Zaćma – nie lekceważ tej choroby oczu!



Zaćma – nie lekceważ tej choroby oczu! Zaćma to groźna choroba, na którą choruje już niemal milion Polaków. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego do 2030 r. problem ten będzie dotyczył aż 40 proc. mieszkańców naszego kraju w wieku 60-74 lat. Choroba może jednak wystąpić nie tylko wśród seniorów, dlatego warto poznać jej główne przyczyny i objawy. Czym jest zaćma? Kto jest najbardziej narażony na jej wystąpienie? Na czym polega skuteczne leczenie? Odpowiada lek. med. Magdalena Hałasa – okulista z Centrum Medycznego Damiana.

Czym jest zaćma?

Zaćma (nazywana również kataraktą) to choroba soczewki oka, która zazwyczaj związana jest z naturalnym procesem starzenia się tej części narządu wzroku. Postępujące zmętnienie soczewki sprawia, że dotarcie światła do siatkówki oka jest utrudnione, dlatego odbierany przez nas obraz jest zamglony i niewyraźny. Nieleczona zaćma może doprowadzić do pogorszenia jakości widzenia a w konsekwencji nawet do ślepoty.
Możemy wyszczególnić trzy rodzaje zaćmy:

Zaćma wrodzona – występująca od razu po urodzeniu lub pojawiająca się w pierwszych miesiącach/latach życia. Stanowi bardzo duże zagrożenie dla dziecka – wzrok małego pacjenta jest nieukształtowany, a zwyrodnienie może doprowadzić do niedowidzenia, a nawet ślepoty. Dlatego zazwyczaj operacja wykonywana jej natychmiast po jej zdiagnozowaniu. Przyczyną jej pojawiania się mogą być zaburzenia metaboliczne lub przyjmowanie niektórych leków przez matkę w ciąży.

Zaćma starcza – pojawia się w wyniku naturalnych procesów starzenia się i mętnienia soczewki. Jej początki mogą wystąpić już ok. 40. roku życia. W przypadku wcześnie wykrytej choroby, możliwe jest leczenie farmakologiczne, natomiast w momencie, gdy choroba obejmie już całą soczewkę, konieczne jest przeprowadzenie operacji.

Zaćma wikłająca – może wystąpić u osób w każdym wieku i rozwija się w następstwie innych dolegliwości związanych z narządem wzroku (odwarstwienie siatkówki, jaskra) lub innych chorób np. cukrzycy. Leczona jest wyłącznie operacyjnie.

Do pierwszych objawów zaćmy, które powinny skłonić nas do szybkiej wizyty u specjalisty, należą m.in.: długotrwałe pogorszenie jakości widzenia, trudność w czytaniu, korzystaniu z telefonu komórkowego lub komputera, osłabienie widzenia mimo korzystania z okularów, słabsze widzenie po zmroku czy „olśnienia” podczas jazdy samochodem w nocy.

Kto jest najbardziej narażony?

Zaćma to choroba, która może dotyczyć osób w każdym wieku, jednak najczęściej występuje po ukończeniu 55. roku życia. Szczególnie narażone są również osoby, u których zdiagnozowano astmę oskrzelową, choroby tarczycy, cukrzycę czy jaskrę. Ponadto czynnikiem ryzyka są m.in. przebyte urazy głowy czy oczu, przyjmowanie leków sterydowych i psychotropowych oraz przebyte operacje, podczas których zastosowano znieczulenie ogólne.

Jednak zaćma nie dotyczy wyłącznie osób dorosłych – może ona pojawić się nawet u noworodków (tzw. zaćma wrodzona). To niezwykle niebezpieczna choroba, ponieważ wzrok małego pacjenta nie jest jeszcze odpowiednio ukształtowany, dlatego zbyt późne wykrycie zaćmy może doprowadzić do niedowidzenia a nawet ślepoty.

Dlatego natychmiast po wykryciu zaćmy wrodzonej przeprowadza się operację, która stanowi jedyny sposób, aby uniknąć groźnych konsekwencji. Wśród przyczyn zaćmy wrodzonej możemy wyszczególnić m.in.: zakażenie wewnątrzmaciczne czy różyczka – w pierwszym trymestrze ciąży lub choroby lub schorzenia gałki ocznej u rodziców dziecka.




Jak wygląda leczenie zaćmy?

Sposób leczenia zaćmy uzależniony jest przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby, jej rodzaju oraz wieku pacjenta. Wcześnie zdiagnozowana zaćma starcza może być leczona za pomocą środków farmaceutycznych (w postaci kropel), które aplikowane są bezpośrednio do gałek ocznych. Zazwyczaj jednak choroba wykrywana jest stosunkowo późno (obejmuje całą soczewkę), dlatego niezbędne jest leczenie operacyjne, podobnie jak w przypadku zaćmy wikłającej oraz wrodzonej..

Sposób leczenia może również ulec zmianie w momencie zdiagnozowania m.in. odwarstwienia siatkówki czy wykrycia zwyrodnienia plamki żółtej. W przypadku wykrycia choroby u noworodków kwalifikacja do operacji przebiega błyskawicznie. Związane jest to z niewykształconym wzrokiem małego pacjenta, który z powodu zaćmy może ulec stałemu uszkodzeniu. Dlatego decyzja o operacji podejmowana jest nawet w pierwszych dniach życia.

Operacja usuwania zaćmy składa się z kilku etapów. Po pierwsze zadaniem chirurga jest rozdrobnienie oraz usunięcie z torebki soczewki nieprzeziernych mas soczewkowych. Następny specjalista wprowadza do soczewki implant wewnątrzgałkowy, który wcześniej został precyzyjnie dobrany do potrzeb pacjenta. Istnieje nawet możliwość zmniejszenia wady wzroku – chirurg może wybrać soczewkę o potrzebnej mocy. Operacja wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym i zazwyczaj trwa około kilkunastu minut – komentuje lek med. Magdalena Hałasa, okulista z Centrum Medycznego Damiana.

Wśród przeciwskazań do przeprowadzenia operacji znajdują się m.in. wszelkie infekcje oka, które mogą doprowadzić do zapalenia gałki ocznej. Dlatego wszelkie dolegliwości powinny być wyleczone przed zakwalifikowaniem pacjenta do zabiegu. Do chorób, które uniemożliwiają usunięcie zaćmy, znajdują się również jaskra, zwyrodnienie plamki żółtej oraz zapalenie spojówek. Dodatkowo, w przypadku przebytego udaru mózgu, termin operacji należy przełożyć o pół roku.

Wiek to tylko liczba. Stulatek opuścił szpital po zawale w doskonałym stanie

Na Oddział Kardiologiczny American Heart of Poland Szpitala Specjalistycznego im. Edmunda Biernackiego w Mielcu trafił pacjent z rozległym zawałem serca,…
CZYTAJ

Przejrzeć na oczy. Zaćma – kto na nią choruje, czy da się jej uniknąć i jak wygląda współczesne leczenie?

Zaćma to choroba, o której słyszał niemal każdy, ale wciąż budzi wiele pytań i wątpliwości. Czy da się jej uniknąć?…
CZYTAJ

Dzień Polskiej Żywności – smak tradycji, odpowiedzialność za przyszłość

25 sierpnia obchodzimy Dzień Polskiej Żywności – to dobry moment, aby przypomnieć sobie, jak ogromne znaczenie ma to, co jemy,…
CZYTAJ

Wszystko co warto wiedzieć o cholesterolu – jakie są normy, kiedy się badać?

Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Problem pojawia się wówczas, gdy jego stężenie we krwi przekracza normy, a nadmiar…
CZYTAJ

Pielęgnacja skóry wymagającej regeneracji Perfekcyjny skin care późnym latem

Wakacje dobiegają końca. Relaksujące kąpiele w morzu, blask letniego słońca i górski wiatr. To, co latem kochałyśmy najbardziej, dla naszej skóry…
CZYTAJ

Językowe SOS przed powrotem do szkoły. Jak pomóc dziecku, gdy ma zaległości w angielskim?

Podczas wakacji uczniowie tracą od 17 do 34% wiedzy zdobytej w roku szkolnym.1 Najbardziej odczuwalne są braki w przedmiotach wymagających…
CZYTAJ

Dieta stołu rodzinnego – tak czy nie?

Wspólne posiłki to nie tylko czas budowania więzi rodzinnych – to również naturalna okazja do nauki przez obserwację. Dzieci, uczestnicząc…
CZYTAJ

Próchnica nie pyta tylko o to, czy myjesz zęby. Pyta, co jesz i jak często to robisz

Mycie zębów dwa razy dziennie to ważny nawyk – ale sam w sobie nie wystarczy. Próchnica potrafi zaatakować nawet wtedy,…
CZYTAJ

Wakacyjna dieta malucha – jak na urlopie nie zapomnieć o zdrowym żywieniu dzieci?

Lato, wyjazdy i luźniejszy rytm dnia sprzyjają rozluźnieniu codziennych zasad – także tych żywieniowych. To naturalne, że wakacyjny czas rządzi…
CZYTAJ

Żeglarska Akcja Badania Akwenów (ŻABA) – IOŚ-PIB wspiera żeglarzy w monitoringu mazurskich jezior

Od maja 2025 r. żeglarze przeprowadzili już ponad 100 pomiarów przejrzystości wód jezior na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Wszystko to…
CZYTAJ

Tętno jako wskaźnik wydolności układu krążenia – dlaczego ma tak ważne znaczenie? Co oznacza i jak je prawidłowo badać?

Tętno to jeden z najprostszych sposobów, by sprawdzić, jak pracuje nasze serce. - To liczba uderzeń serca na minutę, która…
CZYTAJ

Upały – jak sobie radzić? Porady internisty

Trwa pierwsza wakacyjna fala upałów w Polsce. Jak radzić sobie z ekstremalnymi temperaturami i uniknąć niebezpiecznego dla zdrowia udaru cieplnego?…
CZYTAJ





ZDROWIE

VIEW ALL

Wiek to tylko liczba. Stulatek opuścił szpital po zawale w doskonałym stanie

Na Oddział Kardiologiczny American Heart of Poland Szpitala Specjalistycznego im. Edmunda Biernackiego…
CZYTAJ

Przejrzeć na oczy. Zaćma – kto na nią choruje, czy da się jej uniknąć i jak wygląda współczesne leczenie?

Zaćma to choroba, o której słyszał niemal każdy, ale wciąż budzi wiele…
CZYTAJ

Wszystko co warto wiedzieć o cholesterolu – jakie są normy, kiedy się badać?

Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Problem pojawia się wówczas, gdy…
CZYTAJ

Tętno jako wskaźnik wydolności układu krążenia – dlaczego ma tak ważne znaczenie? Co oznacza i jak je prawidłowo badać?

Tętno to jeden z najprostszych sposobów, by sprawdzić, jak pracuje nasze serce.…
CZYTAJ

Upały – jak sobie radzić? Porady internisty

Trwa pierwsza wakacyjna fala upałów w Polsce. Jak radzić sobie z ekstremalnymi…
CZYTAJ