zmiana nawyków”. Większość z nas zna te obietnice aż za…
CZYTAJ

Leki w naszych wodach, czyli jak oczyszczalnie radzą sobie z farmaceutykami i jaki jest ich wpływ na środowisko?

15 lat śledzenia leków w środowisku przez ekspertów z IOŚ-PIB: najnowsze fakty Woda jest podstawowym zasobem niezbędnym do życia, a…
CZYTAJ

Światowy Dzień Onkologii – dlaczego tak ważna jest szybka diagnoza, co oznacza kompleksowe leczenie w onkologii i na czym polega szybka terapia onkologiczna

4 października przypada Światowy Dzień Onkologii, który przypomina o znaczeniu wczesnej diagnostyki, niezwykle istotnej w skutecznym leczeniu nowotworów. Nowotwory złośliwe…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Pokolenie Z a kryzys zdrowia psychicznego: dlaczego młodzi Polacy odczuwają największy niepokój?

Coraz częściej w mediach oraz przestrzeni publicznej słowo dobrostan odmieniane jest przez…
CZYTAJ

SAD – choroba afektywna sezonowa (Seasonal Affective Disorder), czyli sezonowy spadek nastroju. Na czym polega i jak sobie z nim radzić?

Jesień i zima to dla wielu z nas trudniejszy czas. Krótszy dzień,…
CZYTAJ

Jak era cyfrowa wpływa na wzrok? Jak rozwijają się choroby oczu? Profilaktyka i leczenie chorób oczu z okazji Światowego Dnia Wzroku

Współczesny człowiek spędza średnio kilka godzin dziennie przed ekranami urządzeń elektronicznych, co…
CZYTAJ

Trening mózgu, a nie tylko ciała. Dlaczego tak trudno nam wytrwać w aktywności fizycznej?

„Od jutra zacznę biegać”. „Od poniedziałku siłownia”. „Od nowego roku zmiana nawyków”.…
CZYTAJ

Światowy Dzień Onkologii – dlaczego tak ważna jest szybka diagnoza, co oznacza kompleksowe leczenie w onkologii i na czym polega szybka terapia onkologiczna

4 października przypada Światowy Dzień Onkologii, który przypomina o znaczeniu wczesnej diagnostyki,…
CZYTAJ