W powszechnej świadomości skłonność do ulegania tremie to przede wszystkim problem artystów – muzyków, aktorów oraz ludzi, występujących na scenie czy też przed dużym audytorium. Tymczasem trema jest zjawiskiem pospolitym, dotykającym nie tylko prelegentów czy przedstawicieli sztuki – może dopaść każdego, niezależnie od wykonywanego zawodu czy charakteru wystąpienia.

Trema pojawia się przede wszystkim przy okazji konieczności prezentacji swoich umiejętności w trakcie publicznego wystąpienia, podlegającego ocenie przez otoczenie.  Z racji specyfiki zawodów artystycznych, kojarzy się przede wszystkim z występowaniem na scenie czy estradzie, aczkolwiek przypisywanie tremy wyłącznie artystom, byłoby zbytnim uproszczeniem. Któż z nas bowiem nigdy nie doświadczył tego dziwnego, a często paraliżującego, połączenia stresu, niepokoju i pobudzenia przed szczególnie ważnym wydarzeniem czy momentem w życiu?

Trema pojawia się przede wszystkim w sytuacji, gdy bardzo zależy nam na pozytywnym odbiorze naszej osoby przez innych. Dotyka uczniów czy studentów przed ważnymi egzaminami, zwłaszcza ustnymi; prezenterów, mówców czy dyskutantów przed planowanymi wystąpieniami; poszukujących pracy, gdy nadchodzi czas rozmowy kwalifikacyjnej czy też sportowców, którym tak bardzo zależy na dobrym wyniku, że odczuwana presja rezultatu czy oczekiwania względem samego siebie zamiast dobrego występu, przynoszą niemal paraliż psychiczny.

Trema zjada przyszłych małżonków podczas składania przysięgi małżeńskiej, modelki przed wyjściem na wybieg czy też dzieci w czasie szkolnych akademii.  Chociaż trema kojarzy się z występowaniem przed dużą publicznością, nie istnieje prosta korelacja między ilością osób, a natężeniem tremy. Często jako bardziej stresujące odbieramy sytuacje, gdy swoje racje czy umiejętności przedstawić musimy jednej osobie, tak jak i ważne wystąpienie przed gronem osób bliskich czy znanych, może być znacznie bardziej obciążające psychicznie niż sytuacja, gdy oceniają nas ludzie obcy, nieznani.

Jak objawia się trema?

Trema to pomieszanie stresu, niepokoju, pobudzenia i swoistego lęku – najczęściej podszyta obawą przed niepowodzeniem, negatywną oceną innych, krytyką. Jej intensywność czy objawy są w dużej mierze kwestią indywidualną, przeważnie jednak trema wywołuje poczucie pustki w głowie, niemożność koncentracji i negatywne myślenie.

W sferze fizjologicznej trema objawia się np. przyspieszonym biciem serca, wzmożoną potliwością, drżeniem rąk, a także suchością w ustach, zimnymi dłońmi czy bladością. W wyniku tremy u niektórych osób pojawiają się nagle nerwowe tiki, nieuzasadniona drażliwość czy nawet agresja. Arsenał objawów tremy zależy głównie od osobowości danego człowieka, jego wcześniejszych doświadczeń oraz … kondycji układu nerwowego.

Niewielki stres może jednak nieść pozytywne aspekty. Można śmiało powiedzieć, że pewien poziom stresu jest potrzebny a nawet konieczny. W ten sposób organizm mobilizuje się przed wyzwaniem, poprawia wydolność czy możliwości umysłowe. Problem pojawia się jednak, gdy stresu w życiu jest za dużo, gdy trwa on za długo i gdy jest zbyt intensywny.  Wówczas nawet zwykłe, codzienne niedogodności urastają do rangi końca świata – nie mówiąc już o wyzwaniach, obowiązkach zawodowych czy sytuacjach podwyższonego ryzyka.